คำถาม-คำตอบ ข้อ 2501-2550

2550.
กราบอ.ดร.สนอง วรอุไร

หนูปฎิบัติธรรมมาพักหนึ่ง   เข้าคอรส์ปฎิบัติมีพระอาจารย์แนะนำตลอดและคิดว่าตนเองปฎิบัติไม่ผิดทางแน่นอน
พระอาจารย์ว่าปฎิบัติในชีวิตจริงมันยาก และถ้าไม่เปลี่ยนเราจะแย่กว่าเดิม ซึ่งตอนนี้หนูมีปัญหามากๆ   แบบว่าทุกข์มาก ทนไม่ไหวแล้ว หนูไม่อยากทำแล้ว   และมันไม่มีแรงทำด้วยค่ะ จิตมันลอยๆไปเลย แขนขามันไม่มีแรงเลย และหนูก็ไม่ได้บริกรรมด้วย จิต เหมือนมันก็ยังรู้ๆอยู่และที่แย่คือมันเจอวิบากตลอด ทุกข์มากป่วยกาย ป่วยใจ ทำอะไรผิดนิดผิดหน่อย กรรมมันเล่นแรงเลย

หนูไม่อยากอยู่อย่างนี้ แต่มันไม่ยอมให้หนูออกจากวงจรกิเลส กรรม วิบาก นี้เลย มันสิงหนูอยู่ทุกวันเลยทำอย่างไรดีค่ะ ? หนูดูอยู่รู้อยู่
ไม่ไหวแล้ว ไม่ได้หนี ขอออกมาพักก่อนได้ไหม ทำอย่างไรค่ะ ? ที่ว่าต้องมีกำลังพละ 5 ต้านทานมาร รู้อยู่ แต่ยังไม่อยากทำตอนนี้ แบบว่าออกมาพักก่อน เพราะยิ่งปฎิบัติยิ่งเจออะไรแรงๆ แรงขึ้นแรงขึ้น สติหนูน้อยนิดเอง มันรุมทีเดียวหนูทนไม่ไหวแล้วค่ะ   ขอทราบวิธีออก ออกไม่ได้ค่ะ

ขอบพระคุณอาจารย์ที่เมตตาตอบคำ ถามค่ะ

คำตอบ
การปฏิบัติธรรมคือการพัฒนาจิต หากปฏิบัติได้ถูกทางต้องได้รับผลดังนี้

ก. ปฏิบัติสมถกรรมฐาน แล้วจิตต้องตั้งมั่นเป็นสมาธิ

ข. ปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน แล้วจิตต้องเกิดปัญญาเห็นแจ้ง

เมื่อปฏิบัติธรรมแล้วได้รับผลเป็นอย่างอื่น แสดงว่าปฏิบัติไม่ถูกทาง

ผู้ใดไม่ยอมแพ้ใจตัวเอง พัฒนาจิตจนมีกำลังของพละ ๕ กล้าแข็งได้แล้ว มารทั้งห้า (ปัญจมาร) ไม่สามารถครอบงำจิตได้
 

2549.
กราบเรียนท่านอ.ดร.สนอง วรอุไร ที่เคารพ

หลายปีที่ผ่านมาเริ่มมีอาการคิดไม่ดีเกิดขึ้นโดยที่ไม่ได้ตั้งใจจะคิด คือคิดไม่ดีต่อพระรัตนตรัย เลยพยายามหนีโดยบิดเบือนความคิดนั้น หรือคิดเพ้อฝันไปเรื่องอื่นเพื่อจะได้ไม่ว่างคิดสิ่งไม่ดีต่างๆ และได้มีโอกาสไปปฏิบัติธรรมที่วัดอัมพวัน รู้สึกดีขึ้นมากค่ะ แต่ว่าไม่ไดปฏิบัติต่อเนื่อง อาการเก่าจึงกลับมาอีก ในบางครั้งจะมีคำหยาบคายผุดขึ้นมาด้วยค่ะ ในตอนนี้มักเป็นคนย้ำคิดย้ำทำ รู้สึกว่าตัวเองคิดมากและกลัวบาปจนเกินไป ไม่ค่อยเชื่อมั่นในตัวเองสักเท่าไหร่ค่ะ ขอความกรุณาท่านอาจารย์ช่วยแนะนำวิธีแก้ไขด้วยค่ะ

ขอขอบพระคุณค่ะ

คำตอบ
ดังที่พูดอยู่เสมอว่า ผู้ใดพัฒนาจิตให้มีสติคุมอยู่ทุกขณะตื่น ความดีงาม (คุณธรรม) ทั้งหลายทั้งปวงย่อมเกิดตามมา ตามที่พระสารีบุตรได้กล่าวไว้ในทำนองที่ว่า "สติเป็นมารดาแห่งคุณธรรม" นั่นเอง

วิธีแก้ไข ต้องพัฒนาจิตของผู้ถามปัญหา ให้มีศีล ๕ และมีสติคุมอยู่ทุกขณะตื่น ด้วยการสวดมนต์ก่อนนอน หลังสวดมนต์แล้วเสร็จต้องเจริญสติภาวนา ตามวิธีการที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ผู้มีศีล มีสัจจะ และมีความเพียร ย่อมแก้ไขปัญหาได้เป็นผลสำเร็จ
 

2548.
กราบเรียน ท่าน อ.ดร.สนอง วรอุไร ที่เคารพอย่างสูง

กระผมมีข้อสงสัยเรื่องหนึ่งมานานแล้วเกี่ยวกับครอบครัว ต้นตระกูลของกระผม กระผมขออนุญาตเล่ารายละเอียดย่อ ๆ นะครับ เท่าที่กระผมทราบก็คือ ต้นตระกูลเป็นพระยาคนหนึ่งที่มีความรู้ความสามารถมาก และได้เป็นครูสอนหนังสือให้กับเหล่าบรรดาผู้มีศักดิ์สูง (กระผมใช้คำหลีกเลี่ยง) แต่ด้วยความที่เป็นคนโมโหร้าย ดุร้าย จึงได้ทำร้ายลูกศิษย์จนเสียชีวิต ซึ่งหลังจากนั้นพ่อแม่พี่น้องของเขาก็สาปแช่งให้วิบัติ 7 ชั่วโคตร ซึ่งภายหลังมาจนวันนี้ ไม่ว่าจะเป็นใครในตระกูลนี้ก็ไม่มีใครเจริญงอกงาม แม้กระทั่งตัวกระผมเอง เรื่องดังกล่าวนี้กระผมเองไม่ทราบว่าจริงเท็จแค่ไหน แต่ก็คิดว่าบุญและกรรมของเราเท่านั้นที่เป็นตัวกำหนดสิ่งที่เป็นอยู่ และสิ่งที่จะเกิดต่อไปภายภาคหน้า กระผมอยากเรียนสอบถาม อ.สนอง ดังนี้ครับ

     1. พ่อแม่พี่น้องของเขาสาปแช่งจะมีผลตามที่เขาเจตนาได้หรือไม่

     2. ถ้าเป็นจริงเราจะแก้ไขสิ่งที่เราไม่ได้เป็นคนก่อได้ไหมครับ

     3. จากที่เคยเรียนสอบถาม อ.สนอง ในคำถามที่ 2539 ขอสอบถามเพิ่มเติมอีกประเด็นเดียวครับ คือ เมื่อเราสร้างกระท่อมที่อยู่บนพื้นที่ของกรมทางหลวงไปแล้ว แต่ขณะนี้ไม่ได้ใช้แล้ว เพราะได้ปฏิบัติตามที่ อ.สนองได้แนะนำ เราต้องรื้อกระท่อมด้วยหรือไม่ครับ

สุดท้ายนี้ ถ้ากระผมได้ล่วงเกินอาจารย์ทางกาย วาจา ใจ ทั้งที่เจตนาก็ดี มิได้เจตนาก็ดี กราบขออภัยและขออโหสิกรรมด้วยครับ

ธนภัทร

คำตอบ
ความคิดเห็นของผู้ถามปัญหาที่ว่า "บุญและกรรมของพวกเราเท่านั้นที่เป็นตัวกำหนด" ความคิดเห็นเช่นนี้ ถูกตรงตามธรรมครับ

(๑) หากผู้ถูกสาปแช่ง มีศีลและมีสติคุมใจอยู่ทุกขณะตื่น คำสาปแช่งไม่สามารถทำให้บุคคลผู้มีคุณธรรมดังกล่าววิบัติได้ และหากเมื่อใดผู้ถูกสาปแช่งพัฒนาจิตจนเป็นอริยบุคคลได้ ความวิบัติย่อมเกิดขึ้นกับผู้กล่าววาจาสาปแช่ง

(๒) คำว่า "ถ้า" ไม่มีในพุทธศาสนา แต่มีคำว่า "เหตุ" และ "ผล" เท่านั้น

(๓) ผู้ใดรู้ว่าไม่ดีแล้วเลิกประพฤติ (รื้อทิ้ง) ถือว่าเป็นคนมีจิตสำนึกที่ดี (คนดี)
 

2547.
กราบเรียนอาจารย์สนองที่เคารพอย่างสูง

กระผมอยากทราบว่าการที่เราเป็นโรคผิวหนังคันตามตัวมาก เกิดจากเจ้ากรรมนายเวรหรือเปล่าครับ
แล้วจะมีวิธีแก้ไขให้ทุเลาเบาบางได้อย่างไรครับ หรือจะทำบุญอย่างไรครับ

สุดท้ายนี้ขอให้อาจารย์มีความสุขยิ่งๆขึ้นไป ครับ

คำตอบ
ในเรื่องที่บอกเล่าไป (คันตามตัว) เป็นอกุศลวิบาก เหตุเกิดจากผู้ถามปัญหาเคยประพฤติกรรมไม่ดีไว้ก่อน เมื่อกรรมไม่ดีให้ผล อกุศลวิบากจึงได้เกิดขึ้นตามกฎแห่งกรรม

ในครั้งพุทธกาล โกกาลิกภิกขุ ได้กล่าววาจาปรามาส (ดูถูก) พระอัครสาวกทั้งสอง พระพุทธเจ้าทรงห้ามก็ไม่ยอมหยุดมิจฉาวาจาเช่นนั้น ผลจึงได้เกิดพุพองตามผิวหนัง แล้วแตกเป็นน้ำหนอง (เลือดเสีย สีขาวข้น) ต้องนั่งบนใบตองอยู่ที่หน้าวัดเชตวัน เมืองสาวัตถี แต่หนี้เวรกรรมยังใช้ไม่หมด จึงต้องลงไปเกิดอยู่ในปทุมนรก (อเวจี)

หากผู้ถามปัญหาประสงค์หนีอาการคันและพุพองได้ชั่วคราว ต้องหนีไปเกิดเป็นชาวฟ้าชาวสวรรค์ ด้วยการพัฒนาตนให้มีศีลคุมใจอยู่ทุกขณะตื่น และบำเพ็ญทานอยู่เสมอตลอดชีวิต ก็สามารถหนีไปเกิดเป็นเทวดา และหากพัฒนาจิต (สมถภาวนา) จนจิตตั้งมั่นเป็นฌาน ตายแล้วพลังของฌานย่อมมีโอกาสผลักดันจิตวิญญาณไปสู่พรหมโลก ทั้งเทวดาและพรหมเป็นสัตว์ (รูปกาย) ทิพย์ ไม่มีโรคดังกล่าว

หากผู้ถามปัญหาประสงค์หนีจากอาการคันและพุพองได้อย่างถาวร ต้องพัฒนาจนให้ปิดอบายภูมิได้ ด้วยการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน จนเกิดปัญญาเห็นแจ้ง แล้วใช้ปัญญาที่พัฒนาได้ ไปดังอย่างน้อยสังโยชน์ ๓ (สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส) ให้หมดไปจากใจ หากจิตวิญญาณโคจรมาเป็นเป็นมนุษย์ ย่อมไม่เป็นโรคดังกล่าวเพราะมีจริยธรรมคุ้มรักษา หากโคจรไปเกิดเป็นรูปกายทิพย์ (เทวดาหรือพรหม) จะไม่มีอาการคันและพุพองเกิดขึ้น ตาย-เกิดอีกไม่เกิน ๗ ชาติ จิตวิญญาณจึงจะโคจรพ้นไปจากวัฏสงสารได้
 

2546.
กราบเรียนถามท่านอาจารย์

ผมมักชักชวนเพื่อนๆให้ทำบุญ และมักจะสำรองเงินล่วงหน้าไปก่อน โดยเพื่อนๆจะเอาเงินมาให้ทีหลัง
อยากถามว่า เงิน( ตัวแบงค์ และเหรียญ) ที่เพื่อนเอามาให้ผมในภายหลัง ที่เขาได้ตั้งใจทำบุญและอธิษฐานไว้
ผมสามารถนำมาใช้โดยชอบธรรมเลยใช่หรือไม่ มีข้อควรระวังอะไรบ้างหรือเปล่าครับ
จริงๆถ้าคิดดูมันก้อคือเงินผมแล้ว เพราะผมสำรองของตัวเองออกไปก่อนเพื่อทำบุญตามที่เพื่อนตั้งใจ
แต่ก็อยากถามเพื่อความมั่นใจ และสบายใจครับ

อีกข้อคือ สมมติผมตั้งใจทำบุญยี่สิบบาท แต่มีแต่แบงค์ร้อย ผมสามารถใส่แบงคร้อยในพานทำบุญ
และหยิบเงินทอน แปดสิบบาท จากพาน ที่คนอื่นได้ใส่ทำบุญไว้ก่อนแล้ว ได้หรือไม่ครับ จะบาป หรือถือเป็นเงินทำบุญแล้วหรือไม่ครับ

ขอบพระคุณท่านอาจารย์ครับ

คำตอบ
บุญเกิดทุกครั้งที่มีเจตนา แล้วประพฤติตามบุญกิริยาวัตถุ ๑๐ ผู้ที่บอกล่วงหน้าว่าจะทำบุญ โดยมีผู้อื่นออกให้ก่อน เมื่อมีโอกาสเปิดให้และผู้บอกบุญได้ประพฤติถูกตรงตามนั้น ผู้บอกบุญและผู้ทำบุญย่อมได้รับผล (อานิสงส์) แห่งบุญนั้น ในวันเวลาที่ได้กระทำเสร็จลงแล้ว

มีเจตนาทำบุญ ๒๐ บาท โดยเอาแบงก์ ๑๐๐ ใส่ลงในพานที่เปิดวางไว้ให้ทำบุญ แล้วหยิบเงินทอนกลับคืนมา ๘๐ บาท เป็นเจตนาที่ประพฤติถูกตรง ถือว่าเป็นบุญ ตรงกันข้าม หากมีเจตนาหยิบเงินทอนกลับคืนมามากกว่า ถือว่าเป็นบาป หากลืมจำนวนที่มีเจตนา แล้วหยิบเงินทอนกลับมาน้อยกว่า ถือว่าได้ทั้งบุญและได้ทั้งบาป หากลืมเจตนา แล้วหยิบเงินทอนมามากกว่า ได้บาปมาก ได้บุญน้อย
 

2545.
กราบเรียนอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร ที่เคารพ ค่ะ
 
    ดิฉันอายุ   33   ปียังไม่แต่งงาน ช่วงเวลา 10 ปีที่ผ่านมา ดิฉันทีชีวิตที่ล้มเหลว ทำอะไรก็ไม่ประสบผลสำเร็จ   ชีวิติมีอุปสรรคตลอด เรียนไม่จบทั้ง ๆ ทีก่อนหน้านี้มีความมุ่งมั่นในชีวิต , การงานก็ไม่สำเร็จ เปลียนงานบ่อย เข้างานที่ไหนก็เจอแต่เพื่อนร่วมงานแย่ๆ   หัวหน้างานไม่ดี , ถูกใส่ร้ายป้ายสี , ถูกเข้าใจผิดตลอด ไม้รู้ว่าเป็นกรรมอะไรค่ะ ทำงานไม่มีความสุขเลย   กับครอบครัวก็ทะเลาะกับแม่ตลอดถูกแม่ด่าประจานชาวบ้านตลอด เขาเป็นคนที่โทสะรุนแรง ควบคุมความโกรธไม่ได้ จนบางครั้งรู้สึกเกลียดในความเป็นแม่ตัวเอง เขาเป็นคนที่ไม่มีเหตุผล , บางครั้งรู้สึกเกลียดชีวิตตัวเอง , อยากตาย , ไม่มีแรงใจในการดำเนินชีวิต   ปัจจุบันดิฉันต้องไปพบจิตแพทย์   หมอบอกว่าเป็นโรคซึมเศร้า ต้องรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง หมอจ่ายยาให้ 2 ชนิดค่ะ คือยาลดความวิตกกังวลและยาลดอาการซึมเศรัา   ดิฉันปฏิบัติธรรมมาตั้งแต่ปี 2549 แต่จิตไม่สงบเลย ไม่ก้าวหน้า ตอนที่ปฏิบัติธรรมใหม่ๆ บางครั้งรู้สีกกลัวตัวเองจะเป็นบ้าควบคุมสติตัวเองไม่ได้ แต่พอเปลียนแนวกรรมฐานมาที่ยุบหนอพองหนอเห็นสติตัวเองมากขึ้น รู้วิธีกำหนดจิต   ปัจจุบันอาการดังกล่าวหายไปค่ะ   แต่การปฏิบัติธรรมก็ยังไม่ก้าวหน้า จิตไม่ค่อยสงบ    ดิฉันมีคำถามจะถามอาจารย์ดังนี้ค่ะ
 
     1. ในบางครั้งรู้สึกจิตตกมาก , จิตใจอ่อนแอ ไม่อยากมีชีวิตอยู่ รู้สึกทุกข์กับการอยู่โดดเดี่ยวเดียวดายเหมือนชีวิตอยู่คนเดียวในโลกใบนี้ เกิดจากกรรมอะไรค่ะ ดิฉันต้องแก้อย่างไรถึงจะหาย ถึงจะมีจิตใจที่เข้มแข็ง ต้องฝึกจิตอย่างไรบ้างค่ะ
 
    2. โรคซึมเศร้าที่ดิฉันเป็นอยู่ มีโอกาสหายได้โดยไม่ต้องรับประทานยาหรือไม่ค่ะ ถ้าดิฉันฝึกกรรมฐานตามหลักสติปัฏฐาน 4

    3. การฝึกสมาธิตากหลักสติปัฏฐาน 4 นั้นจะช่วยสามารถปรับสารเคมีในสมองเราได้จริงหรือเปล่า (เคยอ่านเจอในหนังสือค่ะ) กรณีคนที่เป็นโรคซึมเศร้าค่ะ

    4. การที่ดิฉันถูกคนอื่นเข้าใจผิดในการคิด พูด ทำ เกิดจากกรรมอะไรค่ะ มีวิธีแก้อย่างไรถึงจะไม่เจอเหตุการณ์เหล่านี้อีกค่ะ

    5. ดิฉันอยากมีครอบครัวที่อบอุ่น อยากมีบ้านมีรถเป็นของตนเอง ปัจจุบันอยู่อพาร์ทเม้นท์ รู้สึกเบื่อมากเพราะอยู่มาตั้งแต่อายุ 16 ปี   สิ่งเหล่านี้เราสามารถอฐิษฐานได้หรือเปล่า จะผิดบาปหรือเปล่า ถ้าได้   ทำอย่างไรถึงจะอฐิษฐานได้สำร็จค่ะ
  
     6. ดิฉันรู้สึกว่าจิตใจตัวเองปลี่ยนไป หงุดหงิดง่าย โกรธเร็วขึ้น   พอเจอสิ่งที่ไม่ได้ดังใจที่เราปรารถนา ก็รู้สึกหงุุดหงิดอารมณ์เสียง่าย มีอาการอยากด่าสิ่งรอบข้างขึ้นมาทันที   แต่ก่อนไม่เป็นแบบนี้ค่ะ   มีวิธีแก้อารมณ์และจิตใจตัวเองอย่างไรบ้างค่ะ  
 
        สุดท้ายนี้ดิฉันต้องกราบขอบพระคุณอาจารย์มา ณ ที่นี้ค่ะ
ขออำนาจคุณพระศรีรัตนตรัยจงปกป้องคุ้มครองอาจารย์ค่ะให้พบเจอแต่ความสุขในชีวิตค่ะ

คำตอบ
อุปสรรคเป็นมารเข้ามาขัดขวางบุคคลมิให้บรรลุความดี หากบุคคลพัฒนาจิตให้มีสติและมีปัญญาเห็นถูกตามธรรม (สติสัมปชัญญะ) แล้วใช้ส่องนำทางให้กับชีวิต ย่อมนำพาชีวิตไปสู่ความสำเร็จที่ดีที่ตนปรารถนาได้ ทั้งนี้ต้องมีความอดทนและมีความเพียรเป็นกำลังสนับสนุน

ผู้มีสติสัมปชัญญะ ย่อมมองคนไม่ดีเป็นครูสอนใจ ว่าเราจะไม่ประพฤติเช่นเขา แล้วเราก็จะไม่ดีเหมือนเขา ในทางตรงกันข้าม จงมองคนที่มีความประพฤติดีเป็นครูสอนใจ ว่าเราจะประพฤติเช่นเขา แล้วเราก็จะดีเหมือนเขา

อนึ่ง การปฏิบัติธรรม ต้องประพฤติตนให้ตรงตามธรรม (ทาน ศีล ภาวนา) ประพฤติตนเป็นผู้ให้สิ่งดีงาม (ให้ทาน) กับสัตว์บุคคล ที่ต้องการโดยไม่หวังผลตอบแทน ทำกาย วาจา และใจ ให้มีศีล ๕ คุมอยู่ทุกขณะตื่น แล้วจึงนำตัวไปปฏิบัติธรรมให้ถูกตรง ปฏิบัติสมถภาวนาแล้วจิตต้องมีสติตั้งมั่นเป็นสมาธิ ปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา แล้วจิตต้องเกิดปัญญาเห็นแจ้ง (โลกุตตรญาณ)

สรุปได้ว่า หากปฏิบัติธรรมได้ผลถูกตรงแล้ว ต้องมีสิ่งดีงามเกิดขึ้นกับจิต ดังนั้นต้องดูตัวเอง แล้วปรับแก้ไขเหตุที่ผิดพลาดให้ถูกตรง ผู้ใดชนะใจตัวเองได้ ชีวิตนี้ไม่มีอะไรที่จะต้องแพ้อีก .... สู้

(๑) ผู้รู้ไม่เอาจิตไประลึกอยู่กับอดีต แต่เอาจิตระลึกอยู่กับปัจจุบัน สวดมนต์สรรเสริญคุณพระรัตนตรัยก่อนนอนทุกวัน แล้วตามด้วยการกำหนดลมหายใจเข้า-ออก (การนั่งหรือนอนภาวนาย่อมทำได้) ภาวนาหรือกำหนดจนหลับไป ตื่นนอนตอนเช้าจึงอุทิศบุญกุศลให้เจ้ากรรมนายเวร

(๒) จงอย่าบันทึกเรื่องติดลบ (โรคซึมเศร้า) ไว้ในดวงจิต แล้วประพฤติตามข้อ (๑)

(๓) จงเลิกอ่านหนังสือ แล้วพัฒนาจิตด้วยการปฏิบัติสมถภาวนา เมื่อจิตจดจ่อหรือระลึกรู้อยู่กับปัจจุบันขณะได้แล้ว โรคซึมเศร้าจะไม่เกิดขึ้น .... พิสูจน์ไหม?

(๔) คนมีธรรมประจำใจ ไม่เอาจิตไประลึกหรือจดจ่ออยู่กับเรื่องของคนอื่น แต่ระลึกอยู่กับการกระทำของตัวเอง สิ่งใดทีจิตสั่งให้คิด สั่งให้พูด สั่งให้กระทำ หากไม่ดีต้องแก้ไข ตรงกันข้าม หากคิดดี พูดดี ทำดี จงทำดีต่อไปให้มีความดี (บุญ) มากขึ้น

(๕) อธิษฐานในสิ่งดีๆที่ตนปรารถนาได้ แต่จะสำเร็จต้องทำเหตุให้ตรง ผู้รู้จริง (ผู้มีปัญญาเห็นถูก) อธิษฐานให้จิตมีสติคุมอยู่ทุกขณะตื่น เมื่อทำเหตุให้ถูกตรงแล้ว สิ่งดีงามที่ตนปรารถนา (อธิษฐาน) จึงจะสำเร็จได้

(๖) ต้องทำเหตุให้ถูกตรงสามอย่าง

ก. อย่างน้อยต้องมีศีล ๕ คุมใจ

ข. พัฒนาจิต (สมถภาวนา) ให้มีสติอยู่ทุกขณะตื่น

ค. ให้อภัยเป็นทาน ในทุกเหตุที่ทำให้ขัดใจ แล้วความสงบเย็น (เมตตา) ย่อมเกิดขึ้นในดวงจิต

หากผู้ถามปัญหาทำเหตุทั้งสมให้ถูกตรงแล้ว ความสำเร็จในสิ่งที่ปรารถนาจึงจะเกิดขึ้นได้
 
2544.
กราบเรียนท่านอจ.ดร.สนองที่เคารพอย่างสูง

หนูประสบปัญหาด้านอาชีพการงานมากค่ะหนูตกงานมา 2 ปีแล้ว สมัครงานไปหลายสิบแห่งก็ไม่มีใครรับเลยค่ะ หนูพยายามขายของเองบ้าง แต่ก็ขายได้น้อยมาก แม้จะขายลดราคาแล้ว แต่ลูกค้าก็ต่อแล้วต่ออีก  

หนูอยากขอคำแนะนำจากท่านอาจารย์ว่าจะทำอย่างไร ถึงจะมีโอกาสหางานได้ หรือถ้าหาไม่ได้จริงๆ  ก็สามารถประกอบอาชีพค้าขายเองได้ประสบความสำเร็จดี หรือทำมาค้าคล่องได้

ทุกวันนี้หนูพยายามรักษาศีล 5 แต่ก็ยังไม่ถึงขึ้นคุมใจได้ค่ะ พยายาม เดินจงกรม นั่งสมาธิทุกวัน แต่สภาพการณ์ก็ยังเหมือนเดิม  เหมือนหนูมีกรรมเก่าอยู่ จึงไม่ประสบความสำเร็จในอาชีพเลย และหนูเป็นคนไม่เก่งอะไรซักอย่างเลยค่ะ คือไม่มีความชำนาญด้านใดเป็นพิเศษ

ทุกวันนี้ก็พยายามจะเรียนรู้งานสายอาชีพอยู่ค่ะ เพราะอยากมีความชำนาญเฉพาะด้านบ้าง ทั้งที่อายุมากแล้ว แต่เหมือนใจมันไม่สู้ ใจไม่มีแรง ห่อเหี่ยว ไม่กล้า ไม่มั่นใจในตนเอง   ทำให้เรียนรู้ได้ช้ามากค่ะ

ขอท่านอาจารย์ช่วยชี้แนะ ให้ชีวิตหนูได้มีโอกาสทำมาหาเลี้ยงชีพได้ดีด้วยค่ะ

กราบขอบพระคุณอย่างสูง

คำตอบ
จากงานวิจัยที่ทำในต่างประเทศ ดร.โกลแมนพบว่า คนที่ประสบความสำเร็จในชีวิต ใช้ปัญญาทางโลก (I.Q) ร้อยละ ๒๐ ใช้คุณธรรม (E.Q) มากถึงร้อยละ ๘๐ ซึ่งผู้ตอบปัญหาเคยพูดกับนักศึกว่า หากพัฒนาตนเองให้มีความถ่องแท้ (ทำได้หรือทำเป็น) จนเป็นที่ต้องการเรียกหา เรียกใช้ได้แล้ว จะไม่ตกงาน ดังนั้นต้องดูตัวเองแล้วทำเหตุให้ถูกตรง ความสมปรารถนาจึงจะเกิดขึ้นได้

ในทางพุทธศาสนาพบว่า ผู้มีชะตา (ดวง) ดีไม่วิบัติ การจะมีดวงดีได้ต้องประพฤติทาน ศีล ภาวนา อยู่เสมอ จนคุณธรรมทั้งสามให้ผล แล้วดวงย่อมดีแน่นอน

ศีล ๕ เป็นคุณธรรมที่ผลักดันจิตวิญญาณให้มาเกิดเป็นมนุษย์ ผู้มีกาย วาจา และโดยเฉพาะใจ ต้องมีศีล ๕ คุมอยู่ทุกขณะตื่น เมื่อนำตัวเองไปปฏิบัติธรรม (สมถภาวนา) แล้วจิตจึงจะมีสติเกิดขึ้นได้ สติเป็นมารดาแห่งคุณธรรมทั้งปวง หมายความว่า กุศลธรรมทั้งหลายย่อมเกิดขึ้น แล้วถูกเก็บบันทึกไว้เป็นบุญอยู่ในดวงจิตของผู้มีสติ
 

2543.
กราบสวัสดีท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร ค่ะ

ขออนุญาตถามนะคะ

1. หนูเป็นคนชอบศึกษาเรื่องเกี่ยวกับธรรมมะค่ะ อ่านหนังสือพวกนี้แล้วรู้สึกสบายใจ ชอบสวดมนต์ นั่งสมาธิ แต่ว่าไม่ชอบเข้าวัด หนูก็ไม่รู้ทำไม เพราะเวลาหนูไป พวกญาติผู้ใหญ่ชอบพูดเชิงเปรียบเทียบในบางเรื่อง  

2. หนูอยากฝึกตัวเองให้เป็นคนที่มีสัจจะ บางทีหนูตั้งใจมากที่จะทำเรื่องนั้นๆให้สำเร็จ แต่ก็ท้อจนล้มเลิกไปง่ายๆ

3. บ่อยครั้งที่หนูรู้สึกว่าตัวเองเรียนรู้เรื่อง ทั้งๆ ที่ ตั้งใจฟังอาจารย์สอนตลอดเวลา แต่บางครั้งหนูก็คิดเรื่องอื่นบ้าง หนูควรทำอย่างไรคะ

4. หนูอยากได้คำแนะนำในการใช้ชีวิตในวัยเรียน  

ขอบพระคุณอย่างสูงค่ะ

คำตอบ
(๑) ความชอบคือความพอใจ ความถูกใจเป็นเรื่องของปัญญาที่มีพอๆกัน หรือมีปัญญาระดับเดียวกันกับความรู้ในธรรมะที่มีคนเขียนบอกได้

เหตุที่นั่งสมาธิอยู่ที่บ้าน แล้วทำให้จิตสงบ เพราะที่บ้านมีความเป็นสัปปายะ (เหมาะสม)

เหตุที่ไม่ชอบคนอื่นพูด เพราะผู้ถามปัญหามีกำลังของสติสัมปชัญญะอ่อนกว่ากำลังของมาร จึงรับเอาคำพูดที่ไม่ดีของคนอื่น มาปรุงเป็นอารมณ์ไม่ดี (บาป) ให้เกิดขึ้นกับตัวเอง

คนที่พัฒนาจิตจนมีสติสัมปชัญญะส่องนำทางชีวิต

คนอื่นพูดไม่ดีก็เป็นเรื่องของเขา ไม่รับเอามาเป็นเรื่องของเรา

คนอื่นพูดดีก็เป็นเรื่องของเขา ไม่รับเอามาเป็นเรื่องของเรา

หากผู้ถามปัญหา คิด พูด ทำดี แล้ว ความมดีย่อมเกิดขึ้นและสั่งสมอยู่ในจิตวิญญาณของผู้ถามปัญหา .... จริงไหม?

(๒) อยากมีสัจจะต้องทำตนให้มีศีลคุมใจ แล้วพัฒนาจิต (สมถภาวนา) ให้มีสติระลึกทันสิ่งกระทบทุกขณะตื่น เมื่อใดคุณธรรมทั้งสองคุมใจได้แล้ว การมีสัจจะจึงจะเกิดขึ้นได้

(๓) ต้องพัฒนาจิตด้วยการสวดมนต์ก่อนนอน หลังสวดมนต์กำหนดลมหายใจเข้า-ออก อย่างน้อย ๓๐ นาที เมื่อสองกิจกรรมแล้วเสร็จ ต้องอุทิศบุญให้เจ้ากรรมนายเวร

(๔) ทำตามข้อ (๓) เมื่อจิตเป็นสมาธิแล้ว คลื่นสมองย่อมเป็นระเบียบโดยอัตโนมัติ ส่งผลให้มีความจำเพิ่มขึ้น ตามกำลังของสติที่พัฒนาได้ .... ลองพิสูจน์ดูสิ
 

2542.
สวัสดีขอรับท่านอาจารย์สนอง

เกล้ากระผมขอความเมตตากรุณาตอบคำถามเพื่อคลายความสงสัยครับผม คนฉะเชิงเทราเหมือนกันนะขอรับกระผม

เริ่มข้อแรกเลยขอรับกระผม
-คือคุณแม่เป็นคนรู้ธรรมะเยอะเหลือเกินไม่ค่อยฟังใคร ธรรมะของปุถุชนนักเทศน์ต่างๆท่านปฏิเสธหมด ต้องเป็นพระอริยะหรือเกจิอาจารย์เท่านั้นถึงสอนแล้วท่านถึงจะฟัง แต่ถ้ากระผมจะบังคับโยมแม่ให้ทำกรรมฐานจะเป็นบาปไหมขอรับ เพราะท่านปฏิเสธตลอดไม่เคยฟังกระผมเลย คือกระผมอยากได้บุญกับคุณแม่มาก และถ้าเป็นท่านอาจารย์สนองจะมีวิธีการสอนคุณแม่ยังไง ?

ข้อสอง
-กระผมได้มีโอกาสส่งอาหารให้กับผู้ปฏิบัติธรรมะถึงเข้าอธิษฐานจิตคนหนึ่ง ในวัดแห่งหนึ่งที่ไปปฏิบัติธรรมปรากฏว่าเขาเข้าสมาธิได้นานตั้ง 24 ชม.ในอิริยาบทนั่งอิริยาบทเดียว แต่เจตนาของเกล้ากระผมไม่เต็มร้อยเปอเซนต์ และรู้สึกไม่ค่อยมีศรัทธาและปีติในขณะนั้น แต่มารู้ทีหลังว่าจะได้อานิสงส์มาก แล้วอย่างนี้อานิสงส์ จะส่งผลในชาตินี้ไหมขอรับกระผม กระผมเคยได้ยินว่าผู้ใดได้ทำบุญกับคนที่เข้านิโรธสมาบัติถ้ามีศรัทธาทั้ง ในขณะทำ ก่อนทำ และหลังทำ จะได้อานิสงสในชาตินั้นเลย  

คำตอบ
(๑) ความเชื่อจะเกิดขึ้นกับผู้ใด ผู้นั้นต้องมีปัญญาเสมอกัน หรือมีปัญญาสูงกว่า นี่เป็นสาเหตุที่หนึ่ง

ในครั้งพุทธกาล พระพุทธโคดมได้เป็นปัญหานี้ จึงได้ตรัส กาลามสูตร ให้กับชาวกาลามะ แห่งเกสปุตตนิคม ในแคว้นโกศล ถึงเรื่องสิบอย่างที่อย่าพึงปลงใจเชื่อ จนกว่าจะได้พิจารณาด้วยปัญญาว่า สิ่งที่ได้เห็น สิ่งที่ได้ยินได้ฟังเป็นกุศลหรือเป็นอกุศล เป็นธรรมะที่เป็นโทษ หรือเป็นธรรมะที่ปราศจากโทษ เป็นธรรมทีนำไปปฏิบัติแล้วมีชีวิตเจริญ หรือมีชีวิตวิบัติ ฯลฯ

ผู้ตอบปัญหาในฐานะที่เป็นนักวิทยาศาสตร์ ถูกสอนให้เชื่อในความจริง (เหตุผล) และได้ไปปฏิบัติธรรม (สมถภาวนา) จนเข้าถึงอภิญญา ๕ และปฏิบัติธรรม (วิปัสสนาภาวนา) จนเข้าถึงญาณ ๑๖ ได้ จึงได้รู้ด้วยจิตของตนเองว่า กาลามสูตรนั้นศักดิ์สิทธิ์ที่สุด และเป็นพุทธวจนะที่เป็นจริงมาจนทุกวันนี้ .... พิสูจน์ไหมครับ

สาเหตุที่สอง จะเชื่อหรือไม่เชื่อ ขึ้นอยู่กับความเห็นผิด (มิจฉาทิฏฐิ) ที่ตัวเองไปแสวงหากความรู้ ด้วยการพัฒนาสมองแบบคันถธุระ (ปริยัติ) จึงเชื่อคนอื่นยาก ทั้งนี้เป็นเพราะรู้จำ แต่ไม่รู้จริงในความรู้นั้น จึงไม่ยอมเชื่อใครผู้ใด แต่เชื่อสถาบันหรือเชื่อครูบาอาจารย์ที่ประสิทธิ์ประสาทความรู้นั้นให้ ยกตัวอย่างเช่น ศาสนาพุทธสอนว่า ภพต่างๆในวัฏสงสาร มีทั้งสัตว์ (รูปนาม) กายทิพย์และสัตว์กายหยาบ ผู้ที่เห็นผิด ไม่เคยสัมผัสกับผี (สัมภเวสี) ไม่เคยสัมผัสกับเทวดา ไม่เคยสัมผัสกับพญานาค ฯลฯ ไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่า สัตว์กายทิพย์มีอยู่จริง จึงไม่เชื่อ

ผู้ใดยังกล่าวติรัจฉานกถา ยังประพฤติติรัจฉานวิชา ยังไม่มีศีล ๕ คุมใจ ฯลฯ ต่างๆเหล่านี้ ทำให้มารมีอำนาจเหนือใจ ความเชื่อในสิ่งที่อยู่นอกเหนือประสาทสัมผัส จึงไม่เกิดขึ้นแล้วทำให้ไม่เชื่อ

ดังนั้นการบังคับโยมแม่ให้ไปปฏิบัติกรรมฐาน โดยโยมแม่ยังไม่เต็มใจถือว่าเป็นบาป ตรงกันข้าม หากโยมแม่เชื่อลูกและเต็มใจไปปฏิบัติธรรม ผู้แนะนำจึงจะได้บุญ

(๒) การนั่งปฏิบัติธรรม และสามารถนั่งได้ในอิริยาบถเดียวนาน ๒๔ ชั่วโมง นั้นเป็นตัวบ่งชี้ว่า จิตเข้าถึงอัปปนาสมาธิหรือความทรงฌาน หากตายในขณะจิตทรงฌาน จิตวิญญาณย่อมถูกพลังของฌาน ผลักดันไปสู่พรหมโลก อันเป็นภพสูงสุดในวัฏสงสาร แต่ยังมีสภาวธรรมในดวงจิตเป็นปุถุชน

ผู้มีจิตตั้งมั่นแน่วแน่ (อัปปนาสมาธิ) ได้ในชาตินี้ ย่อมเข้าถึงฌานสมาบัติสุขซึ่งละเอียดอ่อน ประณีต และยืนยาวกว่ากามสุข ผู้มีจิตทรงฌานสามารถหนีปัญหาได้ สามารถหนีความเจ็บป่วย (อาพาธ) ได้ ทำให้มีอายุยืนยาวได้ ทำให้มีปัญญาสูงสุด (โลกิยญาณ) หรืออภิญญา ๕ ได้ แต่ยังมีสภาวธรรมในดวงจิตเป็นปุถุชน เวียนตาย-เวียนเกิดในวัฏสงสารไม่สิ้นสุด

การทำบุญเป็นคนแรกกับผู้ที่เข้านิโรธสมาบัติได้ ย่อมได้บุญมาก ดังตัวอย่างของฤาษีสรทะ (อดีตพระสารีบุตร) ทำอาสนะดอกไม้ ยืนกางร่มดอกไม้ถวายพระอโนมทัสสีพุทธเจ้า ซึ่งนั่งเข้านิโรธสมาบัตินานา ๗ วัน ซึ่งส่งผลให้มาเกิดเป็นพระสารีบุตรในครั้งพุทธกาล ซึ่งเป็นอัครสาวกที่มีปัญญามาก

พระมหากัสสปะ พระอรรหันต์ทักขิไณยบุคคล นั่งเข้านิโรธสมาบัตินาน ๗ วัน ในวันที่ ๘ ได้รับการถวายน้ำผักดองผัก จากหญิงชรายากจน ผลปรากฏว่า หญิงชรายากจนตายแล้วไปเกิดเป็นเทพการีอยู่ในวิมานชั้น นิมมานรดี มีนางอัปสรเป็นบริวารแวดล้อมมากมาย

ฤาษีโคตมะ (อดีตพระปุณณมันตานีบุตร) ถวายอาสนะดอกไม้และยืนกั้นร่มถวายพระปทุณุตตระพุทธเจ้า ผู้เข้านิโรธสมาบัตินาน ๗ วัน ตอนหลังฤาษีโคตมะได้มาเกิดอยู่ในครั้งพุทธกาล และบวชเป็นภิกษุที่มีชื่อว่า พระปุณณมันตานีบุตร ได้บรรลุอรหันต์ที่มีความชำนาญในการแสดงธรรม

สรุป ผลแห่งความดี (อานิสงส์) ที่เกิดจากการถวายทานกับผู้ที่ออกจากนิโรธสมาบัติเป็นคนแรก ตามที่ยกตัวอย่าง มิได้เกิดในชาติปัจจุบันที่ถวายทาน แต่ผลเด่นชัดได้เกิดขึ้นในอีกหลายชาติถัดไป
 

2541.
กราบเรียนอาจารย์ดร.สนอง วรอุไร ที่เคารพ

ในช่วงนี้ดิฉันมักจะคิดในทางที่ไม่ดี เช่น ปรามาสต่อพระรัตนตรัย คิดไม่ดีต่อบุคคลรอบข้าง โดยความคิดมักจะเกิดขึ้นมาเอง และรับสิ่งต่างๆรอบตัวเข้ามาปรุงเป็นอารมณ์ ในตอนนรู้สึกเสียความมั่นใจมากค่ะ รู้สึกว่าตัวเองเป็นคนไม่ดี ดิฉันขอคำแนะนำจากอาจารย์ในการแก้ไขในสิ่งที่เป็นอยู่ค่ะ

ขอขอบพระคุณค่ะ

คำตอบ
การคิดไม่ดี (ปรามาส) พระรัตนตรัย หรือคิดไม่ดีกับคนรอบข้าง เหตุเกิดจากจิตของผู้คิดไม่ดี มีกำลังสติอ่อน ดังนั้นควรพัฒนาจิตให้มีกำลังของสติเพิ่มมากขึ้น ด้วยการเอาศีลอย่างน้อย ศีล ๕ มาคุมใจให้ได้ทุกขณะตื่น ตามด้วยสวดมนต์สรรเสริญคุณพระรัตนตรัยก่อนนอน หลังสวดมนต์แล้วเสร็จต้องกำหนดลมหายใจเข้า-ออก จนกระทั่งหลับไป ตื่นนอนตอนเช้าต้องอุทิศบุญกุศลให้กับเจ้ากรรมนายเวร หากผู้ถามปัญหามีสัจจะพัฒนาจิตตามที่ชี้แนะมา จิตย่อมมีกำลังของสติมากขึ้น กุศลธรรม (บุญ) ย่อมเกิดขึ้นกับจิตที่มีสติคุม หลังจากนั้นจึงอุทิศบุญกุศลให้กับเจ้ากรรมนายเวร แล้วหนี้เวรกรรมจึงจะลดลงได้
 
อนึ่ง จิตที่มีสติกำกับ ย่อมเป็นบ่อเกิดแห่งปัญญาเห็นถูกตามธรรม แล้วความคิดติดลบ ที่คิดว่าตัวเองเป็นคนไม่ดี จะไม่เกิดขึ้น

ผู้ใดมีสัจจะ ไม่ยอมแพ้ใจตัวเอง เชื่อ แล้วทำตามที่ผู้รู้ชี้แนะ ความสำเร็จในสิ่งที่ปรารถนาย่อมเกิดขึ้น .... สู้
 

2540.
กราบเรียนท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร

ดิฉันมีปัญหาจะกราบเรียนถามท่านอาจารย์ ดังนี้ค่ะ

เพื่อนของดิฉันเพิ่งเสียชีวิตด้วยอุบัติเหตุทางรถยนต์ เมื่อวันที่ 30 ธค 56 ตอนเวลา ประมาณ 15:30 น ตรงดอยนางแก้ว ดอยสะเก็ด และ ได้เข้าฝันญาติว่าอยากทำบุญที่อยู่อาศัย ไม่ทราบว่า ท่านอาจารย์จะแนะนำวิธีการทำบุญด้านที่อยู่อาศัยตามที่เพื่อนของดิฉันบอกเล่ามา ว่าควรจะไปทำที่ไหน อย่างไรค่ะ ที่เพื่อนสามารถได้รับส่วนบุญในครั้งนี้อย่างเต็มที่ และต้องบอกกล่าวเขาอย่างไรตอนทำบุญ สำหรับการตายแบบสัมพเวสีของเขาค่ะ

ขอบพระคุณท่านอาจารย์มากนะค่ะ
พัชรา

คำตอบ
ต้องเป็นเจ้าภาพหรือร่วมเป็นเจ้าภาพ สร้างกุฏิถวายภิกษุหรือสามเณร เพื่อใช้เป็นที่อยู่อาศัย หรือสร้างสถานปฏิบัติธรรมกับวัดที่ต้องการ เมื่อสร้างแล้วเสร็จต้องอุทิศบุญกุศลให้กับผู้ล่วงลับ (บอกชื่อและนามสกุล) หากผู้ล่วงลับมาอนุโมทนาบุญได้ เขาย่อมได้รับอานิสงส์ของบุญนั้น
 

2539.
กราบเรียน ท่าน อ.ดร.สนอง วรอุไร ที่เคารพอย่างสูง

กระผมขอเรียนสอบถามปัญหา 2 ข้อครับ

1. การสร้างกระท่อม(เพื่อขายของ) ริมทางหลวง ผิดศีลหรือไม่ครับ และการวางรถเข็นบนถนนสาธารณะหน้าบ้านเราเองเพื่อขายของผิดศีลหรือไม่ครับ

2. เมื่อบุคคลเป็นพระอริยะ (พระโสดาบัน) แล้ว จะถอยหลังกลับมาเป็นปุถุชนอีกหรือไม่ครับ

สุดท้ายนี้ ถ้ากระผมได้ล่วงเกินอาจารย์ทางกาย วาจา ใจ ทั้งที่เจตนาก็ดี มิได้เจตนาก็ดี กราบขออภัยและขออโหสิกรรมด้วยครับ

ธนภัทร

คำตอบ
(๑) การสร้างกระท่อมริมทางหลวง หากมีวัตถุประสงค์ใช้ในทางที่ไม่ผิดกฎหมาย ไม่ผิดศีล ไม่ผิดธรรม นั้นเป็นสิ่งดีที่ควรทำ หากประพฤติแล้วผิดอย่างใดอย่างหนึ่ง ผู้รู้จริงแท้จะไม่ประพฤติ เพราะเป็นเหตุให้มีชีวิตวิบัติได้

(๒) พระโสดาบันเป็นผู้ที่มีสภาวธรรมในดวงจิต ปราศจากสักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส หรือดูได้จากพฤติกรรมที่แสดงออก เช่น มีศีล ๕ คุมใจอยู่ทุกขณะตื่น ไม่พูดติรัจฉานกถา ไม่ประพฤติดิรัจฉานวิชา ฯลฯ และไม่ถอยกลับมามีสภาวธรรมเป็นปุถุชนอีก

พระสารีบุตร เคยกล่าวไว้ในครั้งพุทธกาล ในทำนองที่ว่า "บางครั้ง เรากระทำความดี กลับมีผู้อื่นมองเห็นเป็นเรื่องไม่ดี ก็มีอยู่ถมเถไป ประสาอะไรกับใจของปุถุชน มักถูกกิเลสชักพาใจให้เห็นดีเป็นชั่ว เห็นชั่วเป็นดี แล้วเที่ยวพูดให้ร้ายป้ายสีคนอื่นให้ต้องเสียหายโดยไร้เหตุผล"

สุดท้าย อโหสิให้ และไม่มีโทษใดๆต่อกัน
 

2538.
กราบเรียนท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร

ดิฉันมีปัญหาจะกราบเรียนถามท่านอาจารย์ ดังนี้ค่ะ

1.      ดิฉันได้ไปปฏิบัติกรรมฐานที่คณะ 5 วัดมหาธาตุ หลังจากได้ฟังท่านอาจารย์ทางซีดี มีผลเกิดขึ้นบ้างเช่น เมื่อนั่งไปนานๆ ความเจ็บปวดขณะนั่งไม่ได้หายไปค่ะ แต่รู้สึกว่าความเจ็บปวดมันแยกออกจากตัวเรา เหมือนเราแค่เป็นผู้ดู ไม่รู้สึกทรมานกับความเจ็บปวดนั้น อาการเช่นนี้ หมายความว่าอย่างไรคะ

2.     ดิฉันไม่มีโอกาสได้ไปปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง ไปได้แค่ช่วงปิดเทอม และไม่ได้ค้างคืน ทุกครั้งที่ไปจะมีลักษณะแปลกๆ เกิดขึ้นบ้าง รู้สึกว่าก้าวหน้าขึ้น แต่พอกลับมาปฏิบัติที่บ้านรู้สึกว่าไม่เหมือนกับที่วัด ทั้งๆที่ดิฉันก็ไม่ได้มีความกังวลใดๆ แต่กลับรู้สึกว่าไม่ก้าวหน้าเลย ทำไมจึงเป็นเช่นนั้นคะ (อยู่ที่วัดแค่ประมาณครั้งละ 3 ชั่วโมงค่ะ)

3.     เราจะเจริญสติในชีวิตประจำวันได้อย่างไรคะ

4.     ข้อนี้ไม่เกี่ยวกับการปฏิบัตินะคะ สุนัข หรือ แมว ที่มีเจ้าของเป็นชาติสุดท้ายที่เค้าจะเกิดเป็นสัตว์เดรัจฉานใช่ไหมคะ ชาติต่อไปเค้าจะเป็นคนหรือเปล่าคะ

สุดท้ายนี้ ถ้าดิฉันได้ล่วงเกินอาจารย์ทางกาย วาจา ใจ ทั้งที่เจตนาก็ดี มิได้เจตนาก็ดี กราบขอภัยและขออโหสิกรรมด้วยนะคะ

วัฒนี

คำตอบ
(๑) หมายความว่า ปัญญาเห็นแจ้ง เริ่มเกิดขึ้นกับผู้ที่เจริญวิปัสสนากรรมฐาน

(๒) ปฏิบัติธรรมที่บ้านไม่สัปปายะ เหมือนกับการปฏิบัติธรรมที่วัด ซึ่งมีความสัปปายะมากกว่า ความก้าวหน้าในธรรมที่ปฏิบัติจึงได้เกิดขึ้น

(๓) ผู้มีศีลและมีสัจจะคุมใจอยู่ทุกขณะตื่น สามารถพัฒนาจิตให้มีสติในชีวิตประจำวันได้ ด้วยการสวดมนต์ (สรรเสริญคุณพระรัตนตรัย) ก่อนนอน หลังสวดมนต์เจริญสติภาวนาที่ประพฤติอยู่เป็นประจำ ทำทุกครั้งที่นึกได้ ทำทุกครั้งที่ว่างจากงาน ก็สามารถทำให้จิตมีกำลังสติเพิ่มขึ้นได้

(๔) การที่สัตว์เลี้ยง (สุนัข) ตายแล้ว จะไปเกิดเป็นคนในชาติถัดไปได้ ผู้อยู่ใกล้ชิดต้องสังเกตดูพฤติกรรมที่สุนัขทำไว้เป็นเหตุ หากสุนัขมีพฤติกรรมถูกตรงตามศีล ๕ อยู่เป็นนิจ เมื่อตายแล้วจิตวิญญาณของสุนัข จึงจะมีโอกาสไปเกิดเป็นมนุษย์ได้
 

2537.
กราบสวัสดี ท่านอาจารย์ ดร.สนองครับ

ขอเรียนถามปัญหา 2 ข้อครับผม

ข้อ 1. คือตัวผมสงสัยว่าทุกครั้งที่เราทำความดีไม่ว่าจะไปทำบุญที่วัด ถวายสังฆทาน ให้อาหารปลา หรือทำบุญอยู่ที่บ้าน สวดมนต์นั่งสมาธิ หรือช่วยคนอื่น เวลาจะอุทิศบุญ ผมต้องท่องบทสวดแผ่ส่วนกุศลทุกครั้งเลยหรือเปล่าครับ หรือว่าให้นึกอยู่ในใจว่า บุญกุศลนี้ข้าพเจ้าอุทิศให้กับ......ครับได้เลยครับไม่ต้องท่องตามบทแผ่ส่วนกุศล  

ข้อ 2. คือบุญที่ผมส่งให้อยากส่งให้ถึงพวกเขา จะมีวิธีเตรียมจิตระหว่างการ อุทิศบุญ อย่างไรครับต้องมีสมาธิในระหว่างอุทิศบุญใช่หรือไม่ครับ

ขอบคุณท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร ครับที่สละเวลามาตอบปัญหาครับผม

คำตอบ
(๑) ผู้มีจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิอยู่ก่อนแล้ว เมื่ออุทิศบุญกุศลให้ผู้อื่นสัตว์อื่น ไม่จำเป็นต้องท่องบทสวดแผ่ส่วนบุญกุศล ทั้งนี้เป็นเพราะใจของผู้อุทิศบุญ ย่อมสื่อถึงกันได้กับใจของผู้มารับบุญกุศลที่มีผู้อุทิศให้

(๒) ผู้อุทิศบุญกุศลที่มีใจตั้งมั่นเป็นสมาธิ ย่อมแผ่บุญกุศลไปได้ไกล ตรงกันข้าม ผู้ที่มีใจเป็นสมาธิอ่อน การทำจิตให้ตั้งมั่นเป็นสมาธิด้วยการหยาดน้ำขณะกำลังอุทิศบุญนั้น
 

2536.
เรียนท่านอาจารย์ดร.สนองที่เคารพ

กระผมได้ติดตามการชี้ทางธรรมจากท่านมานาน และได้ทดลองปฏิบัติและศึกษาเพิ่มเติมเมื่อมีโอกาส
ตามสถานปฏิบัติธรรม และสื่อธรรมต่างๆ จนได้ผลที่น่าพอใจขึ้นตามลำดับ
ผมมีข้อสงสัยต้องการเรียนถามท่านอาจารย์ดังนี้
1) ผมเคย ไปอบรมสัมมนา ที่ต่างจังหวัด ซึ่งต้องฟังบรรยาย และเดินทางเป็นเวลาหลายวัน จนทำให้
เป็นลม ขณะที่ลุกจากอ่างน้ำ ซึ่งนั่งแช่น้ำร้อนจนเหงื่อออก แล้วลุกขึ้นยืนเพื่อเปิดน้ำเย็นจากฝักบัว
เพื่อให้ร่างกายเกิดความสดชื่น แต่พึ่งยืนอาบได้ครู่เดียวก็เป็นลมหมดสติไป เป็นครั้งแรกในชีวิต
ที่เกิดอาการอย่างนี้ เพราะผมชอบออกกำลังกายมาตลอด พึ่งจะหยุดไปเมื่อปีสองปีก่อนนั้น
( ขณะนั้นผมอายุประมาณสี่สิบห้าปี) เมื่อผมรู้สึกตัวอีกครั้งก็พบว่ากำลังนอนอยู่บนพื้นห้องน้ำและ
รู้สึกเจ็บบริเวณกระโหลกท้ายทอย แต่ไม่มีแผลเลือดออก เมื่อลองพิจารณาดูแล้วผมคงหงายหลัง
จากในอ่างน้ำแล้วหัวฟาดกับขอบปูนที่ก่อไว้วางอ่างล้างหน้า แล้วล้มมาอยู่บนพื้นห้องน้ำหมดสติไป
จากนั้นผมก็เฝ้าเช็คอาการตัวเองตลอด พบว่าปกติดี มีเพียงอาการเจ็บเล็กน้อยสองวันก็หายเจ็บ
เมื่อจบสัมมนา ผมก็ไปสถานปฏิบัติธรรมใกล้ๆโรงแรม เพื่อถามพระเกี่ยวเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
ซึ่งท่านก็บอกว่า จากประสบการณ์ของท่าน เคยเจอแต่พระด้วยกันล้มแต่หัวท่านฟาดโดนส้วมเสีย
ชีวิต ท่านก็ให้คำตอบแก่ผมไม่ได้ ผมได้แต่ตั้งสมมุติฐานไว้ดังนี้
   1.1) เป็นกำลังสติอัตโนมัติ ทำงานรักษากายเมื่อจิตอยู่ในภวังค์ เหตุคือ อานิสงค์จากการปฏิบัติธรรม
   1.2) หลังจากปฏิบัติธรรม ผมเพิ่มนิสัยอย่างหนึ่งคือเมื่อผ่านบริเวณที่สังเกตุเห็นศาล เช่นดอยขุนตาล
หรือต้นไม้ใหญ่ต่างๆที่มีพวงมาลัยคล้อง เช่นโค้งรัชดา ผมมักจะระลึกถึงตอนทำบุญ แล้วอุทิศส่วนกุศลออกไป
ตอนเข้าโรงแรมที่สัมนา ผมเห็นศาลพระพรหมใหญ่ตั้งอยู่หน้าโรงแรม ผมก็ทำเช่นกัน เหตุนี้ สิ่งศักดิ์สิทธิ์จึงช่วยคุ้มครอง
   1.3) โชคดี แต่อาจารย์เคยพูดไว้ว่า เรื่องบังเอิญไม่มีในทางพุทธศาสนา
ขออาจารย์ช่วยเมตตาชี้แนะด้วยครับ ว่าผม เห็นถูก หรือ เห็นผิด ตรงไหนบ้าง

2) ห่างกันประมาณห้าหกเดือน ผมไปสัมมนาทางภาคใต้สองสามวัน จึงได้มีโอกาสแวะวัดข้างทาง
ผมจึงเข้าไปเพื่อไหว้พระเป็นศิริมงคลและซื้อของฝาก บังเอิญพบพระแก่ๆรูปหนึ่งตะโกนถามผมว่า
มาทำอะไร ผมก็ตอบไปว่ามาใหว้พระ ท่านก็ไม่ว่าอะไรแล้วก็เดินไปสอนพระหนุ่มที่ยืนอยู่อีกทาง เมื่อ
ผมไหว้พระพุทธรูปเสร็จและเดินดูสวนเล็กน้อยก็เดินกลับ ก็มาพบท่านอีกครั้งบริเวณใกล้ประตูหน้า
ผมจึงเดินเข้าไปสนทนากับท่านเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรม ท่านก็เมตตาสอนให้หลายอย่าง ขณะนั้นฝน
เริ่มตกปรอยๆ ท่านก็ยังคอยตอบสิ่งที่ผมสงสัยโดยไม่แสดงความอึดอัดรำคาญแต่อย่างใด เมื่อผม
ถามถึงเรื่องที่ผมเป็นลมแล้วทำไมจึงยังเป็นปกติอยู่ ท่านกลับตอบว่า " จริงๆแล้วตัวเราเองก็ไม่มีอะไร "
และเมื่อผมถามว่าเวลาผมทำบุญเสร็จ ผมจะอธิษฐานว่านิพพานังปัจโยโหติ ทำเช่นนี้ถูกต้องหรือไม่
ท่านก็ยัง พูดทำนองว่า จริงๆแล้วอะไรๆมันก็ไม่มี ซึ่ง ผมยังไม่เข้าใจอยู่ดี
พอดีคนที่มารับท่านยืนรออยู่นานก็เดินจะมากางร่มให้ท่าน ผมรู้สึกตัวว่ารบกวนมานาน
จึงลาท่านแล้วเดินแยกกลับมา ขอถามอาจารย์ว่า คำตอบของพระท่านเป็นหลักธรรมอะไรครับ

ท้ายนี้ หากมีการกระทำใดล่วงเกินกับท่านอาจารย์ กระผมขออโหสิกรรมมาณที่นี้
และขออาราธณาคุณพระรัตนตรัยและสิ่งศักดิ์ทั้งหลายปกป้องคุ้มครองท่านอาจารย์และกัลยาณมิตร
ตราบจนถึงนิพพานด้วยเทอญ

คำตอบ
ก่อนอื่นต้องแสดงความยินดีที่ผู้ถามปัญหา ยังไม่ยอมแพ้ใจตนเองในการทำความดี

(๑) ขณะแช่น้ำอุ่น การไหลเวียนของเลือดในร่างกายย่อมเกิดขึ้นเร็ว จึงทำให้น้ำตาลในเลือดลดลงอย่างฮวบฮาบ อาการเป็นลมหมดสติจึงเกิดขึ้นได้ ด้วยเหตุนี้ในครั้งต่อไป หากจะมีการแช่น้ำอุ่นเกิดขึ้นอีก ต้องเตรียมชงเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลมากไว้ดื่ม เพื่อป้องกันมิให้เกิดอาการเป็นลมหมดสติ ครับ

(๑.๑) มิใช่เหตุผลที่ทำให้เกิดอาการหมดสติครับ

(๑.๒) พฤติกรรมที่บอกเล่าไป เป็นการให้สิ่งดีงามกับรูปตามที่อยู่ต่างมิติ ถือว่าเป็นการได้เพื่อนที่ดีครับ

(๑.๓) จริงตามที่เคยพูดว่า "ความบังเอิญไม่มีในทางพุทธศาสนา" ดังนั้น หากพัฒนาจิตให้เกิดอภิญญา ๕ ได้แล้ว จึงจะสามารถสัมผัสกับเพื่อนในต่างมิติได้

(๒) การที่นักบวชรูปนั้นตอบว่า "จริงๆแล้ว อะไรๆมันก็ไม่มี" การกล่าวเช่นนั้นย่อมเกิดขึ้นกับจิตที่เข้าถึงดวงตาเห็นธรรมแล้ว ย่อมเห็นสรรพสิ่งในวัฏสงสารเป็นเพียงสมมติ มีเกิดขึ้นชั่วคราว แล้วดับไป คือไม่มีนั่นเอง

สุดท้าย อโหสิให้แล้ว
 

2535.
เรียน ท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร

ดิฉันได้ปฏิบัติธรรมตามหลักสติปัฏฐานสี่ แต่ขณะปฏิบัติจิตฟุ้งซ่านมาก กำหนดแล้วยังไม่หาย และกำหนดยืนหนอไม่ค่อยได้ ทำให้เกิดความท้อแท้ในการปฏิบัติ   อยากเรียนถามอาจารย์ว่าจะมีวิธีแก้ไขอย่างไรคะ
 
ด้วยความนับถืออย่างสูง
ศุทธินี

คำตอบ
การปฏิบัติธรรมเป็นการพัฒนาจิตอย่างหนึ่ง หากประสงค์จะพัฒนาจิตให้เกิดปัญญาเห็นแจ้ง ต้องปฏิบัติตามหลักไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา) เมื่อเอาศีลมาคุมใจได้แล้ว จึงจะเริ่มปฏิบัติสมถกรรมฐาน เมื่อจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิได้แล้ว จึงตามด้วยการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน ตามหลักสติปัฏฐาน ๔ (กาย เวทนา จิต ธรรม) ด้วยการใช้จิตที่ตั้งมั่นเป็นอุปจารสมาธิ ตามดูผัสสะอย่างใดอย่างหนึ่งในสติปัฏฐาน ๔ ที่เกิดขึ้นกับจิตว่า ดำเนินไปตามกฎไตรลักษณ์ เมื่อใดที่ผัสสะเข้าสู่ความเป็นอนัตตาอย่างถาวร เมื่อนั้นปัญญาเห็นแจ้งในผัสสะย่อมเกิดขึ้น

คนส่วนมากในยุคสมัยนี้กำลังความเพียรอ่อน ย่อมแพ้ใจตัวเอง ยอมปล่อยให้มารเข้ามามีอำนาจเหนือใจ เจ้าคุณโชดกเคยพูดไว้ว่า ผู้มีความเพียรมาก ปฏิบัติธรรมวันละ ๒๐ ชั่วโมง ผู้มีความเพียนปานกลางปฏิบัติธรรมวันละ ๑๕-๑๖ ชั่วโมง ผู้มีความเพียรน้อยปฏิบัติธรรมวันละ ๕-๖ ชั่วโมง ดังนั้นจึงต้องดูใจตัวเอง ว่าตนยังมีความด้อยในเรื่องความเพียรอยู่หรือไม่ ทั้งนี้เพราะปัญญาเห็นแจ้ง ย่อมเกิดขึ้นกับผู้มีความเพียรเป็นเลิศ หรือย่อมพูดได้ในอีกทางหนึ่งว่า ปัญญาเห็นแจ้งย่อมเกิดขึ้นกับผู้ที่เอาชนะใจตนเองได้
 

2534.
กราบเรียนท่านอาจารย์สนองค่ะ

หนูเป็นคนหนึ่งซื่งติดตามผลงานท่านอาจารย์มานาน พอสมควรค่ะ

สิ่งแรกคือ กราบขออภัยและขอขอมกรรมหากสิ่งใดล่วงเกินท่านอาจารย์ค่ะ
ขออาจารย์ได้โปรดเมตตาและอโหสิกรรมให้ด้วยค่ะ

คำถามที่หนูขอรบกวนท่านอาจารย์คือ หนูสงสารคุณแม่ ซื่งป่วยเป็นอัมพาตค่ะมาได้ 7ปีแล้วค่ะ
หนูอยากลาออกจากงานเพื่อมาดูแลท่าน และมานั่งกรรมฐานช่วยเหลือท่านค่ะ
ท่านอาจารย์ว่าเห็นสมควรหรือไม่ค่ะ พี่สาวหนูบอกว่า หนู ออกมาก็คงดูแลคุณแม่ ไม่เป็นไม่ได้มากนัก  
ช่วยเบื้องต้น ไม่ได้เท่าไรนัก แต่บุญที่เราทำกรรมฐาน หนูอยากทำตรงนี้ให้คุณแม่เพื่อที่ท่านอาจจะดีขึ้นค่ะ นอกจากนี้พี่สาวหนูยังบอกอีกว่าที่หนูอยากออกจากงานเพราะต้องการ หนีจากสิ่งที่ไม่ชอบ ซึ่งหนูอยากออกมาทำอาชีพงานแปล หนังสืออยู่กับบ้าน หนูไม่ชอบงาน เข้าสังคม

หนูจะทำดีหรือไม่ค่ะ ซึ่งทางบ้านเราก็ไม่ได้เดือดร้อนเรื่องเงินค่ะ แล้วก็มาปฏิบัติธรรมซึ่งเป็นสิ่งที่หนูชอบ และก้อไม่ได้หวังอะไรในชีวิตอีกแล้ว นอกจากอยากเห็นแม่อายุยีน แข็งแรง พูดได้ ซึ่งตอนนี้เป็นอัมพาต
ขยับตัวไม่ได้เลย และยังพูดไม่ได้ จะทำอะไรก้อคงไม่ได้ดั่งใจค่ะ

พี่สาวบอกว่า การที่หนูออกจากงาน เป็นการหนีปัญหา ไม่ได้แก้ปัญหา แต่หนูคิดว่า มันทำให้เราสบายใจมีความสุข ได้อยู่กับแม่เรามีเวลาให้กับท่านมากขึ้นค่ะ รบกวนท่านอาจารย์ตอบปัญหาให้ด้วยค่ะ

ท้ายนี้หนูขอคุณพระศรีรัตนตรัย จงบันดาลให้ท่านอาจารย์มีความสุข เป็นร่มโพธิ์ ร่มไทร แก่ชาวพุทธตลอดกาล

นานเทอญ
ขอบพระคุณค่ะ

อรุณี

คำตอบ
ก่อนอื่น อโหสิกรรมให้ครับ

ผู้รู้จริงแท้ไม่ประพฤติก้าวล่วงในชีวิตของคนอื่น ผู้รู้จริงแท้เป็นได้เพียงผู้ชี้ทางให้ผู้อื่น เลือกประพฤติด้วยตัวเอง

คนอื่น (พี่สาว) พูดอย่างไรก็เป็นเรื่องของเขา เรื่องของเราอยู่ที่การกระทำของตัวเอง คนที่คิดตอบแทนบุญคุณของแม่ คือคนดีที่นักปราชญ์สรรเสริญ อนึ่ง คนโบราณกล่าวว่า ดิน น้ำ ลม ไฟ ที่ประกอบขึ้นเป็นร่างกาย หากอยู่ในสภาพที่สมดุลแล้ว ความเจ็บป่วยทางกายจะไม่เกิดขึ้น เหตุที่แม่เป็นอัมพาต เป็นเรื่องของวิบากกรรมที่แม่เคยประพฤติเบียดเบียนมาก่อน ผู้รู้จริงแท้รู้ว่า เกิด-แก่-เจ็บ-ตาย เป็นเรื่องของการกระทำ (กรรม) จึงอยู่กับปัจจุบันอย่างมีสติ ด้วยการสวดมนต์ก่อนนอน เจริญสติหลังสวดมนต์ ทำดังนี้ทุกครั้งที่นึกได้ ทำดังนี้ทุกครั้งที่ว่างจากการงาน เมื่อใดจิตทิ้งรูปขันธ์ (ตาย) พลังของสติย่อมผลักดันจิตวิญญาณให้โคจรไปสู่สุคติภพ

จิตที่เป็นทาสของกาม (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสทางกาย) หากมีสติกำกับ จิตย่อมโคจรไปสู่คติกามภพ (มนุษย์และเทวดา) ได้ และหากจิตเป็นอิสระจากกาม ย่อมมีโอกาสโคจรไปสู่พรหมโลกได้ แต่ผู้รู้จริงแท้พัฒนาจิตจนสามารถปิดอบายภูมิได้ ตาย-เกิดอีกไม่เกิน ๗ ชาติ ย่อมเข้าสู่ภาวะนิพพานเป็นเบื้องสุด

2533.
กราบอาจารย์ดร. สนอง วรอุไร

ปฏิบัติแบบดูกายดูใจค่ะ ไม่ค่อยได้เดินจงกรมนั่งสมาธิเพราะเวลาจำกัดมีข้อสงสัยเรียนฤามอาจารย์ค่ะ
1. เวลาปฎิบัติจะเกิดจุดที่ติดขัด แต่ก็ทำๆไปจะเข้าใจปัญหานั้นๆ คือดูกิเลสตัวนั้นได้พอรู้จัก แต่ก็ยังมีกิเลสอยู่นั่นแหละ แต่รู้ว่านี้คือกิเลสแล้วจะโล่งโปร่งเบาสบาย แต่หลังจากเกิดปัญญาเรื่องหนึ่งแล้วชีวิตมันจะตกวูบเลย ต้องกลับมามีกิเลสที่แรงกว่าเดิม จะกำหนดยากขึ้น สติมันจะบางๆเบาๆแล้วต้องใช้ความพยายามมากกว่าเดิม กว่าจะตั้งหลักได้ใหม่กำหนดใหม่ ก็ใช้เวลา พอเกิดปัญญารู้ในเรื่องนั้นแล้ว ชีวิตก็ตกต่ำอีก เรียนฤามว่าเป็นการปฎิบัติที่ฤูกต้องไหมค่ะ   พอสงบเกิดปัญญาแล้วต้องกลับมาชำระกิเลสใหม่ใช่หรือไม่ ปัญญาที่เกิดในการรู้เห็นเข้าใจในครั้งหนึ่งๆแล้วไม่ได้หายไปไหนใช่ไหมค่ะ เก็บไว้ในจิตหรือเปล่าค่ะ

2. ในบุคคลที่เข้า ถึ งธรรมนั้น จิตจะต้องโปร่งโล่งเบา ทรงตัวอยู่ได้ตลอดเลยหรือเปล่าค่ะ

3. เวลาที่เผลอทำผิดไป ผิดศีลผิดธรรม ผิวกายที่แขนเปลี่ยนจากขาวเนียนเป็นสีคล้ำกระดำกระด่าง มันจริงไหมค่ะ หรือจิตหลอกตัวเอง

4. ในเมื่อฤ้าเจ้ากรรมนายเวรเป็นตัวเราเอง ทำไมบทแผ่เมตตาจึงว่าขอแผ่ส่วนกุศลให้เจ้ากรรมนายเวรที่เราเคยทำไม่ดีค่ะ

5. แผ่เมตตาให้คนเป็น อุทิศผลบุญให้คนเสียชีวิตแล้วใช่ไหมค่ะ ถ้าว่าขอแผ่เมตตาอุทิศบุญ แล้วนึกฤึงใบหน้าคนเป็นคนตายทีเดียวได้ไหมค่ะ


กราบขอบพระคุณอาจารย์ที่ช่วยตอบข้อสงสัยค่ะ กราบขอขมาอาจารย์ที่เคยล่วงเกินอาจารย์ไป ทั้งที่ตั้งใจและไม่ตั้งใจค่ะ  
หนูรู้ว่าจะต้องระวังรักษาจิตให้ดีกว่าเดิม เพราะมันชอบคิดเองอยู่บ่อยๆ

คำตอบ
การพัฒนาจิต (ปฏิบัติธรรม) สามารถทำได้ในทุกอิริยาบถ เช่น ยืน เดิน นั่ง นอน กิน ดื่ม ฯลฯ

(๑) การดูกิเลสต้องเอาใจดู ใจที่มีปัญญาเห็นแจ้งย่อมเห็นสิ่งต่างๆได้ถูกตรงตามธรรม ใจที่มีกำลังของพละ ๕ (สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา) ย่อมต้านทานอำนาจของมารทั้งห้า (กิเลสมาร ขันธมาร อภิสังขารมาร เทวปุตตมาร มัจจุมาร) ได้ ดังนั้นหากผู้ถามปัญหาเจริญพละ ๕ อยู่ทุกขณะตื่น อาการดิ่งวูบของจิตจะไม่เกิดขึ้น คนที่มีสติสัมปชัญญะ เมื่อรู้ว่าประพฤติผิดพลาดแล้วหยุดไม่ประพฤติต่อ พร้อมกับประพฤติเหตุใหม่ให้ตรงตามธรรม ย่อมนำพาชีวิตผ่านพ้นความวิบัตินั้นได้

ดังนั้น ที่ถามไปจึงเป็นการปฏิบัติที่ไม่ถูกต้อง ปัญหาจึงได้เกิดขึ้น ความดีงามในธรรมจะไม่จางหายไปจากจิตที่มีพละ ๕ กล้าแข็งครับ

(๒) บุคคลที่พัฒนาจิตจนเข้าถึงอริยธรรม มีลักษณะดังนี้
       ก. ปฏิบัติสมถภาวนา แล้วจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ
       ข. ปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา แล้วจิตต้องเกิดปัญญาเห็นแจ้ง

แล้วความเป็นอิสระในโลกธรรม ในวัตถุ ในกิเลสตัณหา อุปาทาน ฯลฯ ย่อมเกิดตามมา

ส่วนการทรงตัวของจิตที่พัฒนาได้แล้ว ต้องมีกำลังพละ ๕ ครับ

(๓) อริยบุคคลที่ยังมิได้บรรลุธรรมสูงสุด จะไม่ประพฤติผิดศีล แต่ยังมีการประพฤติผิดธรรมบางอย่างได้ อาทิ ยังมีกามราคะ ยังมีปฏิฆะ ยังมีรูปราคะ ยังมีอรูปราคะ ฯลฯ ได้

เหตุที่ผิวกายเศร้าหมองนั้น เกิดจากกิเลสที่เข้าปรุงแต่งจิต เช่น คนที่มีความวิตกกังวล ย่อมมีสีหน้าเศร้าหมอง เทวดาก่อนจุติย่อมมีรัศมีกายเศร้าหมอง ฯลฯ

(๔) เจ้ากรรมนายเวรที่มิใช่ตัวเรา เช่น เอาก้อนดินขว้างปาสุนัขบ่อยๆ เมื่อคนปากับสุนัขมาเจอกัน สุนัขย่อมเป็นเจ้ากรรมนายเวร (กัด) กับมนุษย์ที่ไปทำให้เขาบาดเจ็บ

เจ้ากรรมนายเวรคือตัวเขา เช่น คนที่คิดว่าตัวเองเป็นมะเร็ง หากคิดบ่อยๆย่อมเกิดมะเร็งขึ้นได้ เจ้ากรรมนายเวรคือผู้ที่คิดติดลบนั่นเอง

ผู้ที่พัฒนาจิตดีแล้ว ย่อมมีสติคุ้มครองใจอยู่ทุกขณะตื่น กุศลธรรมทั้งปวงจึงเกิดตามมาเป็นบุญให้ผู้มีสติได้รับ อย่างนี้ไม่ถือว่าเป็นเจ้ากรรมนายเวร

ดังนั้นการแผ่บุญกุศลให้เจ้ากรรมนายเวร จึงมีทั้งให้กับตัวเองและให้กับสัตว์อื่น ที่ผู้ขาดสติเคยประพฤติเบียดเบียนเขา

(๕) คำว่า "แผ่เมตตา" หมายถึง อุทิศเมตตาให้กับผู้อื่นสัตว์อื่น ผู้อุทิศเมตตาให้ ต้องมีเมตตาอยู่ในใจก่อนแล้ว ผู้อื่นสัตว์อื่นจึงจะได้รับเมตตาที่แผ่ให้นั้น

คำว่า "อุทิศบุญกุศล" ได้แก่ การประพฤติบุญกิริยาวัตถุ ๑๐ ผู้ใดประพฤติแล้ว ผู้นั้นย่อมมีบุญเกิดขึ้นและถูกเก็บสั่งสมอยู่ในใจ ในกรณีนี้จึงอุทิศบุญกุศลให้ผู้อื่นสัตว์อื่นได้

ความสมปรารถของการแผ่เมตตาหรืออุทิศบุญกุศล ผู้ที่ถูกอุทิศให้ต้องมาอนุโมทนา ความสำเร็จในการกระทำทั้งสองจึงเกิดขึ้นได้

สุดท้าย อโหสิให้แล้วกับผู้ถามปัญหา
 

2532.
เรียนท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร

ดิฉันมีปัญหาจะสอบถามท่านอาจารย์ดังนี้ค่ะ
๑. ทำอย่างไรจึงจะหาวิธีคลายความขี้เกียจได้คะ ทุกครั้งที่ตั้งใจจะตื่นมาสวดมนต์ตอนเช้า ก็ต่อสู้ความง่วงความขี้เกียจไม่ได้ จะมีวิธีแก้ไขอย่างไรคะ

๒. หากดิฉันได้เคยล่วงเกินท่านอาจารย์ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม ขอให้อาจารย์อโหสิกรรมให้กับดิฉันด้วยค่ะ

 
วิลาวรรณณ์

คำตอบ
(๑) ความขี้เกียจเกิดจากจิตขาดสติเป็นต้นเหตุ จิตจึงรับเอาสิ่งกระทบเข้าปรุงให้เกิดอารมณ์ฟุ้งซ่าน เพื่อแก้ปัญหานี้ให้ลุล่วง จึงต้องพัฒนาจิตให้มีสติ ด้วยการสวดมนต์ก่อนนอน หลังสวดมนต์ต้องเจริญอานาปานสติจนกระทั่งหลับไป หรือหลังสวดมนต์แล้วเสร็จ ต้องกำหนดลมหายใจเข้า-ออก หากจิตไปคิดถึงเรื่องอื่น ต้องกำหนดว่า "รู้หนอๆๆๆๆ" ไปเรื่อยๆจนกว่าอาการคิดถึงเรื่องอื่นจะดับไป แล้วดึงจิตกลับมาสู่ลมหายใจเข้า-ออกดังเดิม วิธีนี้เป็นการทำให้จิตมีกำลังของสติเพิ่มขึ้น แล้วความขี้เกียจจึงจะหายไปไปได้ .... สู้

(๒) อโหสิให้ครับ
 

2531.
กราบสวัสดี อาจารย์ ดร.สนองค่ะ

ขอเรียนปรึกษาปัญหาธรรมสำหรับผู้ปฎิบัติขั้นต้นค่ะ

๑. การสร้างความเพียรให้เกิดมีขึ้นในจิตใจควรจะต้องปฎิบัติอย่างไรบ้างคะ อุปสรรคในขณะนี้ของผู้ปฎิบัติคือขาดความเพียรที่มากพอที่จะปฎิบัติธรรมให้เกิดผลได้ ทั้งๆที่ปัจจัยในด้านอื่นๆก็มีพร้อมทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นสถานที่ที่ผู้ปฎิบัติอาศัยอยู่ สถานะภาพของผู้ปฎิบัติและความศรัทธาที่มีต่อพระพุทธศาสนา จึงอยากรบกวนขอคำแนะนำจากอาจารย์ในวิธีการปฎิบัติให้ได้มากกว่านี้ เพราะถ้าพ้นจากชาตินี้ไปไม่รู้ว่าชาติหน้าจะได้มีโอกาสเหมือนในชาตินี้อีกหรือเปล่า

๒. เวลาเดินจงกลมจะรู้สึกเวียนหัวอยู่บ่อยคร้้งค่ะ ทำให้รู้สึกไม่ค่อยชอบการเดินจงกลม ควรจะทำอย่างไรดีคะ (เวลาเดินจงกลมจะใช้คำบริกรรม ขวาย่างหนอ ซ้ายย่างหนอค่ะ)

๓. การปฏิบัติธรรมสำหรับผู้มีความเพียรน้อย ประมาณ ๕-๖ ช.ม.ตามที่ท่านเจ้าคุณโชดกเคยกล่าวไว้ จำเป็นต้องปฎิบัติติดต่อกันไปในคราวเดียวเลยหรือเปล่าคะ ถ้าเราจัดสรรเวลาปฎิบัติในช่วงเช้าและ ก่อนนอน ส่วนในระหว่างวันใช้วิธีเจริญสติในอิริยาบทต่างๆแทนจะได้เหมือนกันมั๊ยคะ เพราะยังต้องมีหน้าที่การงานที่จะต้องทำอยู่ค่ะ

สุดท้ายนี้ ขอกราบขอบพระคุณอาจารย์ที่ช่วยตอบปัญหาธรรม และชี้นำทางให้ผู้ปฎิบัติได้เดินไปอย่างถูกต้องไม่หลงทาง ขอกราบขอพระคุณเป็นอย่างสูงค่ะ

ขอบพระคุณมากค่ะ  
พจมน

คำตอบ
(๑) กาย วาจา และใจ ต้องมีศีลคุม ความเพียรจึงจะมีโอกาสเกิดขึ้นได้
      คนที่มีความเพียรมาก ปฏิบัติธรรมวันละ ๒๐ ชั่วโมง
      คนที่มีความเพียรปานกลาง ปฏิบัติธรรมวันละ ๑๐-๒๐ ชั่วโมง
      คนที่มีความเพียรน้อย ปฏิบัติธรรมวันละ ๕-๖ ชั่วโมง

อนึ่ง ผู้มีศีลคุมใจอยู่ทุกขณะตื่น ตายแล้วโอกาสกลับมาเกิดเป็นมนุษย์ย่อมมีได้

ผู้มีทานและศีลอยู่ทุกขณะตื่น ตายแล้วโอกาสไปเกิดเป็นเทวดาย่อมมีได้

ผู้มีจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิระดับฌาน ตายแล้วโอกาสไปเกิดเป็นพรหมย่อมมีได้

ดังนั้นพึงเลือกประพฤติเหตุให้ถูกตรงด้วยตัวเอง ... ครับ

(๒) ขณะเดินจงกรมแล้วเวียนหัว ต้องเอาจิตไปจดจ่ออยู่กับหัวที่เวียน แล้วกำหนดว่า "เวียนหัวหนอๆๆๆๆ" ไปเรื่อยๆจนกว่าอาการเวียนหัวจะดับไป แล้วค่อยเอาจิตมาจดจ่ออยู่กับเท้าที่ย่างก้าว

(๓) การทำความดี (เจริญกรรมฐาน) แล้วมักน้อย โอกาสที่จิตจะตั้งมั่นเป็นสมาธิย่อมเกิดได้ยาก ตรงกันข้าม คนฉลาดมักมากในการทำความดี จิตจึงบรรลุความดีได้ง่าย ควรปฏิบัติอย่างต่อเนื่องเพื่อมิให้อกุศลกรรมเข้ารบกวนจิต

ขณะทำงานต้องเอาจิตจดจ่ออยู่กับงานที่ทำ จึงจะเรียกได้ว่าเป็นการปฏิบัติธรรม

2530.
กราบเรียน อาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร ที่เคารพ
 
     หนูมีปัญหาอยากสอบถามอาจารย์เกี่ยวกับพุทธศาสนา และ การรักษาทางการแพทย์ (เรื่องมอร์ฟีน)
 
     เมื่อ 7 เดือนที่แล้ว หนูเพิ่งสูญเสียคุณแม่ไปด้วยโรคมะเร็งที่ท่อน้ำดี และที่ปอด    นอกจากความเศร้าโศกเสียใจที่ยังคงอยู่ หนูยังต้องทนทุกข์ทรมานกับความคิดที่ว่าหนูเป็นคนฆ่าแม่หรือเปล่า ?
 
    เพราะหลังจากที่แม่อยู่โรงพยาบาลมาเกือบ 3 เดือน คุณหมอก็บอกกับหนูว่า ด้วยอายุ และ ด้วยร่างกายของคุณแม่ หมอไม่สามารถรักษาอะไรได้นอกจาก ประคองอาการให้คนไข้ไม่ต้องเจ็บปวดทรมานมาก และอยากให้คนไข้ได้มีโอกาสกลับบ้านบ้าง หนูก็พาคุณแม่กลับบ้าน ในขณะที่อยู่ที่บ้าน คุณแม่ก็ต้องใส่เครื่องออกซิเจนเล็กๆ ไว้ที่จมูกเกือบตลอดเวลา แต่ดูว่าแม่ก็ยังมีความสุขที่ได้กลับบ้านเหมือนที่หมอบอก
 
    หลังจากนั้นสัก 10 วัน แม่ก็เริ่มหายใจไม่ค่อยออก หนูเลยพาแม่กลับมาที่โรงพยาบาลอีกครั้ง ครั้งนี้แม่นอนอยู่ในห้องฉุกเฉิน หมอมาดูอาการและถามหนูว่า
     1) จะให้ใส่ท่อออกซิเจนไหม ?  แต่ต้องบอกก่อนว่าแม่คุณจะทรมานมาก   ใหนจะปวดมะเร็ง ใหนจะมีท่ออยู่ในลำคอตลอดเวลา
     2) หรือจะให้หมอใช้มอฟีนประคองอาการให้คนไข้ไม่เจ็บปวด ทรมาน และ   ให้ร่างกายค่อยๆ ปิดระบบแล้วหลับไป  
 
มันฟังดูดีนะ แต่ในความรู้สึกหนู เหมือนเค้าจะฉีดยาให้แม่หนูตายยังงัยก็ไม่รู้ ......   หนูก็เลยบอกหมอแต่เพียงว่า หนูขอใช้เครื่องใส่ออกซิเจนธรรมดาแล้วกัน หลังจากนั้นแม่จะไปก็ให้เขาไปตามธรรมชาติ แต่ธรรมชาติเขาโหดร้ายกว่าที่เราคิด   แม่เริ่มหายใจถี่และแรงขึ้นจนหมอต้องเปลี่ยนหน้ากากออกซิเจนเป็นตัวใหญ่สุดที่สามารถครอบเพื่อปิดคลุมทั้งใบหน้า แต่หมอบอกว่าวิธีนี้แม่คุณก็จะทรมานเหมือนกัน เพราะสายรัดของเครื่องนี้จะแน่นมาก (คือมันต้องรัดหัวอย่างแน่นมาก) แล้วก็ดูเหมือนว่าแม่จะทรมานจริงๆ เพราะพอใส่ปุ๊บ   มือของแม่ก็เริ่มปัดเครื่องที่อยู่บนหน้าพร้อมส่ายหัวไปมาดูท่าจะไม่ไหว หนูก็เลยก้มลงถามแม่ว่าไหวไหม ? จะเปลี่ยนเป็นใส่ท่อหรือเปล่า แม่ยังไม่ทันตอบอะไร คุณพยาบาลก็เดินมาจูงหนูออกไปข้างนอกและถามหนูว่า คุณหมอ ได้อธิบายเรื่องมอฟีนหรือยัง หนูบอกว่าอธิบายแล้ว แต่พี่รับไม่ได้ พี่มีความรู้สึกเหมือนว่าเรากำลังจะฆ่าเขา.....   คูณพยาบาลก็เลยเรียกทั้งหัวหน้าพยาบาลและคุณหมออีกท่านมาอธิบายว่า   มอฟีนไม่ได้ฆ่าเขา เพียงแต่จะช่วยไม่ให้เขาทรมาน หนูก็เลยเถียงกับเขาว่า แต่คุณหมออีกคนบอกว่าให้มอฟีนแล้วร่างกายจะค่อยๆ ปิดระบบแล้วหลับไป อย่างนี้ไม่ฆ่าเหรอ ?   คุณหมอก็เลยถามหนูว่า  " ถ้าคุณคิดอย่างนั้น แล้วการที่คุณไม่ใส่ท่อให้แม่มันไม่หนักกว่าเหรอ "    คำพูดของหมอมันทำให้หนูอึ้งและบอกเขาเพียงว่า "   งั้นเดี๋ยวขอคิดดูก่อน "   สุดท้ายพอมองห้องกระจกไปยังเตียงแม่ก็ยังเห็นมือแม่ที่ปัดไปมาอยู่ที่หน้ากากออกซิเจนตัวนั้น หนูก็เลยเดินกลับมาหาหมอแล้วตอบตกลงเรื่อง มอร์ฟีน (โดยที่ยังไม่ได้มาถามแม่)
 
     หลังจากกลับบ้านหนูก็คิดแต่เพียงว่าสิ่งที่ทำนั้นมันถูกหรือผิด ตกลงเราฆ่าแม่หรือเปล่า ? หนูก็ไม่รู้จะทำยังงัยหรือหาคำตอบจากใคร หนูก็เลยบอกกับตัวเองว่าเอาล่ะ คนสุดท้ายที่เราควรถามมากที่สุดน่าจะเป็นแม่ เพราะขณะนั้นแม่ยังมีสติและยังพอที่จะพูดโต้ตอบเราได้ ทำไมเราไม่ถามเขาสักคำ ? รุ่งเช้าวันถัดมา หนูก็เลยตัดสินใจที่จะคุยเรื่องนี้กับแม่ตรงๆ   และให้แม่เป็นคนติดสินใจเลือกวิธีการรักษาเอง........ แม่ถามคำหนึ่งว่า ให้มอร์ฟีนแล้วเป็นแบบตอนนี้ใช่ไหม ? ( คือ ณ ขณะนั้นออกซิเจนตัวใหญ่ก็ถูกเอาออก แม่ใส่แต่เพียงหน้ากากออกซิเจนตัวเล็กธรรมดาที่ไม่ทรมานแล้ว)   หนูตอบว่าใช่ .......... แม่ก็เลยเลือกที่จะใช้มอร์ฟีน ความรู้สึกดีๆ ระหว่างหนู กับมอร์ฟีน   ก็เลยบังเกิด เพราะในขณะที่ให้มอร์ฟีนแม่ก็ยังมีชีวิตอยู่หายใจก็ดีขี้นไม่ต้องใส่เครื่องออกซิเจนตัวใหญ่ให้แม่ทรมาน แต่ก่อนกลับบ้านคืนนั้นพยาบาลพูดทิ้งท้ายแต่เพียงว่า " ถ้าคนไข้หายใจเร็วและแรงแบบเมื่อวานอีก หมอต้องเพิ่มมอร์ฟีนเพื่อให้คนไข้หัวใจเต้นช้าลงและหายใจช้าลงนะคะ   หนูก็รับทราบเพราะคิดว่าแม่จะดีแบบวันนี้   พอรุ่งเช้าอีกวันคุณพยาบาลก็โทรมาบอกว่าต้องเพิ่มมอร์ฟีนแล้วนะคะจาก 5 เป็น 10 หนูก็ตอบค่ะโดยไม่ได้ถามอะไรมากเพราะคุณพยาบาลได้อธิบายให้ฟังก่อนกลับแล้ว แต่ปรากฏว่าหลังจากนั้น ประมาณ 4 ชั่วโมง คุณแม่ก็สิ้น..... หนูก็เลยอยากถามอาจารย์ว่า
             
    1)  การให้มอร์ฟีนในลักษณะที่กล่าวมานี้เป็นการรักษาหรือการฉีดยาให้เขาตาย ถ้าเป็นการทำให้แม่ตายถือว่าหนูสั่งฆ่าแม่หรือเปล่า ?

    2) ในกรณีที่แม่ยินยอมที่จะให้มอร์ฟีนถือว่าแม่ฆ่าตัวตายไหม ?

 
"  ถ้าใช่ "   หนู   หรือ แม่ ต้องรับกรรมอะไรบ้าง รบกวนอาจารย์ช่วยตอบด้วยนะคะ   ( ขอเพียงรู้เท่านั้น หนูรับได้ทุกคำตอบคะ)
 
         ขอขอบคุณและแสดงความเคารพอย่างสูง   
           วรธมน  

คำตอบ
(๑) การให้มอร์ฟีนเป็นการรักษาอาการทางโลก ซึ่งเป็นหน้าที่ของผู้มีความรู้ (หมอและพยาบาล) เมื่อนำคนไข้ไปให้หมอรักษาแล้ว ก็ต้องเป็นหน้าที่ของหมอผู้รักษาโรค เจ้าของคนไข้ที่ฉลาดจะไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยว ตรงกันข้าม ถ้าเจ้าของคนไข้เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับการตายของคนไข้ เจ้าของคนไข้ย่อมมีส่วนร่วมในการกระทำปาณาติบาตนั้นด้วย

(๒) เป็นเรื่องของคนไข้ (แม่) ที่ยินยอมให้หมอใช้มอร์ฟีน คนป่วยมิได้มีเจตนาฆ่าตัวตาย แต่มีเจตนาบรรเทาทุกขเวทนาให้หมดไป จึงไม่ถือว่าเป็นการฆ่าตัวตาย
 

2529.
กราบสวัสดีท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร

ผมนายอำนาจ ศีลาชัย เคยถามปัญหากับอาจารย์มา 2 ครั้งแล้วคับ ครั้งนี้ครั้งที่ 3 มีเรื่องสงสัยในอาการที่เกิดขึ้นในช่วงหลังๆ ผมทำสมาธิมาหลายปีแล้วคับ แต่ช่วงหลังไม่เข้าใจอาการ ขี้ลืม กับอาการเหมือนคนขี้เกียจ

1. ผมเหมือนเป็นคนขี้ลืมมากๆ แต่ผมว่าผมเป็นคนไม่อยากจะจำอะไร ( เรื่องของโลกๆ ) อะไรจะผ่านมาผมไม่สนใจเลย สนใจแต่เรื่องธรรมมะ กับการนั่งสมาธิอย่างเดียว ขนาดวัน เดือน ปีก็ยังนึกได้ยากยกเว้นเรื่องที่จำเป็นจริงๆเท่านั้นที่จะจำ   นอกนั้นแทบนึกไม่ค่อยได้เลยคับ ยิ่งเรื่องที่เป็นอดีตยิ่งแย่ใหญ่นึกแทบไม่ได้ ผมปัฏิบัติอะไรผิดหรือเปล่าครับ

2 เรื่องขี้เกียจ คิด อีกเรื่องด้วยคับ นับวันก็ยิ่งขี้เกียจ คิดไปทางอนาคต ค้าขายก็แค่ออกไปขาย ผลออกมาอย่างไรไม่ชอบที่จะคิดต่อ ใครจะทำอะไร หรือมาบอกเล่าอะไรก็ขี้เกียจ คิดตาม เหมือนจะเป็นคนโง่ๆ คิดอะไรไม่ออกอย่าไงก็ไม่รู้ครับ แต่ท่าจะลองมานั่งคิดเรื่องยากๆก็คิดได้นะคับ แค่ขี้เกียจ คิดเฉยๆเลยเป็นคนไม่ค่อยรู้เรื่องอะไร ( ซึ่งแต่ก่อนเป็นคนรู้เรื่องอะไรเยอะมาก ) แต่เดี๋ยวนี้ไม่รู้อะไรเลย มันชอบอยู่เฉยๆ ความคิดนะคับ ทำงานยังทำได้ปกติครับ

กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์ อีกครั้งนะครับ

คำตอบ
อาการขี้ลืมและอาการขี้เกียจ เกิดกับผู้มีกำลังของสติอ่อน ในครั้งพุทธกาล พระอนุรุทธเถระมีสติกล้าแข็งกำกับจิต จึงไม่นอนเป็นเวลายาวนานถึง ๕๕ ปี ในปัจจุบันผู้ตอบปัญหาได้สนทนาธรรมกับพระป่าแล้วรู้ว่า ท่านนอนคืนละ ๑ ชั่วโมง เป็นเวลายาวนานหลายสิบปีแล้ว ทั้งนี้เป็นเพราะจิตมีกำลังสติกล้าแข็งนั่นเอง

(๑) ทุกสิ่งกระทบที่จิตสัมผัสได้ หากปล่อยให้ผ่านเลยไปโดยมิได้พิจารณา ท่านเจ้าคุณโชดกพูดกับผู้ตอบปัญหาว่า โมหะย่อมเกิดขึ้นกับผู้มีจิตขาดสติเช่นนี้ หากผู้ถามปัญหามีความประสงค์จะมิให้เป็นเช่นนั้น ต้องพิจารณาทุกสิ่งที่เข้ากระทบจิต ว่าดำเนินไปตามกฎไตรลักษณ์ (อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา) แล้วปัญญาเห็นแจ้งจึงจะเกิดขึ้น ดังนั้นผู้ตอบปัญหา จึงควรปรับแก้ไขตามที่ผู้รู้จริงชี้แนะ

(๒) คนมีสติย่อมระลึกอยู่กับเรื่องที่เป็นปัจจุบันขณะ มิใช่เอาจิตไปติดอยู่กับเรื่องในอนาคต เหตุที่ทำให้จิตมีสติคือ สวดมนต์ก่อนนอน หลังสวดมนต์เจริญจิตภาวนา เมื่อสองกิจกรรมแล้วเสร็จ ต้องอุทิศบุญกุศลให้กับเจ้ากรรมนายเวรทุกครั้ง

อนึ่ง ผู้ไม่ประมาท เจริญพละ ๕ (สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา) อยู่เสมอที่นึกได้ อยู่เสมอที่ว่างจากงาน จนกระทั่งจิตมีกำลังกล้าแข็งแล้ว จึงจะสามารถต้านพลังอำนาจของกิเลสมาร (ขี้ลืม ขี้เกียจ) ได้
  

2528.
กราบเรียนถามอาจารย์สนอง

เจ้ากรรมนายเวรมาทวงสัญญาเมื่อชาติที่แล้ว

ผมคบกับผู้หญิงคนหนึ่ง มีการทำกรรมรวมกัน คือการทำแท้งด้วยกรรมนั้นส่งผลให้เค้าไม่ได้เจอพ่อแม่ของเค้าอีกเลย แถมยังเกือบโดนข่มขื่น โดนรถชน ผมทำเค้าเสียใจและพยายามจะเลิกหลายครั้งทุกครั้งเค้าจะพยายามฆ่า

ตัวตายจนผมไม่เลิก แล้วครั้งนึงเค้าได้ทำการฆ่าตัวตาย ครั้งนั้นทำให้เค้าได้พบกับลูกที่ทำแท้ง แต่เค้าไม่ตาย จากนั้นเค้าสามารถนั่งสมาธิแล้วพบลูกได้ แลัวพวกเราทำการขออโหสิกรรมแก่เค้าแล้วเค้ายอมอโหสิกรรมให้พวกเราแล้ว แล้วผมก็ได้รับผลกรรมต้องห่างจากพ่อแม่มาต่างประเทศด้วย ผมกับเค้าช่วยดูแลลูกที่เค้าสามารถติดต่อได้แต่ผมไม่ได้รักเค้าแล้ว เป็นความห่วงใยความพูกพันมากกว่าจนผมเลิกกับเค้า ผมต้องการจะคบกับคนอื่น จึงเกิดเรื่องนี้ครับเจ้ากรรมนายเวรได้มาหาลูกผมแล้วทำร้ายเค้า ที่เค้าถูกทำร้ายเพราะลูกผมเค้ารับแทนผม เพราะเจ้ากรรมนายเวรจะไปทำคนที่ผมรักหากผมพบเค้า หรือไม่ถ้าลูกไม่รับเค้าจะมาทำพ่อแม่ผม เจ้ากรรมนายเวรคนนี้เค้าชื่อบุญมีครับ ผมเรียกเค้าว่าท่านบุญมี ท่านบุญมีบอกว่าผมได้ทำสัญญากับผู้หญิงคนที่ผมจะเลิก ว่าจะดูแลกัน ผมดันทำผิดศีลหลายเมียมาชาตินี้ผมยังทำอีก ผมบอกท่านบุญมีว่าผมขอโอกาสปรับปรุงแก้ไขตัวเองผมไม่รู้ว่าชาติที่แล้วผมทำอะไรไว้บ้าง ผมจะเลิกทำผิดศีลข้อ 3 ผมพยายามละเนื้อสัตว์ ผมขออโหสิกรรม ถอดคำสัญญาเมื่อชาติที่แล้ว ท่านบุญมีบอกว่าถึงพวกมึงถอดกูก็ไม่อโหสิกรรมให้ ก็ทำร้ายลูกผม ให้ผมเลิกกับผู้หญิงที่ผมรักอย่างเดียว

โอกาสของผมที่ท่านบุญมีให้ผมคือไม่ให้ผมคบผู้หญิงคนนี้ แต่ผมกับเค้ารักกัน แล้วทำตัวอยู่ในศีลธรรม ซึ่งผมตั้งใจจะทำอยู่แล้ว ผมรู้แล้วว่าผมทำกรรมมาเยอะมาก ก่อนหน้านี้ผมก็ปฏิบัติหลังจากทำงานบ้างทำบุญทำทานบ้างตามโอกาสครับ ตอนนี้ผมยอมท่านบุญมีแล้ว ยอมเลิกแล้ว แต่ในใจผมกับผู้หญิงยังรักกันยังอยากคบกันอยู่ ผมควรทำอย่างไรผมกับผู้หญิงคนนี้รักกันแต่ถ้าผมคบเค้าเค้าจะทำร้ายลูกผมผู้หญิงคนนี้ ครอบครัวผม แล้วท่านบุญมีบอกมาว่า หากผมคิดจะบวชให้บวชตอนบั้นปลายชีวิตจะได้สิ้นแรงกรรมต่อกัน

ผมมีคำถามอีกครับผมนั่งสมาธิทีไรหลับทุกครั้งเลย วิธีที่ถูกควรทำอย่างไรครับ

คำตอบ
ผู้มีสติอยู่ในดวงจิต ย่อมระลึกอยู่กับปัจจุบันขณะ ปัญหาที่บอกเล่าไป เป็นอกุศลวิบากที่ผู้ถามปัญหากำลังเสวยอยู่ในภพปัจจุบันเป็นความวิบัติของชีวิต ผู้ที่จะพ้นความวิบัตินี้ไปได้ ต้องประพฤติไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา) จนจิตเข้าถึงธรรมที่ปฏิบัติ สิริมาโสเภณีในครั้งพุทธกาลได้ทำให้ดูเป็นตัวอย่างแล้ว คือสามารถปิดอบายภูมิได้ บัดนี้ได้ไปเกิดเป็นนางฟ้าโสดาบันอยู่ในสวรรค์ชั้นสูงสุด

นั่งสมาธิแล้วหลับ ต้องเดินจงกรมจนกว่าอาการง่วงนอนจะหมดไป ผู้ไม่แพ้ใจตัวเองแก้ปัญหานี้ได้ครับ .... พิสูจน์ไหม

2527.
กราบเรียนท่านอาจารย์สนอง วรอุไรที่เคารพ

ผมพักอยู่ชลบุรีอายุ 47 ปีครับ ผมสนใจในธรรมมะ อยากปฏิบัติธรรม แต่ไม่เคยไปฝากตัวหรือหาอาจารย์ที่ไหน ได้แต่พยายามจะทำสมาธิด้วยตนเองจากการอ่านหนังสือธรรมมะ อาจารย์พอจะแนะนำวัดหรืออาจารย์ ที่สอนปฏิบัติธรรมะที่อยู่จว.ใกล้ๆหรือแถวชลบุรี ให้ผมได้ใหมครับ และอยากเรียนถามอาจารย์ว่า

1. ระหว่างภาวนาพุธโธกับยุบหนอพองหนอ ควรจะภาวนาอย่างไหนครับ

2. ระหว่างทำงาน,ขับรถ,หรือทำอะไรก็แล้วแต่ พยายามจับลมหายใจอันนี้คือการทำสมาธิใช่ใหมครับ

3. การท่องอิติปิโส ไปเรื่อยๆ ตอนจะนอน ขับรถ อันนี้เราจะได้อะไรครับ

ขอขอบคุณท่านอาจารย์เป็นอย่างสูงครับ
กิตติ

คำตอบ
แนะนำให้ไปปฏิบัติธรรมกับพระอาจารย์ปราโมทย์ ปราโมชโช ครับ

(๑) กรรมฐานบทไหนก็ได้ ที่ทำให้จิตตั้งมั่นเป็นสมาธิได้เร็ว

(๒) การเอาจิตจดจ่ออยู่กับลมหายใจเข้า-ออก เรียกว่า การเจริญอานาปานสติ
หรือ พัฒนาจิตให้มีสติ ที่พระพุทธโคดมได้ตรัสสอนไว้แต่ครั้งพุทธกาล บัดนี้ยังใช้ได้ดีเหมือนเดิม
อานาปานสติเหมาะกับผู้มีวิตกจริตและมีโมหจริต หากพัฒนาอยู่เสมอย่อมทำให้จิตตั้งมั่นเป็นสมาธิได้
ทำให้จิตเกิดปัญญาเห็นแจ้งได้

ขณะขับรถยนต์ไม่ควรเจริญอานาปานสติ เพราะหากจิตเป็นสมาธิแล้วอุบัติเหตุย่อมเกิดขึ้นได้
ดังนั้นการเอาจิตจดจ่ออยู่กับลมหายใจ จึงเป็นการพัฒนาจิตให้ตั้งมั่นเป็นสมาธิครับ

(๓) การท่องบทมนต์ "อิติปิโสฯ" ก่อนนอน หากท่องบ่นไม่ผิดอักขระ ย่อมทำให้จิตตั้งมั่นเป็นสมาธิได้
และไม่ควรท่องบทมนต์ขณะขับรถ

2526.
กราบเรียนท่านอจ.ดร.สนองที่เคารพอย่างสูง

หนูมักจะทะเลาะกับแม่เป็นประจำ ส่วนใหญ่พูดกันได้นิดหน่อยก็จะต้องทะเลาะกันแล้วเพราะความเห็นไม่ตรงกัน
หนูคิดว่าแม่ไม่ชอบให้หนูมีความเห็นต่างออกไป และส่วนใหญ่หนูจะต้องบ่นแม่เกี่ยวกับความสะอาดในบ้านเป็นประจำ
พร้อมกับทำหน้าหงิกงอ เช่น แม่ทำกับข้าวหกเลอะทิ้งไว้อีกแล้วเนี่ย! แม่ก็จะไม่พอใจแล้วพูดว่า mang ขี้บ่น ship เป๋งเลย จะไล่ gu เหรอ!
หนูไม่เข้าใจเลยที่หนูบ่นเรื่องทำเลอะ แค่แม่ไม่ทำเลอะอีกก็ไม่ต้องบ่นอีกต่อไป
แต่แม่กลับเบี่ยงประเด็นไปเป็นเรื่องไล่แกออกจากบ้านไปได้ นิสัยหนูเป็นคนชอบเถียง
แม่ก็ชอบประชด แดกดัน ใส่หนู พอหนูประชดกลับ แม่กลับไม่ชอบ แต่ทำไมถึงชอบทำกับหนู
บางทีแกก็แช่งหนูว่า พูดอย่างนี้ส่วนใหญ่จะไปนรก แกจะชอบพูดแทนตัวเองว่า "ชั้น" และเรียกหนูว่า "นัง..."
ซึ่งไม่ใช่ชื่อหนูแต่แกชอบเรียกหนูด้วยชื่ออะไรก็ได้ที่ไม่ใช่ชื่อหนู

ชีวิตหนูตกต่ำลงเรื่อยๆไม่รู้เพราะโดนแม่แช่งด่าเป็นประจำหรือป่าว

ตอนนี้หนูเลยแก้ปัญหาด้วยการพูดกับแกน้อยลง ถามคำตอบคำ  ไม่มีการเล่าเรื่องที่หนูพบเจอเหมือนเคย
พออยู่บ้านพร้อมกัน หนูก็รีบปลีกตัวเข้าห้อง พยายามไม่เจอหน้าแม่ให้มากที่สุด หนูพบว่า ทำอย่างนี้แล้วแม่ไม่ด่าเลย
กลับพูดกับหนูดีขึ้นมาก แล้วพูดแทนตัวเองว่า "แม่" และเรียกหนูด้วย "ชื่อหนู"  แม่มีการมากอดทั้งที่ไม่ได้กอดมานานมาก
แต่หนูรู้สึกอึดอัดที่ไม่ได้เล่าเรื่องเหมือนเคย แม่ก็รู้สึกผิดปกติ ถามว่า เป็นอะไร เครียดเรื่องงาน หรือโกรธแม่หรือป่าว มีอะไรให้บอก
แต่หนูก็ไม่ได้บอกแก เพราะถึงบอกแกไปว่า เพราะแกชอบด่า หนูคิดว่าแกก็เปลี่ยนไม่ได้อยู่ดี
 
อจ.เคยสอนว่า อย่าคิดเปลี่ยนคนอื่น ต้องเปลี่ยนที่ตัวเรา หนูคิดว่าสเต็ปต่อไปหนูอาจจะไปทำงานด้านปลูกป่าเพื่อช่วยแผ่นดินแบบ
ไม่ต้องกลับบ้านสัปดาห์ละ 4-5 วันเพื่อพบเจอแม่น้อยลง ชีวิตหนูจะได้เจริญขึ้นบ้างเพราะได้ช่วยตอบแทนคุณแผ่นดินและ
ไม่ต้องอยู่กระทบกระทั่งกับแม่และโดนแม่แช่งด่า ซึ่งหนูก็ห่วงแม่อยู่เหมือนกันเพราะแม่ก็เป็นหลายโรค แต่ยังดูแลตัวเองได้
แต่หนูคิดว่าต่อไปแกคงเป็นอัลไซเมอแน่นอนเพราะแกเริ่มลืมเรื่องที่ผ่านมาใกล้ๆแล้ว
พี่ๆที่ทำงานด้านนี้อยู่ก็บอกว่าอานิสงที่ตอบแทนคุณแผ่นดินจะช่วยให้ครอบครัวดีขึ้น อยากขอคำแนะนำอจ.ว่า  

1 การแก้ปัญหาด้วยการพูดกับแม่แบบ ถามคำตอบคำ อย่างนี้ถูกต้องตามธรรมหรือป่าวคะ
เพราะจะได้ไม่ต้องพูดเพ้อเจ้อเหมือนเคยด้วยค่ะ แต่ถ้าไม่ถูก
ขออจ.ช่วยแนะนำวิธีที่ถูกต้องตามธรรมด้วยค่ะ  ที่จะทำให้หนูจะไม่โดนแม่แช่งด่าอีกต่อไปค่ะ

2 หนูควรไปทำงานด้วยช่วยตอบแทนคุณแผ่นดินไหมซึ่งจะทำให้ไม่ค่อยได้กลับบ้านไหมคะ
ดีกว่าการไปรับใช้บริษัทเอกชนและอานิสงจะช่วยให้ความสัมพันธ์แม่กับหนูดีขึ้นไหมคะ
โปรดแนะนำวิธีที่ถูกต้องตามธรรมด้วยค่ะ

คำตอบ
การทะเลาะเบาะแว้ง เป็นเหตุนำชีวิตไปเกิดในอบายภูมิ ดังนั้นผู้มีสติสัมปชัญญะพึงดูผู้อื่นเป็นครูสอนใจ หากเขาประพฤติไม่ดี (ทำสิ่งของหกเลอะเทอะ) จงอย่าทำเช่นเขา แล้วเราก็จะไม่เป็นเหมือนเขา จงดูเขาเป็นผู้มีอุปการคุณ ทำให้เราได้พัฒนาจิตตนเองด้วยการให้อภัยเป็นทาน แล้วความมีอารมณ์สงบเย็น (เมตตา) ก็จะเกิดขึ้น ผู้รู้จริงแท้ คือผู้มีปัญญาเห็นถูกตามธรรม มีปากเหมือนเป็นคนใบ้ มีหูเหมือนเป็นคนหูหนวก มีตาเหมือนเป็นคนตาบอด มีกำลังเหมือนเป็นคนอ่อนแอ ดังนั้น จงถามใจตัวเองว่า เราเป็นผู้รู้ถูกตรงตามธรรมหรือไม่ แล้วปรับแก้ไขให้ถูกตรง ผลดี (กุศลวิบาก) ย่อมเกิดขึ้นกับเราในวันข้างหน้า

อนึ่ง ผู้รู้จริงแท้ไม่หนีปัญหา แต่อยู่กับปัญหาแล้วพัฒนาจิตตนเองให้มีกำลังของสติกล้าแข็ง เมื่อใดประพฤติได้แล้ว กุศลธรรมทั้งปวงย่อมเกิดตามมา ให้ผู้มีปัญญาเห็นถูกตามธรรมได้เสวย .... พิสูจน์ไหม

ขออภัย คนโง่ชอบเอาจิตไปไว้ที่คนอื่น เอาความไม่ดีของคนอื่นมาปรุงเป็นอารมณ์ไม่ดีให้เกิดขึ้นกับตัวเอง

(๑) การแก้ปัญหาตามที่บอกเล่าไป ทำได้เกือบถูกตามธรรม แต่หากประสงค์ให้ถูกตามคำชี้แนะของผู้รู้จริงแท้ ต้องประพฤติตามที่เสนอแนะ

(๒) ควรไปทำงานปลูกป่าหรือไม่ ขึ้นอยู่กับสติปัญญาของผู้ถามปัญหา เพราะได้ชี้แนะแนวทางไว้ให้แล้ว จะหนีปัญหาไปอยู่ในที่แห่งใดในวัฏสงสาร ย่อมหนีปัญหาไม่พ้น เพราะไม่สามารถหนีใจตนเองได้ ผู้รู้จริงแท้ จึงอยู่กับปัญหา แล้วดับที่ต้นเหตุให้หมดไป ปัญหาจึงไม่เกิดตามมาแน่นอน
 

2525.
กราบเรียนท่านอาจารย์สนอง วรอุไรที่เคารพ

ขออนุญาตถามท่านอาจารย์ครับ

1 สัตว์นรก  มีสติระลึกหรือไม่ครับ  
หากกำลังรับโทษทัณฑ์อยู่สามารถนึกถึงบุญที่ตัวเองทำแล้วเปลี่ยนภพภูมิได้ไหมครับ

2 ถ้าเราประพฤติ ศีล 5   ธรรม   5   อยู่  ศีลอาจจะด่าง แต่ยังไม่มี และก็ทำทานรักษาศีล  
เจริญจิตภาวนาทุกวัน  เทวดาจะรักษาตัวเราหรือไม่ครับ ถ้าไม่รักษาเราจะรักษาตัวเราเองด้วยอะไรครับ

3 ทำไมบวชเป็นพระแล้วฝึกสมาธิแล้วทำไมเห็นนิมิตมากเหลือเกินครับ
เหมือนกับเราดูหนังภาพยนต์เลย เห็นแม้กระทั้งตัวหนังสือที่เราท่องสวดมนต์เกือบจะอาจได้
ไสมากเหมือกระจกคันฉ่อง  แต่พอออกมาครองเรือนแล้วนั้งสมาธิเท่าไหร่ก็มืดตื้อมืดมิด

4 เมื่อจิตนิ่งแล้วตกศูนย์วูบลงไปเห็นนิมิตกายตัวเองท่านั้งสมาธิภาวนาตัวขยายใหญ่ขึ้น  
อยากถามท่านอาจารย์ว่าเป็นสมาธิขั้นไหน  ถึงปฐมฌานหรือยังครับ

ทำไมวันนั้นมีความสุขเหลือเกิน  เห็นครั้งเดียวก็ไม่เห็นอีกเลย  
สำหรับผมการครองเรือนจะรักษาศีลให้บริสุทธิ์เป็นสิ่งที่ทำได้ยาก  

5  ผมเป็นข้าราชการชั้นผู้น้อย ตั้งความปราถนาว่าจะบวชอุทิศชีวิตถวายเป็นพุทธบูชา
เพื่อนำตัวเองพ้นจากกองทุกข์ บุตรและภรรยาอนุญาตแล้วแต่ยังไม่พร้อม
ยังมีหนี้สินอยู่ครับ เพราะว่าทำบาปมาเยอะเหมือนกันไม่รู้ว่าจะรอดอบายภูมิหรือเปล่า

6  ถ้าผมได้กล่าววาจาล่วงเกินท่านอาจารย์ เนื่องด้วยด้อยสติปัญญา ขอให้ท่านอาจารย์อโหสิกรรมให้ด้วยครับ

คำตอบ
(๑) สัตว์นรกมีจิตขาดสติ จึงระลึกไม่ได้ แต่ต้องเสวยอกุศลวิบากจนครบอายุขัย

(๒) ผู้มีทานและศีลบกพร่อง สามารถบำเพ็ญจิตภาวนาได้ แต่ไม่สามารถเข้าถึงธรรมที่ตนปฏิบัติ และไม่มีเทวดาคุ้มรักษา

(๓) อดีตเคยพัฒนาจิต จึงปรากฏนิมิตข้ามภพชาติได้ ปัจจุบันเปลี่ยนสภาวะมาอยู่ในเพศครองเรือน กิเลสเข้าครอบงำจิต ทำให้มีจิตขุ่นมัว นิมิตจึงไม่ปรากฏให้จิตสัมผัสได้

(๔) ผู้ที่ประสงค์จะทราบว่า ตนเองเข้าถึงจิตตั้งมั่นเป็นปฐมฌานหรือยัง ต้องใช้จิตที่เห็นนิมิตดูที่จิตตนเองว่า มีสภาวธรรมเป็นวิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา หรือจิตไม่รับสิ่งกระทบภายนอกใดๆมาปรุงเป็นอารมณ์ หรือนิวรณ์ ๕ (กามฉันท์ พยาบาท ถีนมิททะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา) ไม่ปรากฏ จึงจะแสดงว่า จิตเข้าถึงความตั้งมั่นเป็นสมาธิในระดับรูปฌานที่หนึ่ง

(๕) ผู้ที่จะรู้ว่า ตัวเองพัฒนาจิตจนสามารถรอดพ้นจากอบายภูมิได้แล้ว ต้องมีจิตเป็นอิสระจากสังโยชน์อย่างน้อยสามอย่าง คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพตปรามาส ครับ

(๖) ผู้ที่เห็นสรรพสิ่งในวัฏสงสารเป็นอนัตตา ผู้นั้นย่อมไม่มีโทษเกิดขึ้นกับชีวิต .... สุดท้าย อโหสิกรรมให้
 

2524.
อยากถามท่านอาจารย์เรื่องการปฏิบัติธรรม  

1. แต่ก่อนเป็นคนไม่ดี ชอบดื่มเหล้า  สูบบุหรี่  ตอนนั้น ทุกข์มาก  แต่ไม่รู้   ก็ได้ไปบวชเป็นพระ 1   พรรษา
ปฏิบับติธรรมนั้งสมาธิ  รู้สึกว่าเคร่งเครียดมาก เลย นอน  แล้วจิตมันหลุดออกไป
เห็นพระประธานในโบสถ์เห็นตัวเองนอนอยู่  ตอนยังไม่รู้อะไร  ไม่นานมันเหมือนมีพลังงานดึงดูด  
ดูดไปในมิติมืดสีดำมากน่ากลัวโดยที่เราไม่อยากไป  แต่ผมก็นึกถึงคำภาวนา  
และแล้วจิตก็นิ่งไม่กลัวอะไรจากมิติที่มืดก็สว่างเห็นร่างตัวเองนอนอยู่ มีความรู้สึกว่า
เข้าร่างตัวเองถึงสามครั้ง  พอลืมตาขึ้น  รู้สึกตัว เหมือนไม่มีแรง  ประมาณ   3 นาที่  ถึงลุกขึ้นได้

อยากถามท่านอาจารย์ว่ามันคืออะไร เหมือนกับว่าไม่มีเรา เขาทำงานของเขาเองโดยเราเป็นผู้ดู

2. พอสึกออก ตั้งจิตว่าจะเป็นคนดี แต่ก็หันหน้าไปดื่มเหล้า  ติดบุหรี่อีกทั้งยาเสพติด ทีนี่หนักเลยครับ
ไม่รู้ใครมากที่บ้าน  เดินอยู่ข้างบน โยนข้าวโยนของลูกเมียตกใจกลัวมากแต่เข้าก็ไม่ได้ทำอะไร มาเป็นอาทิตย์
ผมก็เลยตัดสินใจ รักษาเลิกเหล้า  บุหรีทุกอยาก  สวดมนต์เจริญภาวนา โดยรักษาสัจจะ
อยากทราบใครมา  พระที่บ้านท่านว่าผมไปเรียกเขามา โดยสวดมนต์บทที่เรียกเขามา และอุทิศบุญให้เขาไม่สมำเสมอ

3. เมื่อจิตนิ่งดีแล้วจิตมันหมุนดิ่งลงไปแล้วเกิดเป็นนิมิต  เห็นตัวเองในดวงจิตใสมากเหมือนแก้วลอยไปข้างๆตัวผมที่อยู่ในดวงจิต
เห็นแต่ซากศพเต็มสสองข้างทาง ผมก็เอาจิตตามดูไปเรื่อยๆ  มันมีเสียงเหมือนเสียงผู้ชายดังก้องกังวานมาก
แต่ไม่รู้เป็นเสียงหรือภาษาอะไร ผมก็แปลกใจพอนิมิตจบเสียงจบจิตก็กลับสู่ภาวะปกติ  ผมก็เข้าใจในความหมายว่า  ไม่ให้ประมาท  
อยากถามท่านอาจารย์ว่าเป็นปัญญาเห็นแจ้งหรือเปล่าครับ

ต้องขอขอบคุณท่านอาจาย์มาก  ผมศัทธาท่านอาจรย์สนองมาก  แต่ผมกำลังพิสูจน์สัจจะธรรมของพระพุทธองค์

ชาติหน้าผมจะไม่ไปอบายภูิม  ด้วยสัจจะ

คำตอบ
(๑) สิ่งที่บอกเล่าไป เป็นการรู้ เห็น เข้าใจ ความจริงในวัฏสงสารว่า การเกิดการตายเป็นเพียงการทำงานของจิต ที่ยังวนเวียนอยู่กับการเข้าการออกจากร่างกายของสัตว์บุคคล

(๒) ผู้มีศีลมีสัจจะ นิยมการสวดมนต์แล้วเจริญจิตตภาวนาอยู่เสมอ เพราะรู้ว่าการประพฤติเช่นนั้นทำให้บุญใหญ่เกิดขึ้น และไม่ลืมที่จะอุทิศบุญใหญ่ให้กับเจ้ากรรมนายเวร หลังจากทำกิจกรรมแล้วเสร็จ

(๓) ตอบว่าเป็นปัญญาสูงสุด (โลกิยญาณ) ที่สามารถรู้ เห็น เข้าใจสภาวธรรมของชีวิตในวัฏสงสารว่าเป็นเช่นนั้นเอง ยังมิใช่ปัญญาเห็นแจ้ง (โลกุตตรญาณ หรือ ญาณ ๑๖) ที่นำพาชีวิตไปสู่ความพ้นทุกข์

อนึ่ง จิตที่จะไม่โคจรไปเกิดเป็นสัตว์อยู่ในอบายภูมิ (ปิดอบายภูมิ) ต้องเป็นจิตที่อย่างน้อยปลอดจากสังโยชน์ ๓ (สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส)
 

2523.
กราบสวัสดีท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร
 
กระผมขอเรียนถามปัญหาดังนี้
 
ผมเป็นนักศึกษาอยู่ต่างประเทศ โดยปกติก็เป็นคนที่สนใจธรรมะพอสมควร
ตั้งแต่เด็กมาสวดมนต์ทุกคืน แต่แทบไม่ได้นั่งสมาธิจริงจังเลย ยังคิดว่าไว้ให้แก่กว่านี้ก่อนค่อยมาปฎิบัติจริงจัง  
แต่ในระยะเวลาประมาณ เกือบสองสัปดาห์ที่ผ่านมา ผมเริ่มฟังธรรม และรู้สึกมีความสุข สงบ
เริ่ม สวดมนต์ แผ่เมตตา เจริญภาวนา โดยนั่งสมาธิ   และ/หรือ เดินจงกรม ประมาณอย่างละ ๑๕ นาที อย่างจริงจังทุกคืน
บางวันตอนเช้าด้วย ประกอบกับตอนนี้ ภาระมีแต่การเขียนงาน อยู่ในห้องคนเดียวเป็นหลัก
ภาวะจึงเอื้อต่อการปฏิบัติมาก ผมพยายาม เจริญสติตลอดเวลาทั้งวัน ซึ่งก้อมีหลุดๆ ไปตามธรรมดา
แต่พอนึกได้ก้อดึงกลับมาการนั่งสมาธิของผมใช้ยุบหนอ พองหนอที่ท้อง รู้สึกตามลมหายใจได้ดี
บางวันมีหลุด มีง่วง มีแกว่ง แต่ก็มีบางวันที่จิตใจสงบเป็นพิเศษ บางครั้งเคยเกิดอาการ
(ซึ่งผมเข้าใจว่าปิติ)เล็กน้อย เช่นสว่าง ขนลุก น้ำตาไหล ตัวเบา แต่ก็ไม่ได้บ่อย
 
ปัญหาที่เกิดขึ้นและแปลกใจคือ แม้ว่าระหว่างวันคือขณะตื่น ผมรู้สึกสงบสุข อิ่มเอมใจดี
แต่ผมกลับเริ่มฝันแปลกๆในระยะหลังที่เริ่มปฏิบัติจริงจังมานี้ สาม สี่ คืน มาแล้ว
บางทีเป็นความฝันที่มั่วๆจับสาระไม่ได้ บางครั้งก็ออกแนวน่ากลัว ตกใจ
เช่นเหมือนมีใครมาทำให้หายใจไม่ออก จะตกเตียง   จนผวาตื่น
ในฝันก้อเหมือนพยายามจะท่องบทสวดมนต์ แผ่เมตตาไปด้วย
 
ข้อเท็จจริงที่จะเรียนให้ท่านอาจารย์ทราบเพิ่มเติมคือ
ปกติผมจะสวดมนต์  ( อิติปิโส , พาหุง , ชินบัญชร , ยอดพระกัณฑ์ , พระสูตร สลับกันไปตามโอกาสและเวลาจะอำนวย )
อารธนาศีล จากนั้นจะเดินจงกรม นั่งสมาธิ แล้วจะแผ่เมตตาทุกครั้ง ซึ่งครอบคลุม เทวดา เปรตเจ้าที่เจ้าทาง
เจ้ากรรมนายเวรต่างๆด้วย และตอนนอนก้อพยายามพุทโธจนหลับไป แต่ก้ออาจจะมีหลุดๆไปตามปกติ
นอกจากนี้ช่วงหลังมานี้ก้อรักษาศีล ๕ เคร่งครัด
 
ด้วยเหตุนี้จึงแปลกใจว่าเหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร ทั้งที่น่าจะเกิดกับกรณีไม่มีสติอยู่กับตัว
หรือ ไม่สวดมนต์ เจริญ ภาวนามากกว่า ในทางตรงข้ามก่อนที่ผมจะมาฏิบัติจริงจัง ก้อไม่ใช่คนช่างฝัน หรือฝันร้ายซักเท่าไหร่
 
ผมจึงลองวิเคราะห์สาเหตุแห่งความฝัน ๔ ประการดูว่ามีอะไรเป็นได้บ้างหรือไม่ดังนี้
๑. ธาตุโขภะ   อันนี้ผมยอมรับว่าเป็นโรคกระเพาะ มีลมแปรปรวนในกระเพาะ ลำไส้ ท้องอืด อาหารไม่ย่อยเป็นต้น
ซึ่งเป็นมานานแล้ว แต่ที่น่าแปลกก้อตามที่เรียนไปว่าก่อนหน้านี้ก็ไม่ได้ฝันอะไรมากมาย ทำไมเพิ่งเป็น
๒. อนุภูตปุพฺพโต กรณีนี้ผมก็ไม่ได้หมกมุ่นครุ่นคริด กังวลไรก่อนนอนอยู่แล้ว
๓. เทวโตปสํหารโต   กรณี้นี้คิดว่าฝันผมมั่วๆจับสาระไม่ได้ คงไม่น่าใช่กรณีนี้
๔ . ปุพพนิมิตฺตโต   กรณีนี้ก็คงไม่ใช่เช่นกัน
 
ถ้ามองทางวิทยาศาสตร์   ที่ผมอยู่หนาว ก้อจะปิดหน้าต่าง เปิดฮีตเตอร์ อากาศอาจจะหมุนเวียนไม่เพียงพอหรือไม่
แต่ก็อย่างที่กล่าวไปคือก่อนหน้านี้ก็ไม่ได้ฝันมาก เพิ่งมาเป็น
 
จึงเรียนถามท่านอาจารย์ เผื่อว่าความฝันของผมจะอธิบายได้ด้วยเหตุประการใดๆ ไม่ว่าในทางวิทยาศาสตร์
หรือ ในทางศาสนา เรื่องแผ่เมตตา ผมก้อคิดว่าแผ่ครอบคลุมแล้ว หรือ อาจารย์จะมีคำแนะนำประการใดเพิ่มเติม
จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก็ยอมรับว่าทำให้มีความกังวลอยู่บ้างว่าเราทำไรผิดไป
หรือไม่สมบูรณ์หรือไม่ บางทีคิดไปว่าเราทำกุศล แล้วเลยมีอะไรมาขัดขวางรึป่าว
หรือ ภูตผีในต่างแดนมาขอบุญด้วย แต่ฟังไม่รู้เรื่อง คิดไปต่างๆนานา
และบางครั้งอาจท้อเพราะ ความฝันวุ่นวาย   และฝันร้ายเกิดขึ้นสวนทางกับความตั้งใจปฏิบัติ
กราบขอบพระคุณอาจารย์มา ณ โอกาสนี้
 
ปล. ผมอยู่ต่างประเทศ ก็ได้ธรรมะส่วนหนึ่งจากยูทูบ ของท่านอาจารย์ครับ เปิดฟังอยู่เรื่อยๆ
ขอกราบขอบพระคุณ และอนุโมทนาครับ

คำตอบ
ท่านเจ้าคุณโชดก เคยกล่าวว่า

: คนที่มีความเพียรมาก ปฏิบัติธรรมวันละ ๒๐ ชั่วโมง

: คนที่มีความเพียรปานกลาง ปฏิบัติธ รรมวันละ ๑๐-๑๒ ชั่วโมง

: คนที่มีความเพียรน้อย ปฏิบัติธรรมวันละ ๕-๖ ชั่วโมง

ฉะนั้น จงดูตัวเอง แล้วเลือกเอาตามศรัทธาเถิด

การปฏิบัติสมถกรรมฐาน หากทำได้ถูกตรง และมีเหตุปัจจัยลงตัวแล้ว จะทำให้จิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ อารมณ์ลดลง นอนหลับง่าย หลับแล้วไม่ฝันร้าย และยังทำให้มีสุขภาพดีอีกด้วย การฝันในรูปแบบต่างๆ มิได้เป็นเหตุให้พ้นทุกข์ ผู้รู้จึงไม่เอาจิตไประลึกถึงให้เสียเวลา ตรงกันข้าม ผู้รู้นิยมพัฒนาจิตให้มีสติกำกับอยู่ทุกขณะตื่น เพื่อกุศลธรรมทั้งปวงจะได้เกิดตามมา

ส่วนคำว่า "เมตตา" หมายถึง ความรักความปรารถนาให้สัตว์บุคคลอื่นได้ประโยชน์และมีความสุข ผู้มีเมตตามีอารมณ์สงบเย็นปราศจากโทสะ มนุษย์และอมนุษย์ย่อมนำตัวเข้าใกล้ ผู้มีสภาวธรรมในดวงจิตเป็นได้เช่นนี้แล้ว ย่อมสัมฤทธิ์ผลในการแผ่เมตตา ปราศจากการผูกพยาบาทจองเวรใดๆเกิดขึ้น

เรื่องการสวดมนต์ ผู้รู้นิยมสวดบทสรรเสริญคุณพระรัตนตรัยเป็นพื้นฐาน แล้วตามด้วยการอัญเชิญเทวดามาร่วมฟังการสวดพระปริตร หลังจากนั้นจึงจะสวดบทมนต์ที่ตนปรารถนา เช่น ป้องกันสัตว์มีพิษขบกัดต้องสวดมนต์บท ขันธปริตร ป้องกันการพลัดตกจากที่สูงต้องสวดมนต์บท ธชัคคปริตร ป้องกันอมนุษย์ (ผีหรือเทวดา) รบกวนต้องสวดมนต์บท อาฏานาฏิยปริตร ต้องการหายจากอาการเจ็บป่วย (อาพาธ) ต้องสวดมนต์บท โพชฌังคปริตร ฯลฯ นอกจากนี้ท่านเจ้าคุณโชดกยังได้กล่าวอีกว่า : ต้องอุทิศบุญกุศลให้กับเจ้ากรรมนายเวรทุกครั้ หลังจากปฏิบัติธรรมแล้วเสร็จ
 

2522.
กราบเรียน ท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร

ดิฉันมีปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติ และ การดำเนินชีวิตประจำวันค่ะ

1. มีครั้งหนึ่ง ดิฉันท่องบทสวดมนต์ บารมีสิบทัต เมื่อสวดจบ จิตแย้งขึ้นมาว่า นี่ใครท่องแต่ปาก ไม่ทำก็ไม่ได้ประโยชน์
สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นตัวมารกิเลส หรือ เป็นจิตที่เห็นถูกธรรม คะ

2. ขณะที่ดิฉันเดินจงกรม เมื่อหยุดยืน ขณะกำลังภาวนายืนหนอ เห็นพื้นที่ดิฉันลืมตามองอยู่เป็นลูกคลื่น
ลักษณะคล้ายธงปลิวเมื่อโดนลมค่ะ ไม่เป็นพื้นแข็งๆเหมือนปกติ ดิฉันรู้สึกแปลกใจ เมื ่ อเพ่งสมาธิก็คลาย
ก็เห็นเป็นพื้นปกติ ดิฉันควรจะปฏิบัติต่ออย่างไร จึงจะถูกต้องไม่ให้สมาธิหลุด ซึ่งต้องตั้งต้นภาวนาใหม่ค่ะ

3. วันหนึ่งดิฉันดูทีวีช่องพระเทศน์ธรรม ขณะดูจิตจดจ่ออยู่นั้น ภาพทีวีมีแสงสว่างกว่าปกติ
ส่วนภาพนอกกรอบทีวีนั้นเป็นภาพขาวดำหม่นทั้งหมด เห็นคนเดินผ่านบ้านก็มีแสงสว่าง
ส่วนภาพสิ่งแวดล้อมอื่นๆเป็นสีเทาหม่น ไม่มีแสง แต่ดิฉันยังฟังพระท่านเทศน์รู้เรื่องเข้าใจที่ท่านเทศน์อยู่คะ
อาการที่ดิฉันเป็นก็อะไรคะ ทั้งที่ดิฉันไม่ได้ทำสมาธิเลย อาการที่เกิดขึ้นไม่นานค่ะ เมื่อเกิดความสงสัย
อาการลักษณะนี้ก็หายไป แต่เมื่อดูรายการทีวีอื่นๆไม่เคยมีอาการที่ดิฉันเล่ามาเลยค่ะ

4. การที่เราเห็นคนอื่นทำบุญ เรามีจิตโมทนาบุญกับเขาด้วย ถึงแม้ภาพที่เห็นเป็นการทำบุญที่ผ่านไปแล้ว
หรือ เมื่อ ฟังคลิป พระให้พร เราจะได้บุญกุศลนั้นด้วยหรือไม่ค่ะ

5. ทุกวันนี้ ดิฉันยังถูกกิเลสครอบงำอยู่มาก ทั้งเบญจศิล เบญจธรรม กุศลกรรมบท 10 ยังบกพร่องอยู่ ยังด่างอยุ่
เพราะไม่สามารถเอาชนะใจตัวเองได้ทุกวันทุกเวลา ทำอย่างไรจึงจะชนะใจตนเองได้เด็ดขาดคะ
 

สิ่งใดที่ดิฉันได้ล่วงเกินท่านอาจารย์ ดร.สนอง ทั้งวจีกรรม มโนกรรม กายกรรม ทุกชาติภพ
ดิฉันขออโหสิกรรมต่อท่านอาจารย์ด้วยนะคะ  

กาญจนา

คำตอบ
(๑) คำว่า "มาร" หมายถึง สิ่งที่ฆ่าบุคคลให้ตายจากความดี มารมีอยู่ ๕ ชนิด ได้แก่
     ก. กิเลสเป็นมาร (กิเลสมาร)
     ข. ขันธ์เป็นมาร (ขันธมาร)
     ค.จิตปรุงแต่งเป็นมาร (อภิสังขารมาร)
     ง. เทพบุตรเป็นมาร (เทวปุตตมาร)
     จ. ความตายเป็นมาร (มัจจุมาร)

การท่องบ่นบทสวดมนต์ (บารมี ๑๐) ต้องท่องบ่นด้วยใจ เพราะใจเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดเป็นความสำเร็จ (มโน มยา) ในกิจทั้งปวง สรุปสิ่งที่ถามไปเป็นเทวปุตตมารมาเตือนให้ท่องบ่นด้วยใจ

(๒) ผู้ถามปัญหาเห็นพื้นที่ราบเรียบ มีลักษณะคล้ายธงปลิว นั่นเป็นการเห็นด้วยจิตที่เริ่มเป็นสมาธิ (เห็นจริง) แต่สิ่งที่ถูกเห็นนั้นไม่จริง ผู้รู้จริงแท้แก้ปัญหานี้ด้วยการกำหนดว่า "เห็นหนอๆๆๆๆ" ไปเรื่อยๆ จนกว่าสิ่งที่ถูกเห็นจะหายไป แล้วเอาจิตกลับมากำหนดอยู่กับองค์ภาวนาเดิมที่ทำอยู่ การประพฤติเช่นนี้ เป็นการดึงสติกลับมาสู่ปัจจุบันขณะ (เดินจงกรม)

(๓) การฟังพระเทศน์ธรรมะทางทีวีนั้น ต้องเอาใจจดจ่ออยู่กับภาพที่เห็น ใจเป็นพลังงานที่มีการเกิด-ดับ เร็วกว่าการเกิด-ดับของพลังงานประสาท (ตา) ผู้รู้ไม่จริงแท้จึงคิดว่า ยังฟังพระเทศน์รู้เรื่อง ตรงกันข้าม ผู้รู้จริงแท้รู้ว่า สิ่งที่ได้ยิน ได้ฟังนั้น ไม่เต็มร้อย หรือคือการขาดสติในบางห้วงเวลานั่นเอง เมื่อนำเอาความรู้นั้นไปตอบปัญหาในห้องสอบ จึงได้เกรด ( A B C D F) ออกมาไม่เหมือนกัน สรุป เป็นการขาดสติบางห้วงเวลา หากผู้ถามปัญหาฟังพระเทศน์ธรรมะด้วยการมีสติเต็มร้อย ดีที่สุด

การดูรายการอื่นไม่มีอาการติดลบเช่นนี้ เป็นเพราะขณะดูรายการอื่นมีจิตจดจ่อ (สติ) เต็มร้อย

(๔) ได้บุญกุศลตามที่ระบุไว้ในบุญกิริยาวัตถุ ๑๐

(๕) ผู้ที่มีความพร่องในเบญจศีล และเบญจธรรม เทวดาย่อมหนีห่างคือ ไม่มีเทวดาคุ้มรักษา ส่วนผู้ที่มีความพร่องในกุศลกรรมบถ ๑๐ นั้น เป็นการเปิดเส้นทางชีวิตไปสูทุคติภพ (นรก ดิรัจฉาน เปรต/อสุรกาย) ผู้ที่ประสงค์จะปิดเส้นทางนี้ ต้องพัฒนาใจให้มีศีล และมีสัจจะคุมอยู่ทุกขณะตื่น

สุดท้าย อโหสิให้
 

2521.
กราบเรียนท่านอาจารย์สนอง วรอุไร. กระผมขอกราบเรียนถามท่านว่า

1. ผมเป็นอะไรครับ วันๆหนึ่งผ่านไป ผมรู้สึกว่า ผมแค่ทำมัน ให้มันเป็นไปแบบเดิม
เหมือนว่าผมดู หนังซักเรื่อง เช้าทำงาน ทำไปเฉยๆ จบวันกลับบ้าน ไม่สนใจผู้หญิง โทรศัพท์ใหม่ รถยนต์
ไม่รู้สึกว่า ทำงานเพื่อเงินเดือน ได้มากน้อยไม่สนใจ ทำไปงั้นๆ ตามเห็นว่าเรียนมาแล้วก็ทำงาน
ไม่ฟังเพลง ไม่ดูโทรทัศน์ วันๆผมแทบไม่คุยโทรศัพท์หาเพื่อนเลย เว้นแต่ทางเขาโทรมา
ไม่รุ้สึกหลงใหล หรืออยากได้อะไร เลย เสื้อผ้า ก็ใสแต่ตัวเก่าๆ ไม่รู้สึกอายอะไร
ทั้งที่ ตอนผมเด็ก เล่นก็สนุก อยากได้ ของเล่น เสื้อผ้า ชอบผู้หญิง ชอบขนม รู้สึกโกรธ ตามคนธรรมดา
แต่ยิงโตขึ้น ผมเริ้มมีอาการดังที่กล่าวมา ท้องฟ้าไม่สวางสวยงามเหมือนตอนเด็ก รู้สึกขุ่นมัว สีทึบๆ

2 พักหลัง ผมรู้สึกว่า ไม่ชอบการเปลี่ยนแปลง ไปจากเดิม ทุกอย่างที่เข้ามากระทบ ทำให้รู้สึกหงุดหงิด
บ า งครั้งรุ้สึกกลัว เบื่อหน่าย ทุกอย่าง ชอบอยู่เงียบๆ ไม่คิดอะไร ไม่วุ่นวาย ไม่มีความทะเยอทะยอน
ไม่เอาจริงเอาจังกับสิ่งใดเลย

3 นิพานมีจริงไหม นรกสวรรค์ ผี มีจริงไหม (อย่าตอบว่า ต้องปฎิบัติถึงรู้นะครับ)ผมเชื่ออาจารย์

4 ถ้ามีจริงแสดงว่า ที่เรา เกิดมาเล่น เรียนหนังสือ ทำงาน มันเป็นไปตามกิเลศ มันก็เป็นทางที่ผิดทั้งหมด นะซิครับ
(ต้องทำอย่างไงถึงพิสูจน์ได้ ผมไม่กล้าตัดสินใจ)

ของคุณครับ
เหน่ง

คำตอบ
(๑) ปัญญา คือความรู้ที่ใช้ส่องนำทางให้กับชีวิต จิตของผู้ถามปัญหาได้เข้าถึง ความรู้ที่เห็นถูกตามความเป็นจริงแท้ จึงส่งผลให้จิตมีความเป็นอิสระจากกาม (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสทางกาย) และมีผลให้จิตไม่คิดอยากได้อะไรๆที่เป็นมนุษยสมบัติ ในที่สุดเมื่อตายแล้ว ยังต้องทิ้งไว้เป็นกำพร้าอยู่กับโลก ผู้มีความรู้ เห็น เข้าใจได้อย่างถูกตรงเช่นนี้ เรียกว่าเป็นผู้มีปัญญาเห็นถูกตามธรรม .... สาธุ

(๒) การที่สรรพสิ่งเปลี่ยนแปลงไปตามกฎธรรมชาติ แล้วรู้สึกหงุดหงิด เนื่องมาจากเหตุที่เอาจิตไปยึดติดอยู่กับสิ่งที่เปลี่ยนแปลง ผู้ที่พัฒนาจิตจนมีกำลังของพละ ๕ (สัทธา วิริยา สติ สมาธิ ปัญญา) กล้าแข็งได้แล้ว ย่อมมีจิตเป็นอิสระจากสิ่งที่เข้ามาขวางกั้นบุญกุศล (มาร) ดังนั้นหากผู้ถามปัญหา ปรารถนาจะให้จิตเป็นอิสระจากความหงุดหงิด (กิเลสมาร) ต้องเจริญพละ ๕ ให้มีกำลังกล้าแข็งอยู่ทุกขณะตื่น แล้วจึงจะผ่านความหงุดหงิดนี้ไปได้

(๓) ความรู้ เห็น เข้าใจ (สนฺทิฏฺฐิโก) เรื่องนรก สวรรค์ ผี นิพพาน หากผู้ถามปัญหาปรารถนาได้คำตอบที่ถูกตรงตามความเป็นจริงแท้ ต้องประพฤติตามหลักกาลามสูตร ที่พระพุทธเจ้าโคดมได้ประทานไว้แก่ ชาวกาลามะ ในครั้งพุทธกาล

ผู้ตอบปัญหาเป็นนักวิทยาศาสตร์ ที่เข้าถึงความจริงโลกิยะ (อภิญญา ๕) และความจริงโลกุตตระ (ญาณ ๑๖) ด้วยการพัฒนาจิตตามแนวของสมถกรรมฐานและวิปัสสนากรรมฐาน จึงบอกว่า นอกจากโยนิโสมนสิการแล้ว ไม่มีหนทางอื่นใดที่จะเข้าถึงความจริงในเรื่องที่ถามได้ หากมิได้พัฒนาจิตตนเองให้เข้าถึงอภิญญา ๕ และญาณ ๑๖ ครับ ..... ขออภัยด้วย

(๔) สิ่งนี้เป็นความเห็นผิดของชาวโลก ที่ยังต้องนำพาชีวิตเวียนตายเวียนเกิดอยู่ในวัฏสงสารอย่างไม่รู้จบ มนุษย์เกือบทั้งโลกนิยมพัฒนาความรู้เพียงด้าน สุตมยปัญญาและจินตามยปัญญา ทั้งๆที่มนุษย์มีศักยภาพที่จะพัฒนาความรู้สูงสุดทางด้านภาวนามยปัญญาได้ การพัฒนาความรู้สูงสุดเป็นเรื่องยาก แต่มนุษย์ที่มาเกิดอยู่ในยุคสมัยนี้ สามารถพัฒนาและเข้าถึงความรู้สูงสุดนั้นได้

ผู้ตอบปัญหา มีความจำเป็นต้องศึกษาเล่าเรียนมาทางด้านวิทยาศาสตร์ จนเข้าถึงความรู้สูงสุดทางโลก จึงทำให้ไม่เชื่อในคำสอน (ความรู้) ของพระพุทธศาสนา ได้ไปพิสูจน์ด้วยการพัฒนาจิต (จิตตภาวนา) อย่างเข้มข้น จนในทีสุดได้เข้าถึงความจริงสูงสุดของพระพุทธศาสนาได้ ทำให้วิถีการดำเนินชีวิตเปลี่ยนไปในทางที่ดี ตรงกันข้าม คนที่มีความรู้ทางโลก กลับเห็นว่า ผู้ตอบปัญหามีพฤติกรรมผิดเพี้ยน ความรู้ เห็น เข้าใจ ที่เพี้ยนไปจากคนส่วนใหญ่เช่นนี้ เป็นที่นิยมของชาวโลก ผู้มีความรู้ เห็น เข้าใจ ถูกตรงตามความเป็นจริงแท้ มีการเผยแพร่ไปทั่วโลกในหลายภาษา และมีผู้กด ( click) เข้ามาอ่านคำตอบใน website นับได้หลายล้านครั้ง

 

2520.
กราบเรียนท่านอาจารย์สนอง วรอุไร

    กระผมขอกราบเรียนถามท่านว่า

1. ผมเคยรับราชการทั้งประจำและการเมือง มีตำแหน่งหน้าที่ระดับสูง แต่ได้ลาออกมาระยะหนึ่งแล้ว
เหตุสำคัญอันหนึ่งคือ ผมรู้สึกว่าตัวเองยิ่งอายุมากขึ้น กลับมีโทสะ โมหะ ราคะมากขึ้น
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีจะทำอย่างไรกับจิตอาฆาตพยาบาทคนหลายคนที่เคยทำความเจ็บช้ำน้ำใจกับผมและครอบครัว
มาตั้งแต่หลายสิบปีก่อนหลายๆเรื่องผมนึกว่าลืมไปแล้ว แต่ปัจจุบันกลับมาฝันถึงเรื่องที่ถูกกระทำ
และนึกเกลียดชังแค้นคนเหล่านั้น และอยากไปทำร้าย จนผมกลัวใจตัวเอง  

 2. เรื่องข้างต้นทำให้ผมหลีกหนีสังคม รวมทั้งพ่อแม่ (ก็ไม่ดูแลท่าน)มาอยู่ต่างประเทศ
เพราะรู้สึกกลัวที่จะทำเรื่องต่างล้มเหลวไม่ได้อย่างใจแล้วจะพาลโกรธทำร้ายผู้ที่ขัดขวาง

3. ช่วงสองสามเดือนที่ผ่านมาเริ่มมาอ่านและฟัง ธรรมะ ก็มีหลายๆประเด็นที่ตรงจริตรู้สึกว่า
จะสามารถนำไปปฎิบัติเพื่อชีวิตที่ดีขึ้นได้บ้าง ก็มารู้สึกแย่กับที่เห็นท่านมิตสุโอะ สึกไปแต่งงาน
กระทั่งเรื่องของท่านอาจารย์สนองเองที่ผมศรัทธา มามีเรื่องเณรคำ ทำให้ผมเกิดความสงสัยในพระรัตนตรัย

    ผมควรจะทำอย่างไรคิดอย่างไร ปฎิบัติอย่างไรครับ

กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์ และกราบขออโหสิกรรมท่านหากล่วงเกินท่านด้วยกาย ใจหรือวาจาใด ครับ

คำตอบ
(๑) เรื่องไม่ดีทั้งหลายที่บุคคลได้ทำไว้แต่อดีต มิได้สูญหายไปไหน แต่ยังคงฝังลึกอยู่ในจิตใต้สำนึกของผู้กระทำ เมื่อใดจิตสงบจากอารมณ์ปรุงแต่งจนถึงระดับที่สมควรแล้ว กรรมที่ไม่ดีจะให้ผลออกมาเป็นอกุศลวิบากตามที่บอกเล่าไป ผลนี้มีโอกาสเกิดขึ้นได้เร็วกับผู้ปฏิบัติธรรม จิตที่มีความถี่ของพลังงานที่สมควรแล้ว ย่อมปรากฏผลเป็นอกุศลวิบาก ซึ่งส่งผลกระทบต่อชีวิตในทางที่ไม่ดี

ผู้ถามปัญหาเป็นผู้มีโชคดีที่อกุศลวิบาก เช่น ราคะ โทสะ โมหะ รวมถึงความพยาบาท ที่เกิดขึ้นให้ระลึกได้ก่อนที่จะทิ้งขันธ์ลาโลกนี้ไปสู่อบายภูมิ ด้วยเหตุเช่นนี้ ผู้รู้จึงควรรีบกำจัดกิเลสใหญ่ให้หมดไป ด้วยการให้อภัยเป็นทาน ในทุกเหตุที่ทำให้ขัดใจ แล้วคุณธรรมที่เรียกว่า เมตตา จึงจะเกิดขึ้น หรือจะให้ดีต้องสวดมนต์ก่อนนอน หลังสวดมนต์เจริญจิตภาวนา (พุท-โธ) เมื่อทั้งสองกิจกรรมแล้วเสร็จ ให้อุทิศบุญกุศลให้กับเจ้ากรรมนายเวรไปเรื่อยๆ จนกระทั่งยุติการระลึกถึงเรื่องไม่ดีต่อไป จะให้ดีที่สุด ต้องนำตัวเองเข้าปฏิบัติธรรมตามสถานที่เปิดให้และเหมาะสมกับผู้ถามปัญหา

(๒) จะหนีไปไหนก็หนีใจตัวเองไม่พ้น พระพุทธเจ้าโคดมสอนพุทธบริษัทให้อยู่กับปัญหา แล้วดับเหตุแท้จริงของปัญหาที่มีอยู่ในใจของตัวเอง เมื่อเหตุดับ ปัญหาย่อมดับตามไปด้วย

(๓) ผู้มีความเห็นถูกตรงตามธรรม มิได้เอาจิตไประลึกรู้อยู่กับเรื่องของคนอื่น แต่เอาจิตมาระลึกรู้อยู่กับเรื่องของตัวเอง สิ่งใดดีสิ่งใดเป็นกุศล จงทำให้มีมากขึ้น ตรงกันข้าม สิ่งใดไม่ดี สิ่งใดเป็นอกุศล จงกำจัดให้หมดไปจากใจ
แล้วชีวิตจึงจะมีแต่ความสวัสดี

ผู้ตอบปัญหาพูดอยู่เสมอว่า "จงดูเขาเป็นครูสอนใจ" หากเขาคิด พูด ทำไม่ดี อย่าได้ประพฤติเช่นเขา แล้วเราก็จะได้ไม่เป็นคนไม่ดีเหมือนเขา ตรงกันข้าม หากเขาคิด พูด ทำดี จงประพฤติดีเช่นเขา
แล้วเราก็จะได้เป็นคนดีเหมือนเขา วิธีการนี้เท่ากับมีหลวงพ่อดี (สติสัมปชัญญะ) สถิตอยู่กับใจทุกขณะตื่น

สุดท้าย อโหสิให้แล้วครับ
 

2519.
กราบเรียน    อาจารย์สนอง   วรอุไร
     ดิฉันป่วยเป็นโรค Panic ทานยามาประมาณ  4 ปี ตอนนี้เลิกกินยามาประมาณ 5 เดือนแล้วค่ะ
เลิกทานไปเอง และก็จะใช้สติควบคุมอารมณ์ เห็นความแปรปรวน ความทุกข์ในใจเด่นชัด ต้องใช้ทั้งความอดทน  
และความปล่อยวาง ตอนนี้ดิฉันคิดว่าตัวเองเป็นโรคทางจิตแล้ว คือ เมื่อมีความโกรธ ความเครียด
ความขุ่นเคืองเกิดขึ้น มันจะแน่นในอก ร้อนรน แต่ไม่อาจยกความเครียดหรือความโกรธ
ความทุกข์ออกไปจากใจได้ และเห็นว่าตัวเองแทบจะควบคุมอารมณ์ไม่ได้ จิตมันดิ้นรน อาการทางกายเช่นเย็น
เสียวกลางอก บางทีร้อน บางคราวสั่นไปทั้งตัว จึงอยากเรียนถามอาจารย์ ดังนี้ค่ะ

  1. ดิฉันอยากให้โรคหรืออาการทางจิตนี้หายไป ตอนนี้ดิฉันสวดมนต์สั้น ๆ อธิฐานถือศีล 5 ก่อนนอนทุกคืน
(แม้แต่กลางวันก็ถือศีลเหมือนกัน แต่ข้อ 4 ยากค่ะ ดิฉันยังเพ้อเจ้อไร้สาระ บางทีก็พูดคำหยาบอยู่)
นั่งสมาธิประมาณ 10 - 20 นาที ก่อนนอน แต่การนั่งสมาธินั้น จิตไม่นิ่งหรอกค่ะ
แล้วแผ่บุญกุศลให้กับเจ้ากรรมนายเวรที่ทำให้ป่วยเป็นโรคนี้ และให้กับเทวดารักษาตัวเอง  
ดิฉันต้องปฏิบัติธรรมให้เข้มกว่านี้หรือต้องทำอย่างไรคะจึงจะหายเสียที

  2. คนทรงเจ้าทักดิฉันว่ามีองค์ และต้องประทับทรงด้วย ไม่เช่นนั้นก็จะป่วยแบบนี้ตลอดไป
ดิฉันก็ไม่อยากรับไม่อยากทรงเจ้าด้วย ที่เขาพูดเป็นความจริงหรือเปล่าคะ
ถ้าจริงทำอย่างไรดิฉันจะได้ไม่ต้องรับทรงแต่ตัวเองก็หายจากโรคทางจิตนี้ดวยค่ะ

  3. ดิฉันจะตกใจชนิดเฉียบพลันเกี่ยวกับเรื่องความตาย มากๆ เดิมเคยกลัวตายสุดชีวิต
ตอนนี้ดีขึ้นเยอะค่ะทำใจยอมรับแต่ก็ยังกลัวความตายอยู่ ขออาจารย์ให้แง่คิดในเรื่องความตายด้วยเถิดค่ะ

  4. ตอนนี้ตัวเองมีภาวะจิตเช่นนี้แล้ว ควรจะทำสมาธิแบบใดค่ะ เพื่อให้จิตกล้าแข็งแล้วกลับมาปกติได้

  5. ดิฉันพึ่งพาจิตใจตัวเองไม่ค่อยได้ คอยแต่คิดว่าถ้าพ่อแม่ตายไปดิฉันจะทำอย่างไร
หรือถ้าเพื่อนคนนี้ไม่อยู่ด้วยจะดำเนินชีวิตอย่างใด ดิฉันกลัวเรื่องการโดดเดี่ยว กลัวการต้องอยู่คนเดียว
กลัวไร้ที่พึ่ง ขออาจารย์ให้แง่คิดในเรื่องนี้ด้วยเถิดค่ะ


                       กราบขอบพระคุณในความกรุณาค่ะ

คำตอบ
(๑) ผู้ประสงค์จะหายจากโรคดังกล่าว ต้องทำเหตุให้ตรง เหตุตรงคือ
      ก. ต้องมีศีล ๕ คุมใจอยู่ทุกขณะตื่น
      ข. เจริญสติด้วยการสวดมนต์สรรเสริญคุณพระรัตนตรัยทุกวันก่อนนอน
      ค. เร่งความเพียร เจริญสติ ด้วยการภาวนา "พุทโธ" ให้มาก
   -ผู้มีความเพียรมาก ปฏิบัติธรรมวันละ ๒๐ ชั่วโมง
   -ผู้มีความเพียรปานกลาง ปฏิบัติธรรมวันละ ๑๐-๑๒ ชั่วโมง
   -ผู้มีความเพียรน้อย ปฏิบัติธรรมวันละ ๕-๖ ชั่วโมง
      ง. เมื่อภาวนาแล้วเสร็จ ต้องอุทิศบุญกุศลให้กับเจ้ากรรมนายเวร

ผู้ทำเหตุได้ถูกตรงเช่นนี้แล้ว กระทำต่อเนื่องไปเรื่อยๆ ย่อมมีโอกาสหายจากความเจ็บป่วยทางใจและทางกายได้

อนึ่ง การจะมีเทวดาคุ้มรักษา อย่างน้อยต้องประพฤติตนเองให้มีเบญจศีลและมีเบญจธรรม คุ้มรักษาใจให้ได้ทุกขณะตื่น

(๒) คนทรงเจ้าพูดถูกของเขา แต่ผู้รู้จริงแท้พูดว่า ผู้ใดมีศีล ๕ และมีธรรม ๕ คุ้มครองใจอยู่ทุกขณะตื่น ผู้นั้นย่อมมีองค์ (เทวดา) คุ้มรักษา

ปกติจิตวิญญาณที่มาเข้าทรง ต้องการร่างมนุษย์ไปใช้ทำประโยชน์ให้กับตัวเอง หากไม่ปรารถนาจะเป็นคนทรงเจ้า ต้องพัฒนาจิตตนเองให้มีศีลและมีสติคุ้มรักษาใจ แล้วจิตวิญญาณอื่นใดก็ไม่สามารถมาใช้ร่างกายของผู้ถามปัญหาได้

(๓) คนที่กลัวความตาย มีต้นเหตุมาจากความไม่รู้จริงในสิ่งที่กลัว ดังนั้นหากประสงค์จะเลิกกลัวความตาย ต้องพัฒนาจิตให้เข้าถึงความตั้งมั่นเป็นสมาธิระดับฌาน หรือพัฒนาจิตจนเข้าถึงปัญญาเห็นแจ้ง แล้วใช้ปัญญาเห็นแจ้งที่พัฒนาได้ไปพิจารณาขันธ์ ๕ จนดับได้เมื่อไร เมื่อนั้นการกลัวความตายจะไม่เกิดขึ้นอีกต่อไป

(๔) หากประสงค์จะกลับมาเป็นเหมือนคนปกติ ต้องปฏิบัติตนตามข้อ (๑)

(๕) ผู้รู้จริงแท้และมีความเป็นสัพพัญญู ตรัสว่า "ธรรมย่อมคุ้มรักษาผู้ประพฤติธรรม" นั้นเป็นเรื่องจริง ผู้ใดพัฒนาจิตจนมีธรรมเกิดขึ้นกับใจของตัวเองได้แล้ว ผู้นั้นสามารถพึ่งตัวเองได้และเป็นการพึ่งที่ดีที่สุด
 

2518.
กราบเรียนถามอาจารย์ครับ

๑. การใช้ชีวิตอยู่กินกับแฟนก่อนแต่งงานโดยที่พ่อแม่ทั้งสองฝ่ายรับรู้แล้วและยอมรับแล้ว
และกำหนดวันแต่งงานแล้ว อย่างนี้ถือว่าผิดศีลข้อสามหรือเปล่าครับ ปฏิบัติธรรมขึ้นหรือเปล่าครับ

๒. การแผ่เมตตาให้ตนเองถ้าแปลเป็นไทยส่วนใหญ่จะมีคำว่าขอนำหน้า ซึ่งเวลาผมแผ่แล้วรู้สึกว่าเราเป็นผู้ขอ
มันขัคๆในใจ เพราะอาจารย์เคยบอกว่าพระพุทธเจ้าไม่เคยสอนเราให้เป็นผู้ขอ อย่างนี้ควรทำอย่างไรครับ
หรือแผ่แค่ภาษาบาลีก็พอครับ

๓. ขอคำแนะนำอาจารย์ เรื่องการเอาชนะใจตนเอง เรื่องการบังคับตัวเองไม่ให้ทำตัวเองไปทำในเรื่องที่เสียเวลาครับ
เช่น ขี้เกียจ เสพสื่อลามก เล่นเกมส์ เพราะที่ผ่านมามักจะแพ้ใจตัวเองตลอด ทำอะไรไม่ค่อยต่อเนื่อง
ทำได้สองสามวันก็กลับมาเป็นเหมือนเดิม ทั้งที่ในใจก็รู้นะครับว่ามันไม่ควรทำ
ทำอย่างไรให้เราสามารถปราบความคิค ความประพฤติเหล่าออกไปได้ครับ


กรรมใดที่เคยล่วงเกินอาจารย์ผมขอกราบขอขมา ขออโหสิกรรมด้วยครับ

ขอกราบขอบพระคุณอาจารย์ด้วยครับ

คำตอบ
(๑) คำว่า "ยอมรับ" หมายถึง พ่อแม่ทั้งสองฝ่ายตกลงให้อยู่ร่วมกันเป็นครอบครัว เมื่อทั้งสองได้แต่งงานกันแล้ว การร่วมประเวณีก่อนข้อตกลงจะบรรลุ ยังถือว่าประพฤติผิดศีลข้อสาม คือ สามารถปฏิบัติธรรมได้ แต่เข้าไม่ถึงธรรมที่ปฏิบัติ

(๒) พระพุทธโคดมมิได้สอนให้ประพฤติตนเป็นผู้ขอ แต่ทรงสอนให้ประพฤติเหตุให้ตรง เหตุที่ตรงของการแผ่เมตตา เมื่อเผชิญหน้ากับศัตรูหรือผู้จองเวร ควรพูดว่า "จงอย่าได้มีเวรต่อกัน"

(๓) ผู้ใดประพฤติมีศีลและมีสัจจะคุมใจอยู่ทุกขณะตื่น ผู้นั้นมีความศักดิ์สิทธิ์ หากผู้มีความศักดิ์สิทธิ์พัฒนาจิตให้มีสติสัมปชัญญะ ด้วยการเจริญพละ ๕ อยู่เสมอ แล้วใช้สติสัมปชัญญะที่พัฒนาได้ ส่องนำทางให้กับชีวิต ผู้นั้นจึงสามารถเอาชนะใจตนเองได้

สุดท้าย อโหสิให้แล้ว
 

2517.
กราบเรียนถามอาจารย์สนองที่เคารพ

1. หนูมีความรู้สึกบ่อยๆว่าชีวิตตัวเองไม่ค่อยมีคุณค่า บางครั้งก็รู้สึกเบื่อโลก
อยากตายเร็วๆ เพราะไม่เห็นว่าตัวเองมีประโยชน์อะไร  และเป็นคนที่ไม่ค่อยพอใจในสิ่งที่ตัวเองมีอยู่
ทั้งๆที่ชีวิตก็สะดวกสบาย เหตุนี้เกิดจากกรรมรึเปล่าคะ หนูควรทำอย่างไรดี

2. เวลาหนูใส่บาตร หนูพยายามขอให้ตัวเองได้มีศีล 5 มากๆขึ้น เพราะตัวหนูเองก็รู้ตัวเองดีค่ะว่า
ไม่สามารถควบคุมจิตใจให้มีศีลอยู่ตลอดเวลาได้ แต่ก็ทำไม่ได้สักที
หนูควรเปลี่ยนการอธิษฐานหรือทำยังไงให้ตัวเองมีศีลคุมใจคะ

3. เวลาหนูนั่งสมาธิ เกิดอาการคันๆตลอด หรือชอบนึกถึงกรรมที่เคยทำไว้
นั่นใช่เป็นการชดใช้กรรมรึเปล่าคะ

4. หนูมีความสงสัยค่ะว่าคนที่ชอบดูสื่อลามกบ่อยๆเป็นกรรมที่ไม่ดีและไม่ควรทำหรือเปล่าคะ

5. ตอนนี้หนูห่างจากการปฏิบัติมาเกือบ 2 ปี เวลาจะตั้งใจไปปฏิบัติธรรมทีไร
อันต้องมีเหตุมาขัดขวางทุกที ไม่ทราบว่าเป็นมารหรือเปล่า มีวิธีแก้ไหมคะ

6. ตอนนี้หนูก็นั่งสมาธิอยู่ทุกวันๆ วันละประมาณ 20 นาที แต่รู้สึกว่านั่งไปก็ไม่ค่อยมีผลอะไร
เหมือนนั่งรอให้หมดเวลา และใจสงบเท่านั้น หนูควรพัฒนาการนั่งสมาธิอย่างไรดีคะ
เพื่อให้สามารถพัฒนาปัญญาของหนูด้วยอะคะ

7. หนูมักจะมีปัญหากับแม่ค่อนข้างบ่อย ทั้งหนูและแม่ก็ไม่สบายใจ
หนูพยายามจะไม่พูดจาไม่ดีแล้ว แต่บางครั้งก็เป็นเหตุต้องให้ทะเลาะกัน
ในความรู้สึกลึกๆของหนู บางทีหนูก็รักแม่มากๆ บางครั้งก็ไม่ค่อยเท่าไหร่
อย่างนี้เป็นเจ้ากรรมนายเวรกันรึเปล่าคะ ต้องแก้อย่างไรดี

ด้วยความเคารพอย่างยิ่ง

คำตอบ
(๑) สิ่งที่บอกเล่าไปให้ฟังเป็นเรื่องที่ไม่ดี อันมีต้นเหตุมาจากอกุศลกรรมให้ผล
หากผู้ถามปัญหาพัฒนาจิตให้มีสติและมีปัญญาเห็นถูกตามธรรม
แล้วนำสติสัมปชัญญะนั้นมาใช้ส่องนำทางให้กับชีวิต ปัญหาที่ไม่ดีทั้งหลายจึงจะไม่เกิดขึ้นอีก
ส่วนปัญหาเก่าต้องชดใช้ให้หมดสิ้นไป

(๒) คำว่า "ขอให้ตัวเองมีศีล ๕ มากๆขึ้น" มิได้หมายความว่าตัวเองจะต้องมีศีล ๕ อยู่ครบ
ตรงกันข้าม หากอธิษฐานให้มีศีล ๕ คุมใจอยู่ทุกขณะตื่น และพัฒนาจิตให้มีสัจจะ
ความสมปรารถนาในสิ่งที่อธิษฐานจึงจะสำเร็จ ดังนั้นควรลาอธิษฐานเดิม แล้วตั้งอธิษฐานใหม่ให้ถูกตรง

(๓) การนึกถึงกรรมเก่าเป็นอาการของคนที่ขาดสติ ปัญหาต่างๆจึงได้เกิดขึ้นจากการให้ผลของอกุศลกรรม

(๔) การดูสื่อลามกเป็นอกุศลกรรม ผู้หวังความเจริญในทางธรรมต้องเว้นประพฤติ

(๕) ที่บอกเล่าไปเป็นเรื่องการทำหน้าที่ของมาร ผู้ถามปัญหาจะผ่านมารประเภทนี้ไปได้
ต้องพัฒนาจิตตามหลักไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา) และต้องปฏิบัติอย่างต่อเนื่องยาวนาน

(๖) ผู้รู้จริงแท้กล่าวว่า ผู้มีความเพียรมาก ปฏิบัติธรรมวันละประมาณ ๒๐ ชั่วโมง
ผู้มีความเพียรปานกลาง ปฏิบัติธรรมวันละประมาณ ๑๐-๑๒ ชั่วโมง ผู้มีความเพียรน้อย
ปฏิบัติธรรมวันละประมาณ ๕-๖ ชั่วโมง โดยมีศีล สัจจะ และความเพียร

(๗) การทะเลาเบาะแว้งเป็นอกุศลธรรมที่บุคคลทั้งสองเคยก่อไว้แก่กัน
และมีผลส่งถึงความวิบัติของชีวิต ผู้รู้จริงแท้จึงไม่ทะเลาะเบาะแว้ง อันเป็นเหตุสร้างหนี้กรรมใหม่
ผู้รู้จริงแท้ไม่ละเลยที่จะชดใช้หนี้กรรมเก่าให้หมดไป
และสุดท้ายผู้รู้จริงแท้นิยมพัฒนาจิตให้เป็นอิสระจากสมมติในวัฏสงสาร
 

2516.
เรียนท่านอาจรย์ ดร.สนอง

1. อยากเรียนถามอาจารย์เกี่ยวกับเรื่องการอโหสิกรรมค่ะ
หากเราเคยเถียงแม่ แล้ววันหนึ่งเราก็ไปกราบแม่และขออโหสิกรรมจากแม่ แม่ก็ยกให้
อย่างนี้กรรมที่เคยเถียงแม่ไว้จะถือเป็นโมฆะหรือไม่คะ
หรือว่าอย่างไรเราก็ต้องชดใช้กรรมนั้นอยู่ดี

2. พระที่บรรลุอรหันต์แล้วในภพภูมิมนุษย์ ยังจะต้องชดใช้หนี้กรรมหรือไม่คะ  

กราบขอบพระคูณอาจารย์ค่ะ

ตอบ(๑) สมมติบัญญัติถือว่า จิตวิญญาณที่ไปอาศัยท้องคนอื่นสัตว์อื่นเกิดเป็นรูปนาม
เป็นแม่ลูกกัน ด้วยเหตุที่จิตวิญญาณมีการเวียนตายเวียนเกิดไม่รู้จบ (อนันต์)
ความเป็นแม่เป็นลูกกันจึงมีนับไม่ถ้วน ด้วยเหตุนี้ หากผู้ถามปัญหารับอโหสิกรรมจากแม่ในชาตินี้
และไม่ประพฤติอกุศลกรรม (เถียงแม่) อีกต่อไป หนี้เวรกรรมกับแม่ในชาตินี้จึงจะเป็นโมฆะหรือจบสิ้นไป
แต่ยังมีหนี้เวรกรรมกับแม่ในชาติอื่นๆตกค้างอยู่อีก

(๒) คำว่า "สังโยชน์" หมายถึง ธรรม (กิเลส) ที่ผูกมัดใจสัตว์ไว้กับทุกข์
บุคคลผู้พัฒนาจิตและใช้ปัญญาเห็นแจ้ง กำจัดสังโยชน์ทั้ง ๑๐ อย่าง ให้หมดไปจากใจได้แล้ว
จิตวิญญาณจึงจะไม่โคจรกลับมาเกิดเป็นรูปนามในวัฏสงสารนี้อีก หนี้เวรกรรมที่เหลือทั้งหมด
จะถูกยกเลิก (อโหสิกรรม) ไปโดยปริยาย
 

2515.
กราบเรียน ท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร ที่เคราพ 

กระผมเป็นนักศึกษาปี 1 นิติ ราม  

1 ทำอย่างไรถึงจะได้พบกับ คนที่ใช่ ( คนที่ดี )

2 และเมื่อพบแล้ว ทำอย่างไร เขาถึงจะยอม คบกับเรา  

ขอบพระคุณครับ

คำตอบ
(๑) คำว่า "คนที่ใช่" หากผู้ถามปัญหาหมายถึง คนที่ดีอย่างน้อยต้องพัฒนาตนเองให้มีพฤติกรรมดี มีเมตตา
มีความกตัญญูกตเวที มีสัจจะ ฯลฯ คุมใจให้ได้ทุกขณะตื่น

(๒) การที่จะให้คนดียอมรับ (ยอมคบกับเรา) เป็นความเห็นผิดไปจากธรรมในพุทธศาสนา
แต่หากเราพัฒนาตนเองให้มีเมตตาและประพฤติตนเป็นผู้ให้สิ่งดีงามแก่ผู้อื่นสัตว์อื่นอยู่เสมอ
การยอมรับจากบุคคลอื่นสัตว์อื่นจึงจะเกิดขึ้น
 

2514.
เรียน อาจารย์ดร.สนอง ที่เคารพ

ตัวผมเองพยายามที่จะคอยดูตัวเองไม่ให้ความโกรธเกิดขึ้น แต่ก็มีพลาดอยู่บ้างครับ
ส่วนสิ่งที่ผมจะเรียนถามอาจารย์คือ ถ้าการกระทำของผมไม่ว่าทางกายหรือวาจา
แล้วทำให้คนอื่นมีความโกรธเกิดขึ้นจากการกระทำของผม
ไม่ว่าเป็นความผิดพลาดของผมเองหรือเกิดจากจิตใจของผู้อื่นที่มักโกรธก็ตาม
ถ้าผมสัมผัสได้ว่าเขาเหล่านั้นมีความโกรธเกิดขึ้น ก็จะทำให้ผมมีความไม่สบายใจ
มีอาการห่อเหี่ยวทางจิตใจเกิดขึ้นทุกครั้ง ซึ่งมักเกิดจากการที่ผมไปแคร์ความรู้สึกของคนอื่นนั่นเอง
ผมจึงอยากเรียนถามวิธีฝึกตนให้เป็นอิสระจากอารมณ์คนอื่นด้วยครับ

ขอขอบพระคุณอาจารย์มากครับ

ด้วยความเคารพ

คำตอบ
การฝึกจิตให้เป็นอิสระจากอารมณ์ของคนอื่น ต้องพัฒนาจิตตนเอง (สมถภาวนา) ให้มีกำลังของสติกล้าแข็ง
และพัฒนาจิตตนเอง (วิปัสสนาภาวนา) ให้มีกำลังของปัญญาเห็นถูกตามธรรมกล้าแข็ง
ผู้ถามปัญหาจึงจะสามารถมีจิตเป็นอิสระจากอารมณ์ของคนอื่นได้
 

2513.
กราบเรียนถามค่ะ

ถ้าภาวนา กำหนดรู้ พอเริ่มมีสมาธิแล้วเห็นภาพลบหลู่ครูบาอาจารย์หรือผู้มีพระคุณที่เราเคารพเทิดทูน
หรือภาพลามก หรือคำหยาบ ผุดขึ้นมา โดยที่ไม่เคยคิดหรือพูดแบบนั้นมาก่อน
เกิดหลายครั้งเวลาที่การภาวนากำลังไปได้ดีเกิดแล้วรู้สึกตกใจและผิดบาปมากจนอยากเลิก
สติสมาธิก็รวน กำหนดไม่ออกทุกที สิ่งนี้เกิดจากอะไร

ดิฉันควรทำอย่างไรดี หรือจะกำหนดว่าอะไรดีคะ

คำตอบ
สิ่งที่ถามไปเกิดจากเหตุที่จิตของผู้ถามปัญหายังมีกำลัง (พละ ๕) อ่อน จึงไม่สามารถต้านกำลังของกิเลสมารได้

ผู้ใดพัฒนาจิตจนมีกำลังของพละ ๕ (ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา) กล้าแข็งได้แล้ว ผู้นั้นย่อมมีจิตที่กล้าแข็งสามารถต้านทานกิเลสมารได้ ดังนั้น หากบุคคลพัฒนาจิตให้มีศีล ๕ คุมใจได้ทุกขณะตื่น และพัฒนาจิตให้มีกำลังกล้าแข็งได้แล้ว ปัญหาที่ถามไปจะไม่เกิดขึ้นอีกต่อไป
 

2512.
กราบเรียน อาจารย์ ดร. สนองที่เคารพ

สองสัปดาห์ก่อนผมมีโอกาสได้ไปฟังการบรรยายของ ดร. อาจารย์ท่านหนึ่ง ท่านพูดเกี่ยวกับภัยธรรมชาติที่จะเกิดขึ้นในเมืองไทยและโลกใบนี่ที่เราอาศัยอยู่

ผมมีข้อสงสัยบางข้อที่อยากให้อาจารย์กรุณาไขข้อสงสัย ดังนี้

๑) อาจารย์ผู้บรรยาย สามารถบังคับหรือเปลี่ยนแปลงธรรมชาติได้เช่น พายุแทนที่เข้ามาในเมืองไทยกลับปรับเปลี่ยนทิศทางให้พัดไปที่ประเทศอื่น
-การทำแบบนี้ถือผิดศีลหรือไม่ ? เพราะถ้าทำได้จริงเหมือนไปทำให้คนอื่นเดือนร้อน

๒) อาจารย์ผู้บรรยาย มีสิ่งของมาจำหน่าย ขายให้สมาชิก ผ่านการทำพิธี หรือ
ปลุกเสกจากท่านอาจารย์ผู้บรรยายเอง
- การทำแบบนี้ถือว่าผิดศีลหรือไม่ ? ถ้าทำเพื่อหารายได้มาสนับสนุนชมรม ผมคิดว่าก็โอเค แต่การจำหน่ายสิ่งของแบบนี้เป็นการทำให้ผู้คนหลงผิดหรือไม่ ?

๓) อาจารย์ผู้บรรยาย เน้นหลายครั้งระหว่างบรรยายว่าจะพยายามรักษาแผ่นดินไทยให้คงอยู่
ในยุกต์ของพระพุทธเจ้าองค์ถัดไป มีการบรรยายถึงเครื่องทรงพระพุทธรูปของพระพุทธเจ้าองค์ถัดไป
- ผมอาจเข้าใจอาจารย์ท่านผู้บรรยายผิดที่เข้าใจจุดประสงค์ของชมรมที่ว่า
พยายามพาตัวเองไปเกิดในยุคของพระพุทธเจ้าองค์ถัดไป

ผมสงสัยว่าเราควรเปลี่ยนจุดหมายของเราจากพระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันซึ่งยังไม่หมดวาระ
ไปยังพระพุทธเจ้าองค์ถัดไป มีผลดี ผลเสียอย่างไร ?

๔) อาจารย์ผู้บรรยาย นำรูปถ่ายที่อาจารย์บอกว่าเป็นรูปของเทพที่มาช่วยเมืองไทย
รูปลำแสงสีม่วงที่หมายถึงประตูสวรรค์

ขออนุญาตนะครับผมอ่านหนังสือ/เทปบรรยายของอาจารย์สนอง
ซึ่งระบุว่า เทคโนโลยีปัจจุบันยังไม่สามารถถ่ายรูปลักษณะดังกล่าวได้

- ผมขอความเห็นจากอาจารย์ในคำถามข้อนี้ด้วยครับ

ขอบพระคุณอาจาย์ สนองมากครับ

นพดล แสงทอง

คำตอบ
(๑) ที่เอ่ยชื่อว่า อาจารย์ผู้บรรยาย มิได้ระบุว่าชมรมหรือมูลนิธิชื่อว่าอะไร แต่อย่างไรก็ตาม มิได้บรรยายให้กับผู้มาฟังธรรมจากชมรมกัลยาณธรรมแน่นอน เพราะมิใช่จุดประสงค์ของชมรมกัลยาณธรรม ที่ให้ผู้บรรยายเผยแพร่ธรรมปฏิรูปเช่นนั้น

การบังคับพายุให้เปลี่ยนทิศทางไปทำความเดือดร้อนให้ผู้อื่น มิใช่คำสอนของพระพุทธโคดมครับ

(๒) การปลุกเสกวัตถุให้ขลัง เป็น ดิรัจฉานวิชา หรือเป็นพระวินัย (ศีล) ที่พระพุทธโคดมบัญญัติให้ภิกษุเว้นประพฤติ แม้จะทำรายได้เข้าสู่ชมรมก็ตาม ชมรมกัลยาณธรรมไม่สอนให้ผู้ฟังธรรมประพฤติเช่นนั้น เพราะนั่นคือเหตุแห่งความเห็นผิดไปจากธรรม

(๓) หากผู้บรรยายคิดเช่นนั้น เห็นว่าเป็นความเห็นผิดไปจากธรรมของพระพุทธโคดม การเผยแพร่ธรรมะที่ดีงาม เป็นจุดประสงค์หลักของชมรมกัลยาณธรรม ที่ต้องการรักษาความดีงามในธรรมวินัยของพุทธศาสนานี้ไว้

(๔) ผู้ที่ยังมีสภาวธรรมในดวงจิตเป็นปุถุชนเห็นว่าเป็นความถูกต้อง แต่ผู้ที่มีความรู้จริงแท้ในพุทธศาสนา มองเทพและประตูสวรรค์ว่า เป็นสิ่งที่ไม่มีอยู่จริง (อนัตตา) จึงมีจิตเป็นอิสระจากสิ่งที่ยกขึ้นมากล่าวอ้าง

ที่บอกว่าเทคโนโลยีในปัจจุบัน ไม่สามารถถ่ายรูปลักษณะของสิ่งอันเป็นทิพย์ได้ เหตุเป็นเพราะความรู้หรือปัญญาทางโลกไม่สามารถเข้าถึงความถี่คลื่นพลังงานของสิ่งอันเป็นทิพย์ได้
 

2511.
เรียนถามอาจารย์ด้วยความเคารพครับ

ผมเป็นนักศึกษาแพทย์ครับ อยากทราบครับว่าเหตุใดอาจารย์จึงกล่าวว่าแบคทีเรีย ไวรัส ไม่มีรูปนามล่ะครับ
เพราะมองเห็นได้ มีการดื้อยาได้ ผมเองเห็นว่าเวลาหมอให้ยาฆ่าเชื้อกับคนไข้จะครบองค์ 5 ของข้อปาณาฯ
(สัตว์มีชีวิต-รู้ว่าสัตว์มีชีวิต-จิตคิดจะฆ่า-เพียรจะฆ่า-สัตว์ตายลง)

ที่ผมถามเช่นนี้เพราะคับข้องใจที่ืจะต้องจ่ายยาเหล่านี้น่ะครับ  

คำตอบ
คำว่า "สัตว์" หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่มีความรู้สึก และเคลื่อนไหวย้ายที่ไปได้เอง (เห็นด้วยตา) ส่วนคำว่า "จุลินทรีย์" หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่มีขนาดเล็กและไม่สามารถมองเห็นด้วยตา ด้วยเหตุนี้นักวิทยาศาสตร์จึงบัญญัติให้สิ่งมีชีวิตทั้งสองเป็นคนละประเภทกัน

คำว่า "ปาณาติบาต" (ปาณาติปาต) ตามที่พระพุทธโคดมบัญญัติไว้ในศีล ๕ หายถึง การนำพาชีวิตสัตว์ให้ตกล่วงไปหรือหมายถึงการฆ่าสัตว์

ด้วยเหตุนี้การให้ยาฆ่าเชื้อโรค (จุลินทรีย์) จึงมิได้ถือว่าเป็นการฆ่าสัตว์ครับ
 

2510.

ฝันถึงพญายมตัวอ้วนๆสีแดงไม่ใส่เสื้อใส่โจงกระเบนตัวเดียว มีเขาที่หัวด้วย เหมือนท่านจะมารั บ ใคร
ท่านถามชื่อหนูแล้วท่านก็บอกว่ายังไม่ใช่แล้วก็กลับ

นอนไม่หลับเลยค่ะไม่กล้าหลับเลย

คำตอบ
สัตว์บุคคลในวัฏสงสาร ที่มีปัญญาเห็นผิด (โมหะ) ยังสามารถฝันเห็นพญายมผู้มีหน้าที่ตัดสินชีวิตของสรรพสัตว์ในกามภพ (อบายภูมิ มนุษยโลก และเทวโลก) ได้ หากประสงค์จะไม่ไปเกิดเป็นสัตว์ (รูปนาม) อยู่ในกามภพ ต้องพัฒนาจิตให้เป็นอิสระจากกาม (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสทางกาย) เช่น ปฏิบัติสมถภาวนาจนจิตตั้งมั่นเป็นฌาน จึงจะมีโอกาสไปเกิดเป็นสัตว์อยู่ในพรหมโลก หรือพัฒนาจิต (วิปัสสนาภาวนา) จนสามารถเป็นอริยบุคคลนำพาชีวิตไปเกิดอยู่ในสุทธาวาส หรือนำพาชีวิตพ้นไปจากวัฏสงสาร จึงจะไม่พบกับพญายม
 

2509.

คือผมอยากถามว่าถ้าเรากลัวผีเนี่ยเกิดจากอวิชาแต่สมมุติว่ามีคนเดินมาเอามีดมาจะแทงเราแล้วเรากลัวมันเกิดจากอะไรครับ

คำตอบ
เกิดจากความไม่รู้จริงในสิ่งที่กลัว
 

2508.
กราบสวัสดี ดร.สนอง วรอุไร เจ้าค่ะ

ขอความเมตตาได้โปรดชี้แนะให้ข้าพเจ้าในเรื่องต่างๆด้วยนะค่ะ

ดิฉันพึ่งจะมีโอกาสได้ชมคลิปยูทูปที่ทางท่านได้ทำการเทศนาสอนธรรม ซึ่งเป็นประโยชน์มากๆเลยค่ะ
ขอกราบอนุโมทนาสาธุการกับท่านเป็นอย่างยิ่งนะค่ะ ที่ให้ผู้คนจำนวนมากได้เกิดปัญญาดวงตาเห็นธรรมนะค่ะ  

เนื่องด้วยตัวเองมีความศรัทธาในพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก หากกระทำสิ่งใดให้เป็นประโยชน์ต่อมหาชนเพื่อให้ได้มีความรู้แจ้งจนข้ามพ้นสังสารวัฏได้จะยินดีอย่างยิ่ง เป็นปณิธานที่ตั้งใจไว้ค่ะ แต่มีศรัทธา ก็ต้องมีปัญญาควบคู่กันเหมือนตาชั่งให้ได้พอดีกัน หากมีศรัทธามากกว่า งานนั้นก็จะมีปัญหา แต่หากมีปัญญาแต่ขาดศรัทธา งานนั้นๆก็ไม่สำเร็จ

เมื่อครั้งหนึ่งดิฉันได้อ่านพระสูตรมหายานเรื่อง พระมหายานไวปุลยธารณีสูตร ซึ่งในพระสูตรจะมีการกล่าวถึง  
เรื่องราวอดีตขององค์สมเด็จพระศรีศากยมุนี และพระอมิตาภะพุทธเจ้า เมื่ออ่านแล้วเหมือนเราเคยทำผิดมาก่อนตามสัญญาเก่า แล้วตามในพระสูตรฉบับนี้ซึ่งมีกล่าวว่าหากทำผิดจะตกนรกนานแสนนาน ทำให้ตัวเองกลัวเป็นอย่างมาก และแล้วก็ได้ขอขมากรรมต่อสิ่งที่ทำผิด แล้วสวดมนต์บทปรัชญาปารมิตาสูตรนะค่ะ ซึ่งมีข้อความ(พระอารยวโลกิเตศวรโพธิสัตว์ เมื่อครั้งบำเพ็ญจริยาแห่งปัญญาบารมีอย่างลึกซึ้งนั้น ได้พบว่าเบญจขันธ์ล้วนว่างเปล่า จึงได้ก้าวล่วงจากสรรพทุกข์ทั้งปวง.....  

ในใจก็ฉุกคิดได้ ทุกสิ่งล้วนว่างเปล่า แล้วมาพิจารณาถึงตัวเอง   เราก็กระทำความดีมาโดยตลอด   ถึงจะลงไปยังนรก ก็ขอให้ได้ไปช่วยเหลือ พระกษิติครรภ์ผู้ซึ่งมีมหาปณิธานที่ยิ่งใหญ่ที่จะช่วยเหลือสรรพสัตว์ให้พ้นจากนรกได้ทั้งหมด แล้วพระโพธิสัตว์ท่านนี้ถึงจะเข้าสู่พุทธภูมินะค่ะ ซึ่งก็เป็นสิ่งที่ดีนะค่ะ (แต่พระรูปหนึ่งกล่าวว่าไม่ควรคิดถึงนรกหรืออย่าคิดไปนรก) แต่ทุกวันนี้ดิฉันก็ว่าบนโลกเราใบนี้ สภาพที่ห่อหุ้มจิตก็ทำให้เราไปยังภพภูมิต่างๆได้ทันทีเลย)   พอคิดได้ดังนี้ดิฉันก็โล่งเลยค่ะ แล้วก็เหมือนภายในกายสว่าง และมีสติคอยกำกับอยู่โดยตลอด อาการนี้คืออะไรค่ะ เป็นเช่นนี้อยู่หลายวัน แล้วก็เป็นปกตินะค่ะ อาการนี้คืออะไรค่ะ   หลังจากนั้นมีโอกาสได้ไปฟังปาฐกถาธรรม ก็มีอาการเช่นนี้อีก เห็นเป็นแสงสว่างอยู่แล้วมีสติกับการที่ได้ฟังพระธรรมนั้นๆค่ะ   หรือหากได้ฟังพระธรรม หรือทำงานธรรมะช่วงกลางคืนก็จะมีอาการเช่นนี้และไม่ง่วงนอนเลย

ขอความเมตตาท่านช่วยอธิบายปรากฏการณ์ดังกล่าวให้ทราบสาเหตุที่มาและหากจะทำให้มีอาการเช่นนี้เกิดขึ้นได้เรื่อยๆ
คือมีสติคอยกำกับอยู่ จะต้องฝึกการปฏิบัติเช่นไรนะค่ะ (เพราะรู้ตัวว่าตัวเองปัญญาทึบมากเลยนะค่ะ)

แต่แล้วผ่านไป 2 ปี ซึ่งสามารถทำสิ่งต่างๆได้มากมายในทางพระธรรมนะค่ะ แต่ปัจจุบันทุกวันนี้ ดิฉันไม่ค่อยจะทำสิ่งต่างๆได้เลย เหมือนเวลาผ่านไปโดยเปล่าประโยชน์ คือมีความตั้งใจทำ แต่ทำไม่สำเร็จ หรือกว่าจะทำเสร็จก็ช้ามากๆๆเลยนะค่ะ
เป็นเพราะบางครั้งตั้งสัจจะไว้กับตัวเองแล้วทำไม่ได้ตามนั้น   แต่ไม่รู้ว่าสาเหตุหลักคืออะไร แล้วมักทำสิ่งต่างๆผิดพลาดเหมือนเป็นคนสะเพร่า ทั้งๆที่ไม่ได้ตั้งใจให้มันเกิดขึ้นนะค่ะไม่ว่าจะทางโลกหรือทางธรรมก็ตาม มักทำผิดเสมอๆ ไม่ทราบเป็นเพราะเหตุใดค่ะ แต่ที่แน่ๆก็คือเหมือนตัวเองไม่มีปัญญาสักนิดเลย คือมักไม่ใช่หัวในการคิดสิ่งต่างๆ มักจะใช้แต่แรงงานในการทำ  

จึงขอท่านได้โปรดชี้แนะด้วยนะค่ะ ดิฉันมีการกล่าวคำขอขมาพระรัตนตรัยเกือบทุกวันที่มีการสวดมนต์ แต่ก็ยังไม่ดีขึ้นเลยค่ะ เพราะปรารถนา จะทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อกัลยาณธรรมให้ได้มากที่สุดตามที่ได้อธิษฐานไว้นะค่ะ แต่ตอนนี้เข้าใจถึงสภาวะที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป   ซึ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้น ล้วนต้องดับทั้งนั้น จึงควรปล่อยวางกับสิ่งต่างๆให้มันดำเนินไปตามเหตุปัจจัย และรู้ทันมัน เพราะคงมีเหตุที่ตัวเองได้สร้างไว้ แต่ไม่รู้ว่าเหตุนั้นคืออะไรจะแก้ไขได้อย่างไร
แต่ตัวเองตั้งใจไว้แล้วที่จะช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ให้ได้ข้ามพ้นฝั่งให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้นะค่ะ แต่ยังคงด้อยปัญญาอยู่มาก จะต้องเพียรพยายาม และสร้างปัญญาบารมีเช่นไรเจ้าค่ะ ขอท่านได้โปรดชี้แนะด้วยนะค่ะ (บางครั้งการที่เรารู้ไม่จริงแล้วพูด เท่ากับทำให้เราบาปโดยไม่รู้ตัว คงจะเป็นเพราะเหตุผลนี้ และเหมือนระลึกได้ว่า การสวดมนต์ไม่ถูกต้องในอดีต
แต่ตั้งใจ มันก็ถือว่าผิดเช่นกันค่ะ จึงส่งผลให้ทำอะไรผิดอยู่เรื่อย ไม่รู้เช่นไรถึงจะได้เดินหน้าต่อทางพุทธธรรมค่ะ)  

ดิฉันไม่กล้าที่จะแสดงธรรมในบางโอกาสหรือบางกลุ่มคน เป็นเพราะเหตุใดค่ะ แต่ในขณะที่หากบุคคลทั่วๆไปหรือเพื่อนกันก็ทำได้ตามปกติ ขอให้ท่านได้โปรดชี้แนะด้วยนะเจ้าค่ะ

การขอ คือ การร้องไห้ ไม่รู้ว่าดิฉันเคยอ่านเจอที่ไหน แต่ดิฉันมักจะชอบขอ เวลาเห็นธรรมะที่เป็นประโยชน์แล้วจะคิดอยากให้ท่านอื่นๆได้รู้ด้วย แล้วไม่รู้ว่าบางอย่างเจ้าของนั้นๆเขารู้สึกหวงรึป่าวไม่รู้ แต่ทางนั้นเขาก็อนุญาตถึงนำมาเผยแผ่ต่อ  
จริงๆแล้วดิฉันไม่ควรขอใช่มั้ยค่ะ แล้วหากต้องการช่วยเหลือเผยแผ่พระพุทธศาสนา ควรทำเช่นไรถึงจะถูกต้องและเหมาะสมที่สุดค่ะ

แต่ทุกวันนี้ดิฉันจะสวดมนต์ทุกวัน และได้นั่งสมาธิบ้าง แต่ตัวเองรู้ว่าการนั่งสมาธินั้นยังไม่ค่อยถูกต้อง
เพราะนั่งแล้วได้แต่ความสงบคือได้สมาธิ คือไม่ได้พิจารณาอะไรเลย มีแต่ความสงบ แล้วก็ใช้การแผ่เมตตาไปทั่วๆตอนนั่งสมาธินะค่ะ  

จึงขอท่านได้โปรดชี้แนะให้ดิฉันทราบด้วยนะค่ะว่า    ควรปฏิบัติเช่นไรนะค่ะ รู้ตัวเองว่า มีเวทนาสงสารผู้คน
แล้วจริงๆเราต้องสร้างเหตุให้ตรงถึงจะส่งผลให้ท่านเหล่านั้นได้รับ แต่ติดที่ชอบการสวดมนต์เป็นชีวิตจิตใจ
จนบางครั้งเรียกว่า เอะเรางมงายเกินไปหรือไม่ แต่ก็พยายามสร้างเหตุให้ตรงด้วยการแนะนำให้ข้อธรรมกับผู้คนนะค่ะ
แต่เราก็จะสวดมนต์แล้วแผ่ไปถ้วนทั่วนะค่ะ

สุดท้ายนี้ หากปรารถนาเดินสายโพธิสัตว์ ไม่ทราบว่าควรศึกษาจากที่ใดนะค่ะ

กราบขอบพระคุณในความเมตตา ของดร.สนอง วรอุไร เป็นอย่างสูงนะเจ้าค่ะ

ขอให้กุศลธรรมที่ลูกได้กระทำมาทุกภพทุกชาติ แม้จะน้อยนิด ส่งผลให้ท่าน ดร.สนอง วรอุไรได้ช่วยเหลือกัลยาณชนได้ข้ามพ้นฝั่งให้ได้มากที่สุดด้วยเทอญ   และกิจอันเป็นความตั้งใจของท่านทั้งปวงที่ดีแล้วนั้น จงประสบความสำเร็จ ทุกประการด้วยเทอญ

ไม่ทราบตัวลูกเองจะมีโอกาสได้ช่วยเหลืองานท่านบ้างรึป่าวค่ะ ยินดีอย่างยิ่งนะเจ้าค่ะ

กราบขอบพระคุณในความเมตตาของท่านเป็นอย่างสูงนะค่ะ

คำตอบ
ผู้ถามปัญหาตั้งปณิธาน นำพามหาชนให้ข้ามพ้นจากวัฏสงสาร ต้องพัฒนาจิตตนเองให้เป็นผู้มีความเห็นถูกตามธรรม หรือพัฒนาจิตตนเองให้พ้นไปจากวัฏสงสารให้ได้ก่อน แล้วความศรัทธาของมหาชนจึงจะเกิดขึ้น

ผู้ใดรู้ตัวเองว่า เคยประพฤติผิดพลาดมาก่อน หากหยุดประพฤติผิดพลาดนั้นได้ ย่อมมีชีวิตเจริญได้ในวันข้างหน้า จงดูตัวอย่างของอัมพปาลี หรือ อัฑฒกาสี เคยประกอบมิจฉาอาชีวะเป็นโสเภณีมาก่อน แล้วรู้ว่านั่นคือวิถีแห่งนรก (สิมพลีนรก) จึงเลิกอาชีพนั้นอย่างเด็ดขาด แล้วหันมาปฏิบัติธรรม จนสามารถนำพาชีวิตพ้นไปจากวัฏสงสารได้ หรือแม้แต่ฉันนภิกษุผู้ดื้อรั้นด้วยอัตตา จึงถูกหมู่สงฆ์ลงพรหมทัณฑ์ด้วยการ ไม่ว่ากล่าว ไม่ตักเตือน ไม่พร่ำสอน ไม่คบหาสมาคม ได้สำนึกผิดหันมาปฏิบัติธรรมจนสามารถเข้าถึงความเป็นพระอรหันต์

ดังนั้น หากผู้ถามปัญหา มิได้นำพาชีวิตดำเนินไปในแนวทางของพระโพธิสัตว์ ไม่ควรนำพาชีวิตไปสู่ภพนรก ตามที่พระรูปหนึ่งกล่าวไว้ จึงจะเป็นการดำเนินชีวิตที่ถูกตรงตามธรรม

กิเลสเป็นสิ่งที่ทำใจให้เศร้าหมอง โดยเฉพาะกิเลสที่เรียกว่า สังโยชน์ ๑๐ หากผู้ถามปัญหาพัฒนาจิตจนเกิดปัญญาเห็นแจ้งได้แล้ว และใช้ปัญญาเห็นแจ้ง กำจัดสังโยชน์ ๑๐ ให้หมดไปจากใจ ชีวิตย่อมเข้าถึงอิสรภาพที่สมบูรณ์

ตามที่ผู้ถามปัญหาเขียนบอกเล่าอาการต่างๆที่เกิดขึ้นกับตัวเองนั้น หากพัฒนาจิต (วิปัสสนาภาวนา) จนเข้าถึงอริยผลได้แล้ว ความสงสัยใดๆจะไม่มีอีกต่อไป .... สู้

ผู้ใดมีพละ ๕ คุมใจได้ทุกขณะตื่น ผู้นั้นย่อมมีกำลังต้านทานมาร ผู้ชนะมาย่อมพบกับความสำเร็จในกิจทั้งปวง

ตลอด ๔๕ พรรษาที่พระพุทธโคดมออกเผยแพร่ธรรม พระองค์มิเคยสอนให้พุทธบริษัทประพฤติตนเป็นผู้ขอ แต่ทรงสอนให้ประพฤติเหตุดี แล้วผลดีย่อมเกิดตามมา ทรงสอนทุกสิ่งที่เกี่ยงข้องกับความเป็นอยู่ (ชีวิต) ของสรรพสัตว์ อาทิ ทรงสอนให้พุทธบริษัทใช้ปัญญาส่องนำทางให้กับชีวิต ทรงสอนให้มีศีลคุมใจ ทรงสอนให้มีชีวิตอยู่กบโลกโดยมีทุกข์น้อยที่สุด ทรงสอนให้พัฒนาจิตไปสู่ความพ้นทุกข์ ฯลฯ ดังนั้นหากผู้ถามปัญหาปรารถนาจะช่วยเหลือผู้อื่น ต้องเอาธรรมะมาช่วยคุ้มครองชีวิตของตนเองให้ได้ก่อน แล้วจึงจะไปช่วยผู้อื่นได้
 

2507.
กราบเรียน อ.สนอง ที่เคารพอย่างสูง

หนูเคยเขียนมาถามปัญหาธรรมะอาจารย์หลายครั้ง เมื่อหลายปีก่อน
และนับถืออาจารย์ เป็นครูบาอาจารย์กันตั้งแต่นั้นมาค่ะ
หนูได้นำคำสอนของอาจารย์ไปปฏิบัติตลอดจนถึงทุกวันนี้ค่ะ
หนูรักษาศีล สวดมนต์ เป็นประจำทุกวัน ทำบุญทำทานอย่างสม่ำเสมอ  

หนูอยากถามปัญหาอาจารย์   ดังนี้

1) ปกติแล้วถ้าพวกจิตบริสุทธ์ ทำความดีหรือความชั่วแล้ว
จะได้รับผลกรรมทันที โดยเฉพาะกรรมไม่ดี จนเหมือนโดนตีกรอบความประพฤติอยู่ตลอดเวลา
แต่ทำไมบางช่วงกรรมดีก็ตอบสนองช้ามาก จนท้อแท้ไปบ้าง
ทำให้รู้สึกว่าอาจมีข้อยกเว้นใช่ไหมคะ

2) มีวิธีไหนบ้างที่จะทำให้ ไสยศาตร์ ไม่สามารถมาทำร้ายเราได้โดยสิ้นเชิง
จริงหรือไม่ที่มีคนบอกหนูว่า คนที่เคยโดนคุณไสย
ถึงจะถอนไปแล้วจะเหมือนกับมีช่องทางให้สามารถกลับทำร้ายได้อีก
รบกวนอาจารย์ช่วยแนะนำด้วยค่ะ

3) เมื่อเราได้พบกับคนที่มีจิตใจไม่ดี คิดแต่จะหาเรื่องหาความเดือดร้อนมาให้คนอื่นไม่เลิกรา
เพราะเค้าคิดไปเองต่างๆนานา   เราพยายามอโหสิกรรมให้ก็ไม่ยอมหยุด   เราควรจะทำอย่างไรดีคะ
มีวิธ๊ไหนบ้างคะที่จะทำให้หมดเวรหมดกรรมต่อกันโดยเร็ว  

4) การที่เรารักษาศีล ปฏิบัติธรรม แล้วที่คนมาพูดดูถูก ดูหมิ่นสิ่งที่เราทำ ถึงเราจะไม่สนใจ
แต่อยากทราบว่า เค้าจะบาปมั๊ยคะ คนพวกนี้จะได้รับผลกรรมอย่างไรบ้าง  

5) มีคนรู้จักที่ถือศีล ปฏิบัติธรรมมาชวนทำบุญหนูทำบุญอยู่ตลอด หนูก็ไม่เคยปฏิเสธ
บางครั้งพอหนูไปบอกบุญกับญาติและเพื่อนจนทั่วหมด และได้เงินมาพอสมควร
แต่อาจไม่มากพออย่างที่เค้าต้องการ เค้าก็มักจะไม่พอใจ จนต้องเลิกคบกันไป
หนูเจอบ่อยมากจนเหนื่อยกับคน (แต่ยังทำต่อเพราะสุขใจในบุญ)
จึงอยากถามว่า ถ้าเราไม่อยากมีเรื่องแบบนี้ ต้องทำอย่างไรคะ  

ขอบพระคุณอาจารย์สนองมากค่ะ ที่กรุณาตอบคำถามของหนู

คำตอบ
(๑) ชีวิตของสรรพสัตว์ในวัฏสงสาร ล้วนต่างดำเนินไปตามกฎธรรมชาติที่เรียกว่า กฎแห่งกรรม หากบุคคลได้ทำกรรมดี (กุศลกรรม) หรือกรรมไม่ดี (อกุศลกรรม) เมื่อเหตุปัจจัยลงตัว ย่อมมีผลเกิดขึ้นกับผู้ที่ทำเหตุนั้นไว้ เพียงแต่ว่ากรรมบางอย่างให้ผลเร็ว กรรมบางอย่างให้ผลช้า อาทิ กระโดดลงจากที่สูง ขาย่อมเคล็ดหรือหักได้ ขับรถชนต้นไม้ ย่อมได้รับบาดเจ็บ พิการ หรือตายได้ ดื่มสุราแก้วแรกมิได้ทำให้ตับแข็ง แต่หากดื่มบ่อยๆและยาวนาน โอกาสเป็นโรคตับแข็งย่อมเกิดขึ้นได้ เสพเมถุนกับบุตรผู้อื่นหรือกับภรรยาของผู้อื่น หากกลับมาเกิดเป็นมนุษย์ย่อมมีเพศเบี่ยงเบนได้ ฯลฯ ทุกชนิดของกรรมที่ทำ จิตย่อมเก็บบันทึกการกระทำไว้ภายใน เมื่อใดที่เหตุปัจจัยลงตัว ผลของกรรมย่อมเกิดขึ้น ด้วยเหตุนี้ผู้รู้จริงแท้จึงไม่ประมาท พัฒนาจิต (สมถภาวนา) ให้มีสติ แล้วเลือกทำแต่กรรมที่ดีเท่านั้น แล้วผลดี (กุศลวิบาก) จึงจะเกิดขึ้นให้เขาเป็นผู้ได้รับ

กรรมใดให้ผลก่อน กรรมที่ทำรองลงมาจึงต้องรอให้ผลภายหลัง คนรู้ไม่จริง จึงคิดว่ากรรมให้ผลช้า และยิ่งกรรมที่เป็นอโหสิกรรม (กรรมยกเลิกให้ผล) ด้วยแล้ว คนที่รู้ไม่จริงแท้จึงไม่เข้าใจว่าเป็นไปได้อย่างไร

(๒) พุทธวจนะที่ว่า "ธรรมย่อมคุ้มรักษาผู้ประพฤติธรรม" เป็นสิ่งที่มีอยู่จริงในพุทธศาสนา ผู้ใดรักษาตนให้มีศีล (ศีล ๕) คุมใจ และพัฒนาจิตให้มีสติอยู่ทุกขณะตื่นได้แล้ว ไสยศาสตร์ไม่สามารถทำอันตรายผู้มีสภาวธรรมในดวงจิตเป็นเช่นนี้ได้ .... พิสูจน์ไหม?

(๓) จากมงคลสูตรมีอยู่ข้อหนึ่งที่กล่าวว่า "อเสวนา จะ พาลานัง" ผู้ใดประพฤติได้แล้ว ความดีความงาม (มงคล) ย่อมเกิดขึ้นกับผู้นั้น

คนที่ยกโทษให้กับคนพาล หากไม่แพ้ใจตัวเอง ต้องให้อภัยเป็นทานในทุกครั้งที่มีเหตุขัดใจเกิดขึ้น แล้วความเมตตาย่อมเกิดตามมากับผู้ให้อภัย และยิ่งประพฤติตามมงคลสูตรได้แล้ว ปัญหาเรื่องคนพาลจึงจะผ่านพ้นไปได้

(๔) ผู้ขาดสติย่อมสร้างบาปให้กับตัวเอง ด้วยการประพฤติอกุศลวจีกรรม ส่วนผลของบาปจะเสียอย่างไร ผู้รู้จริงแท้ไม่สนใจเพราะมิได้เป็นเหตุนำพาชีวิตไปสู่ความพ้นทุกข์

ในครั้งพุทธกาล มีพระอรหันต์อยู่รูปหนึ่งที่ชื่อว่า พระมหากัจจายนะ ได้กล่าวไว้ในทำนองที่ว่า คนมีปัญญาเห็นแจ้ง

     -มีตา เป็นเหมือน คนตาบอด

     -มีหู เป็นเหมือน คนหูหนวก

     -มีปาก เป็นเหมือน คนใบ้

     -มีกำลัง เป็นเหมือน คนอ่อนแอ

ดังนั้น พึงหันกลับมาดูตัวเองว่า เราเป็นคนประเภทไหน

(๕) คนอื่นจะพอใจหรือไม่พอใจเป็นเรื่องของเขา แต่เรื่องของเราต้องดูให้ออกว่า การให้ทรัพย์เป็นทาน ย่อมทำให้มีทรัพย์มาก มีอานิสงส์เป็นบุญที่ทำให้เข้าถึงสวรรคสมบัติ ส่วนการปฏิบัติธรรม (วิปัสสนาภาวนา) เป็นบุญใหญ่สุด มีอานิสงส์ผลักดันชีวิตไปสู่ความเป็นอริยบุคคล และทำให้พ้นทุกข์ได้ ดังนั้น พึงเลือกกระทำตามที่ใจปรารถนาเถิด
 

2506.
กราบเรียนถามค่ะ

ถ้าภาวนา กำหนดรู้ พอเริ่มมีสมาธิแล้วเห็นภาพลบหลู่ครูบาอาจารย์หรือผู้มีพระคุณที่เราเคารพเทิดทูน
หรือภาพลามก หรือคำหยาบ ผุดขึ้นมา โดยที่ไม่เคยคิดหรือพูดแบบนั้นมาก่อน
เกิดหลายครั้งเวลาที่การภาวนากำลังไปได้ดี เกิดแล้วรู้สึกตกใจและผิดบาปมากจนอยากเลิก
สติสมาธิก็รวน กำหนดไม่ออกทุกที สิ่งนี้เกิดจากอะไร ดิฉันควรทำอย่างไรดี หรือจะกำหนดว่าอะไรดีคะ

คำตอบ
สิ่งที่ผู้ถามปัญหาเขียนบอกเล่าไป เป็นผลของกรรมไม่ดีแต่อดีต ที่ถูกเก็บสั่งสมไว้ในจิตใต้สำนึก เมื่อเหตุที่ทำในปัจจุบันเป็นกุศลกรรม คือพัฒนาจิต (สมถภาวนา) จนความถี่คลื่นจิตเริ่มเป็นระเบียบได้แล้ว อดีตกรรมจึงส่งผลเข้ากระทบจิต เกิดเป็นอกุศลวิบากที่บอกเล่าไป หากไปอ่านหนังสือทางสายเอกที่เขียนโดยผู้ตอบปัญหา จะพบว่ากฎแห่งกรรมนั้นศักดิ์สิทธิ์ บางชนิดของกรรมให้ผลข้ามภพชาติได้ ด้วยเหตุนี้ผู้เห็นผิดจึงคิดหนีผลของกรรม ตรงกันข้าม ผู้เห็นถูก ไม่หนีไปไหน แต่ยอมชดใช้ผลของกรรม ซ้ำยังพัฒนาจิตจนสามารถปิดอบายภูมิ หรือพัฒนาจิตให้พ้นไปจากวัฏสงสาร

ผลของกรรมไม่ดี ที่เกิดขึ้นขณะนั่งภาวนา ต้องกำหนดว่า "รู้หนอๆๆๆๆ" ไปเรื่อยๆจนกว่าอกุศลวิบากหายไป ไม่หายต้องไม่เลิกกำหนด ผู้มีศีลและมีสัจจะคุมใจ ย่อมมีความศักดิ์สิทธิ์ หากไม่แพ้ใจตัวเอง ปัญหาดังกล่าวจึงจะหมดไปได้ .... สู้
 

2505.
สวัสดีค่ะ ท่านอาจารย์ หนูขออนุญาติเรียนถามปัญหาชีวิตของหนูนะคะ

คือหนูเป็นเริ่มเป็นคนคิดมากมานานแล้วค่ะ แต่มาช่วงปิดเทอมที่ว่างมากๆถึงหกเดือนค่ะ
หนูเกิดเหตุการณ์ที่มันเปลี่ยนชีวิตหนูไปหนึ่งเดือนกว่าเลยค่ะ
คือ หนูไม่ได้จับหนังสือมานานก็เริ่มคิดมากว่าถ้าถึงเวลาไปเรียนจะรู้เรื่องมั้ยเนี่ย
หนูเลยไปลองอ่านค่ะปรากฏว่าถ้าปกติคนเราอ่านหนังสือก็จะอยู่กับเนื้อหาถูกมั้ยคะ
แต่วันนั้นหนูกลับอยู่กับ   ความกลัวไม่รู้เรื่อง นึกออกมั้ยคะ
คืออ่านไปก็ระแวงตัวเองว่ากำลังเข้าใจรึเปล่าเนี่ย ทำให้ไม่ได้เข้าไปในเนื้อหาเเบบสมบูรณ์เหมือนเดิม
ทีนี้คิดมากใหญ่เลยค่ะว่า จะทำยังไงถ้าไปเรียนแล้วเป็นแบบนี้
ก็ลองไปเปิดคลิปเรียนในยูทูปค่ะ ปรากฏว่าอยู่กับความคิดระแวงว่าจะไม่รู้เรื่องอีกเหมือนเดิม
(ถ้าหนูไม่คิดแบบวันนั้น ถ้าหนูรู้ว่าความระแวงนั่นแหละคือตัวที่ทำให้หนูอ่านไม่ได้ประสิทธิภาพ
ฟังไม่ได้ประสิทธิภาพ หนูคงจะไม่มีวันแย่ๆแบบตอนนี้เลย)

ยิ่งเป็นแบบนี้ ยิ่งคิดมากค่ะ คิดๆๆๆ พ่อ แม่ พูดอะไรก็ระแวงว่าจะไม่รู้เรื่อง
ไม่อยากไปไหน ไม่อยากกินอะไร ไม่อยากเจอใคร ไม่อยากฟังไม่อยากอ่านอะไรทั้งนั้นเลยค่ะ
ร้องไห้แทบบ้า เป็นเวลาเกือบเดือน ใครไม่เป็นจะดูเหมือนเรื่องบ้าบอสำหรับเค้าค่ะ
คือประเด็นที่ทรมานใจคือ ทำไมต้องมาทำให้ตัวเองคิดมากเวลาฟังเวลาอ่านอะไรด้วย
ทำไม่ไม่ไปคิดมากเรื่องอื่น ทำไมต้องสังเกตและเก็บเอามาเป็นนิสัยแบบนี้
พอเป็นสองเรื่องนี้เราเจอแทบทุกเวลา พยายามลืมก็ทำไม่ได้ ช่วงนั้นเป็นหนักมากค่ะ
แบบสงสัยไปหมดเลยค่ะ ว่าทำไมสะกดแบบนี้ ทำไมเราพูดกันโดยไม่ต้องคิดก่อน
ทำไมต้องมีภาษา คุณหมอที่รู้จักบอกว่า มันไม่ใช่โรคทางอารมณ์ที่ต้องรักษา
แต่เป็นความคิดมากของเราเอง พอหนูเจอตัวหนังสือหรือเจอเสียงที่ไรจะระแวงตลอดว่า
จะรู้เรื่องมั้ย กลายเป็นดูหนังก็ไม่สนุก คอยแต่แปลเสียงของตัวละครว่าทำไมต้องพูดประโยคนี้
ทำไมต้องตอบประโยคนี้ อะไรแบบนี้น่ะค่ะ แต่ตอนนี้ดีขึ้นมากแล้วนะคะ
แต่ยังรู้สึกอยู่นิดหน่อย หนูควรทำไงดีคะ

หนูคิดมากจริงๆ แต่หนูฟังธรรมะเขาบอกว่าพอเกิดความคิดให้รู้ว่าคิดแล้วปล่อยวางไม่ต้องคิดต่อ
ซึ่งก็ได้ผลดีนะคะแต่มันก็ยังขัดๆการอ่านการฟังอยู่พอสมควรค่ะ
แต่น้อยลงกว่าเดิมพอสมควร หนูทราบค่ะว่าทุกอย่างเกิดจากความคิดมาก
และไม่ยอมห้ามใจให้หยุดคิดมากในตอนแรก พอเป็นเรื้อรังมานานๆเหมือนฝังเป็นปมพอสมควรค่ะ
| แม้จะยังไม่ลึกมากแต่ก็รบกวนชีวิตประจำวันพอสมควรค่ะ หนูควรทำอย่างไรคะ
ให้เลิกคิดมากเวลาอ่านหรือฟังอะไร หนูอยากกลับไปสนุกกับการอ่าน การดูทีวี ฟังเพลงเหมือนเดิมค่ะ

กราบขอบพระคุณล่วงหน้านะคะ

คำตอบ
คำว่า "ถ้าไปเรียน" หมายความว่า เอาจิตไประลึกรู้อยู่กับเรื่องที่ยังไม่เกิด (อนาคต) ย่อมแก้ปัญหาไม่ได้
เหตุเป็นเพราะมีความเห็นผิด (มิจฉาทิฏฐิ) ผู้มีความเห็นถูก (สัมมาทิฏฐิ) เอาจิตไประลึกรู้อยู่กับเรื่องที่เป็นปัจจุบัน
ด้วยการดับที่ต้นเหตุ แล้วปัญหาจึงจะไม่เกิดขึ้น

ดังนั้น หากผู้ถามปัญหา พัฒนาจิตตนเองให้มีสติ ด้วยการสวดมนต์ (สรรเสริญคุณพระรัตนตรัย) ก่อนนอน
แล้วสวดมนต์ต้องเอาจิตจดจ่ออยู่กับลมหายใจเข้า จดจ่ออยู่กับลมหายใจออก นานประมาณ ๓๐ นาที
หรือจนกว่าจะหลับผู้มีศีล (ศีล ๕) และมีสัจจะคุมใจ ความรู้หรือปัญญาเห็นถูกย่อมเกิดขึ้น
ปัญหาดังกล่าวจึงจะหมดไปได้
 

2504.
กราบเรียน อาจาร์ย ดร.สนอง วรอุไร

ดิฉันขอคำชี้แนะค่ะ หากเราต้องอยู่ หรือทำงานร่วมกับคนเห็นแก่ตัว
ไม่รับผิดชอบในหน้าที่ของตัวเอง และทำให้กระทบกับผลงานของเรา
เพราะงานไม่สามารถเดินต่อไปได้ เราจะมีวิธีคิด หรือหาทางออกอย่างไร
เพื่อให้งานเดินหน้าต่อไปได้ หรืออยู่ร่วมกับคนเหล่านี้อย่างไรค่ะ

และหากเราทำงานใดๆก็ตามที่ทำให้เราไม่มีความสุข
มีแต่ความเครียด และความทุกข์ เราจะหาทางออกอย่างไรดีค่ะ

ด้วยความเคารพนับถืออย่างสูง
โชติกา

คำตอบ
วิธีแก้ปัญหานี้ทำได้สองทาง

ก. ให้ดูเขาเป็นครูว่า คนที่มีอัตตา มี ego หรือมีความเห็นแก่ตัว เกิดขึ้นจากการพัฒนาความรู้ทางโลกเพียงอย่างเดียว
มิได้ประพฤติจริยธรรมเพื่อกลบฝังอัตตา ความสำเร็จที่ยั่งยืนของชีวิตจึงไม่เกิดขึ้น เขามีพฤติกรรมที่ไม่ดี
เราต้องไม่ประพฤติเช่นเขา

ข. การจะร่วมทำงานกับคนประเภทนี้ เราต้องให้อภัยเป็นทานแก่เขา แล้วพัฒนาตนเองให้มีความรู้และมีคุณธรรม (ประพฤติจริยธรรม) ให้มากยิ่งขึ้น จึงจะอยู่ร่วมงานกับคนประเภทนี้ได้

คนไม่ฉลาดชอบมองคนอื่น แล้วเอาความไม่ดีของคนอื่นมาทับถมใจตัวเองให้เครียดให้ทุกข์ ตรงกันข้าม
คนฉลาดมองคนอื่นแล้วเห็นว่าเขามีพฤติกรรม (คิด พูด ทำ) ไม่ดี เราจะไม่ประพฤติเช่นเขา
แล้วเราก็จะไม่เป็นคนไม่ดีเหมือนเขา

สรุป จงมองให้ถูกด้วยการพัฒนาจิตตนเองให้มีสติระลึกรู้อยู่ทุกขณะตื่น หรือให้อภัยในทุกเหตุที่ทำให้ขัดใจ
แล้วเราจะไม่เครียดไม่ทุกข์
 

2503.
เรียนท่านอาจารย์ สนอง วรอุไร

คือว่า หนูมีขอส่งสัยนะค่ะ ทางบ้านนะค่ะอาจารย์
พ่อ แม่และพี่สาว บอกหนูว่าอย่าไปจริงจังกับการปฎิบัติมากนักนะค่ะ
เพราะหนูเป็นคนจิตอ่อนฟุ้งง่าย ครอบครัวเลยเป็นห่วง เวลาที่หนูจะปฎิบัติอย่างจริงจัง
ถ้าบอกท่านท่านก็จะห้ามไว้ ท่านให้แค่ นั่งสมาธิเท่านั้น หนูจะบอกให้พ่อกับแม่ไปบวชบ่อย ๆ
แต่ท่านก็ไม่ต่อไป หนูจะพูดกับท่านอย่างไรดีค่ะ จะพูดกับท่านอย่างไรดีค่ะ
หนูอยากศึกษาอย่างจริงจัง แต่ก็ห่วงท่านและต้องดูแลท่านด้วย เพราะพี่ก็มีครอบครัวกันหมด
หนูเลยต้องดูแลพ่อแม่แทน แต่ก็อยากบวชอยากศึกษาอย่างจริงจัง

ขอบคุณนะค่ะสำหรับคำตอบ
สวัสดีค่ะอาจารย์

คำตอบ
ผู้รู้จริงแท้ไม่เข้าไปก้าวล่วงในชีวิตของผู้อื่น ผู้บรรลุธรรมสูงสุด (พระอรหันต์) ในพุทธศาสนากล่าวว่า "คำพูดของคนอื่น ทำให้เราเป็นโจร เป็นมุนีไม่ได้" ดังนั้นแม่และพี่สาวจะพูดอย่างไรก็เป็นเรื่องของเขา แต่เรื่องของเราต้องทำเหตุให้ตรง คือพัฒนาจิต (วิปัสสนาภาวนา) ให้มีดวงตาเห็นธรรมนั้นดีที่สุด

การเลี้ยงดูพ่อแม่ตอบแทน ถือว่าเป็นจริยธรรมที่ลูกต้องปฏิบัติ ทำได้แล้วจะเกิดเป็นคุณธรรมที่เรียกว่า ความกตัญญูกตเวที ซึ่งมีอยู่ในจิตวิญญาณของคนดีทุกคน ดังนั้นพึงพิจารณาด้วยตัวเองเถิด ว่าการดูแลพ่อแม่ตอบแทนนั้น ทำได้สมบูรณ์แล้วหรือยัง ทั้งนี้ต้องไม่ลืมว่า ตัวเองมีงานอีกหนึ่งอย่างที่ต้องทำคือ งานภายในที่ทำให้กับตัวเอง เตรียมบุญเพื่อเดินทางในปรโลก
 

2502.
หนูมีปัญหาสงสัยในการปฏิบัติรบกวนเรียนถามอาจารย์ค่ะ

1. ปฏิบัติเองในชีวิตประจำวันโดยกำหนดอิริยาบทย่อยเท่าที่ทำได้  
ไม่ได้เดินจงกรมนั่งสมาธิ เพราะมีอาจารย์สอนกรรมฐาน(ไม่ใช่พระวิปัสสนาจารย์)
บอกว่าหนูไม่ควรนั่งสมาธิแล้ว ให้เน้นอิริยาบทย่อยมากกว่า
อาจารย์คิดว่าเขากล่าวถูกหรือไม่ค่ะ

2. กิเลสที่เป็นอนุสัยเวลาเกิดขึ้นเรารู้แล้ว เห็นแล้ว แต่รู้เห็นไม่ชัด
พอมาช่วงหลังหนูคิดว่าหนูเห็นจิตที่ไม่พึงใจที่จะดู ที่จะรู้ คือเป็น 2 อารมณ์คู่กันแล้วแยกไม่ออก
บางทีเหมือนพอจะแยกออก ก็เหมือนตัวรู้คิดว่าเป็นจิตที่รู้มันไล่อกุศลไปซะหมดแล้วเลยไม่ต้องรู้กัน
ต้องทำอย่างไร เพราะมันรู้ด้วยใจเป็นกลางไม่ได้ มันไล่ไปเองเป็นอัตโนมัติเลยค่ะ

3. กิเลสที่เรากำหนดรู้ ดูอยู่แต่มีกำลังแรงกว่าสติ แล้วเหมือนเราจะไม่ใช่ผู้ดู  
แต่จะกลายเป็นฝ่ายกิเลสไปแล้ว เพราะมันยากมากและใจที่ดูมันก็สั่น    
เราจะจงใจเปลี่ยนฐานมารู้กายที่เคลื่อนไหวไปมาแทนเพื่อออกมาจากอกุศล
ตอนนั้นเพื่อไม่ให้เกิดเป็นภพชาติอีก ได้หรือไม่ค่ะ

4. ที่รู้สึกตลอดว่าคนนั้นๆรู้สึกกับเราดี คนนี้รู้สึกกับเราไม่ดี
เรียนถามว่าหนูคิดไปเองหรือเปล่า ถ้าไม่ได้คิดไปเอง แต่เป็นความสามารถที่รู้ได้
มีวิธีใดที่เราจะไม่รู้ได้ไหม เพราะจิตไม่ได้ตั้งมั่นตลอดเวลา
บางช่วงรู้แล้วเรารับได้ บางช่วงจิตสั่นและรับไม่ได้ค่ะ

5. เวลาที่ทันปัจจุบันเช่นอกุศลเกิด รู้ปัจจุบันเมื่อนั้นเป็นกุศลดี
แต่ผลที่ได้รับคือทุกข์เช่นไอมาก ท้องเสีย ท้องอืดแน่นท้องมาก
และถ้ากำลังไม่ดีเหมือนมันไม่ออกหนูรู้สึกอึดอัดมาก
และปวดท้องเพราะท้องอืดเกือบตลอดเวลา จนมานั่งสมาธิมันก็มาร้อนๆอุ่นๆออกที่ขา
เกือบตลอดบัลลังก์ที่นั่งสมาธิมันไม่ค่อยมีพองยุบ มีแต่อาการรู้สึกอุ่นๆที่ขา
พอออกสมาธิเหมือนตัวสบาย มันไล่อาการลมในท้องได้
สิ่งเหล่านี้เกี่ยวข้องกันจริงหรือไม่ แล้วถ้าเป็นผลดีหนูไม่ควรนั่งสมาธิจริงหรือ

6. หนูมีอาการนั่งทำงานอยู่เขียนหนังสือแล้วเกิดยกแขนไม่ขึ้น
หนูก็ฝืนยกขึ้น มันก็ขึ้น อีกทีหนึ่งหนูนั่งทานข้าวอยู่ พอจะขยับขา มันขยับไม่ได้
หนูคิดเองว่าเกิดจากสมาธิ สมาธิอาจมากไป ก็เลยไม่ค่อยได้นั่งสมาธิ
พอไม่ได้นั่งสมาธิ มันฟุ้งมาก กำหนดไม่ค่อยอยู่ ก็เลยนั่งสมาธิบ้างเหมือนจงใจจะให้สงบ
ผิดไหมค่ะ อาจารย์คิดว่าทำถูกไหมค่ะ ควรปรับอย่างไรให้พอดีค่ะ

7. ศีล 8 ที่งดทานอาหารกำหนดเวลาตอนเที่ยงวัน แต่ตอนเช้าที่ตื่นนอนแล้ว
กำหนดเวลากี่นาฬิกาค่ะ ; ในส่วนของน้ำเต้าหู้ และคอฟฟี่เมตห้ามไหมค่ะ

กราบขอบพระคุณที่อาจารย์เมตตาตอบคำถามค่ะ

คำตอบ
(๑) หากปฏิบัติได้ถูกตรงตามธรรมวินัย เมื่อถึงที่สุดแล้ว จิตต้องตั้งมั่นเป็นสมาธิ จิตต้องเกิดปัญญาเห็นแจ้ง สิ่งที่ผู้สอนชี้แนะนั้นถูกตรง แต่ผู้ปฏิบัติธรรมยังพัฒนาจิตไม่ถึงที่สุด

(๒) การปฏิบัติธรรมยังเกิดปัญญาเห็นแจ้งไม่ชัด ต้องเร่งความเพียรพัฒนาจิต (สมถภาวนา) จนเข้าถึงความตั้งมั่นเป็นสมาธิแน่วแน่ (อัปปนาสมาธิ) จิตออกจากอัปปนาสมาธิ ให้มาตั้งอยู่ในระดับอุปจารสมาธิ แล้วจึงจะมีโอกาสเห็นอารมณ์ในดวงจิตได้เด่นชัดยิ่งขึ้น

(๓) ต้องพัฒนาจิตให้มีกำลังของพละ ๕ กล้าแข็งได้แล้ว จิตจึงจะสามารถต้านอำนาจของกิเลสมารได้

การเปลี่ยนเอาจิตมาดูที่กาย เท่ากับเป็นการหนีปัญหา ผู้รู้จริงแท้ไม่นิยมประพฤติเช่นนั้น เพราะบุคคลไม่สามารถหนีใจตัวเองได้พ้น ผู้รู้จึงไม่นิยมประพฤติ แต่ผู้รู้พัฒนาจิตจนเกิดปัญญาเห็นแจ้ง แล้วนำปัญญามาใช้ดับปัญหา จึงดับปัญหาให้เป็นอนัตตาได้

(๔) ตลอด ๔๕ พรรษา ที่พระพุทธเจ้าเผยแพร่ธรรม พระพุทธโคดมไม่เคยสอนให้เอาจิตไประลึกรู้อยู่กับสิ่งนอกกาย เพราะนั่นคืออาการขาดสติของคนที่รู้ไม่จริง จึงไม่สามารถบรรลุอริยธรรมเป็นพุทธสาวก

(๕) การระลึกรู้ในสิ่งอกุศลที่เป็นปัจจุบัน หากจิตระลึกรู้แล้วไม่รับเข้าปรุงเป็นอารมณ์ การระลึกรู้ในลักษณะนี้จึงจะถือว่าเป็นกุศล ตรงกันข้าม หากจิตระลึกรู้ในสิ่งอกุศลที่เป็นปัจจุบัน แล้วจิตรับเข้าปรุงเป็นอารมณ์ ยังถือว่าการระลึกรู้ในลักษณะนี้เป็นอกุศลเช่นกัน ดังนั้นเมื่อนั่งสมาธิแล้ว จิตไประลึกรู้ทั้งสิ่งที่เป็นอกุศลและสิ่งที่เป็นกุศลที่เป็นปัจจุบัน แล้วจิตไม่รับเข้าปรุงเป็นอารมณ์ไม่ดีและอารมณ์ดี อย่างนี้จึงจะถือว่าดี เพราะจิตมีปัญญาเห็นแจ้งเกิดขึ้น

(๖) ที่เขียนบอกเล่าไป ถือว่าเป็นการปฏิบัติธรรมที่ผิดทาง การเจริญสมาธิ ต้องเอาจิตระลึกรู้อยู่กับอิริยาบถใหญ่ที่เป็นปัจจุบันขณะ เช่น ขณะเขียนหนังสือ ต้องเอาจิตจดจ่ออยู่กับการเขียน ขณะทานข้าวต้องเอาจิตจดจ่ออยู่กับการเคี้ยวคำข้าว ขณะนั่งต้องเอาจิตจดจ่ออยู่กับอิริยาบถนั่ง หากทำได้เช่นนี้ แล้วสติจะไม่เคลื่อนออกไปนอกอิริยาบถ แล้วทำให้เกิดเป็นปัญหาต้องแก้ไข

(๗) ต้องขออภัยไม่ตอบ เพราะมิได้ศึกษามาทางด้านคันถธุระ
  

2501.
สวัสดีครับ อาจารย์
ผมมีข้อสงสัยที่อยากรบกวนถามอาจารย์ ดังนี้ครับ
1. เมื่อกำลังภาวนาจิต อยู่กับลมหายใจเข้า-ออก แล้วเกิดมีอาการคันขึ้นมา
ควรเลือกกำหนดจิตอยู่กับลมหายใจต่อไป หรือเปลี่ยนไปกำหนดกับอาการคันนั้นจนหายครับ

2. ที่บ้านมีศาลพระภูมิครับ เมื่อผมยึดถือพระรัตนตรัยแล้ว
แต่ผมอยากให้ท่านช่วยคุ้มครองคนในบ้าน
ผมจะสามารถนำอาหารมาถวาย หรือแผ่บุญกุศลให้ โดยไม่กราบไหว้ได้ไหมครับ

3. พระเครื่อง เครื่องรางที่มีการนำมาปลุกเสกแล้วนั้น
มีพลังที่สามารถช่วยคุ้มครองผู้ใช้ ได้จริงหรือไม่ครับ

4. คุณยายของผมอายุ 78 ปี ท่านเป็นคนชอบทำบุญทำทานมากครับ
แต่ช่วงหลังๆมานี้ ท่านมีอาการป่วยทางจิต มีอาการหวาดระแวงกลัวคนจะมาทำร้าย
ได้ยินเสียง เห็นนู้นเห็นนี่ คิดไปเอง. โดยลูกหลานก็พาไปหาหมอ
ให้ยามาทานแล้ว ท่านก็ไม่ยอมทาน เพราะท่านเชื่อว่าสิ่งนั้นมีจริง
ไม่ได้คิดไปเอง. ผมไม่รู้จะทำอย่างไร จึงทำได้เพียงแค่เปิดรายการธรรมะให้ท่าน
อย่างน้อยท่านก็ได้นั่งสมาธิบ้างครับ. ผมกลัวสุขภาพของคุณยายจะแย่ลง

รบกวนอาจารย์ช่วยชี้แนะด้วยครับ

คำตอบ
(๑) ต้องกำหนดว่า "คันหนอๆๆๆๆ" ไปเรื่อยๆจนกว่าอาการคันหายไป แล้วจึงเอาจิตมาจดจ่ออยู่กับลมหายใจเข้า-ออกดังเดิม จิตจึงจะมีกำลังสติเพิ่มขึ้น

(๒) พฤติกรรมที่บอกเล่าไป สามารถทำได้ในฐานะของเพื่อนต่างมิติที่ดีต่อกัน ทั้งนี้ต้องไม่เอาเทวดามาเป็นที่พึ่ง ที่เคารพบูชาเลื่อมใส

(๓) ผู้เห็นผิดนิยมแสวงหาเครื่องรางของขลังมาคุ้มครองชีวิต เพราะมีความคิดเห็นว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ แต่ธรรมวินัยในพุทธศาสนานั้นมีความศักดิ์สิทธิ์ยิ่งกว่า ผู้มีความเห็นถูกจึงแสวงหามาคุ้มชีวิตให้ปลอดภัยทั้งปวงในวัฏสงสาร

(๔) คุณยายมีอายุเข้าสู่วัยชราแล้ว ย่อมมีสุขภาพเสื่อมลงเป็นธรรมดา สิ่งที่คุณยายเห็นนั้นเห็นจริง แต่สิ่งที่ถูกเห็นนั้นไม่จริง ผู้ถามปัญหาได้เปิดธรรมะให้คุณยายฟังนั้นดีแล้ว จงทำต่อไป ผู้รูจริงเอาคุณยายเป็นครูสอนใจครับ